SGK'da görevli pratisyen tabiplere yapılan %600+%155 ek ödeme hukuka uygun bulundu

Dava:

05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen Ek 39. madde uyarınca ek ödeme tavan oranlarında yapılan değişiklik üzerine dava konusu Usul ve Esaslar'ın ekinde yer alan Cetveller'deki oranlarda değişikliğe gidildiği, belirlenen yeni oranlar üzerine tabiplere yapılan ek ödeme tutarı ile uzman tabiplere yapılan ek ödeme tutarı arasında makul kabul edilemeyecek seviyede bir farkın oluştuğu, gerekçesi ile dava açılmıştır.

Danıştay: Düzenleme üst hukuk normlarına uygundur

05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen Ek 39. maddenin yedinci fıkrasıyla, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan "%700" ibarelerinin; uzman tabip ve uzman diş tabipleri için "%1.010", tabip ve diş tabipleri için ise "%855" olarak uygulanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

Anılan düzenlemeyle ek ödeme tutarlarını belirlemek ve bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda idareye kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere takdir yetkisi tanındığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda Ek (5) sayılı Cetvel'de tabip için belirlenen (%600+%155) ek ödeme oranının, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesi ile verilen yetki çerçevesinde ve maddede belirtilen kriterler ile ek ödeme üst sınırları gözetilerek düzenlendiği sonucuna ulaşıldığından, düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2023/6858
Karar No: 2025/2754

DAVANIN KONUSU:
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 05/10/2023 tarih ve 2023/205 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla hazırlanarak, 19/10/2023 tarihinde yürürlüğe konulan ''Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları''nın eki (5) sayılı Cetvel'in 3. sırasında tabip kadro ve görev unvanı için öngörülen (%600+%155) ek ödeme oranının iptali istenilmektedir.

DAVACILARIN İDDİALARI:
Ek ödemelerin ödendiği 14/11/2023 tarihi itibarıyla öğrenme işleminin gerçekleştiği, Sosyal Güvenlik Kurumu merkez ve taşra teşkilatında pratisyen tabip olarak görev yaptıkları, Kurum ile anlaşması bulunan veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda belirtilen acil durumlar dolayısıyla başvurulan sağlık hizmet sunucuları tarafından, Kurum adına düzenlenen fatura ve reçetelerin ilgili mevzuat hükümlerine uygunluklarının incelenmesi, değerlendirilmesi ve ödemelerine onay verilmesi iş ve işlemlerini yaptıkları, kariyer unvanları ile kadro derece ve kademelerine göre aldıkları ücretlerin yanı sıra, gerek Kurumun özellikli ve nitelikli iş ve işlemlerini gerçekleştiren birimlerde çalıştıklarından, gerekse diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan tabiplerin almakta oldukları özlük ve mali hakları arasında bir ücret dengesi oluşturmak maksadıyla 2011 yılından itibaren 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 28. maddesi uyarınca ek ödemeden yararlandırıldıkları, 05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen Ek 39. madde uyarınca ek ödeme tavan oranlarında yapılan değişiklik üzerine dava konusu Usul ve Esaslar'ın ekinde yer alan Cetveller'deki oranlarda değişikliğe gidildiği, belirlenen yeni oranlar üzerine tabiplere yapılan ek ödeme tutarı ile uzman tabiplere yapılan ek ödeme tutarı arasında makul kabul edilemeyecek seviyede bir farkın oluştuğu, davanın esası açısından kendileri ile uzman tabiplerin yaptıkları iş ve işlem süreçlerinin açıklanmasının önem arz ettiği, Sosyal Güvenlik Kurumuna fatura ve reçete düzenleyen sağlık hizmeti sunucularının, her ayın sonunda ürettikleri hizmet için dönem sonlandırması yaparak, düzenledikleri faturaları MEDULA sistemine gönderdikleri, sistemde bu faturaların branş bazlı, ayaktan, yatan vb. kriterlere göre gruplandırılarak, incelenmek üzere aynı branşa bakan hekimlere ayaktan ve yatan şeklinde dağıtıldığı, bir branşta uzman hekimin olmaması halinde ise pratisyen hekimler arasında dağıtım yapıldığı, böylelikle Kurum tarafından yapılan fatura incelemelerinin uzman tabip ve pratisyen tabipler arasında aylık dönem bazında, eşitlik temelinde aynı sayı ve ağırlıkta dağıtıldığı, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca, fatura incelemesinde görevli uzman tabip ve tabipler açısından ek ödeme oranlarının tespitinde dikkate alınması gereken temel kriterlerin; yapılan işin hacmi, görevin önem ve güçlüğü ile performansı olduğu, kadro unvanı kriterinin ise, aynı birimde aynı işi, aynı sayı ve ağırlıkta yapan tabip ve uzman tabipler yönünden ikincil nitelikte olduğu, önceki Usul ve Esaslar'da %100 olan farkın, dava konusu Usul ve Esaslar ile %205 oranına yükseltilerek, tabipler için öngörülen ek ödeme oranının düşük bir şekilde belirlendiği, bu durumun ek ödemenin amacına, dayanağı Yasa hükmüne, hukuka ve hakkaniyete aykırılık oluşturduğu, ücret dengesinin bozulmasına yol açarak, iş motivasyonu ile çalışma huzur ve barışını da olumsuz yönde etkilediği, öte yandan Usul ve Esaslar'a ekli (5) sayılı Cetvel'in (B) kısmındaki ek ödeme oranlarının; fatura ve reçete incelemesi, komisyon ve sağlık kurulunda çalışma gibi kriterler esas alınmak suretiyle ödeneceğinin kurala bağlandığı, dolayısıyla bir an için Cetvel'in (A) kısmında kadro unvanına göre belirlenmiş olan ek ödeme oranı bakımından makul oranda bir farklılık oluşturulabileceği kabul edilse dahi, kadro unvanından bağımsız olarak fatura incelemesinde fiilen çalışan tabip ve uzman tabip için farklı oranda belirleme yapılmasının mümkün olmadığı, tabipler için öngörülen ek ödeme oranlarının, Anayasa'nın eşitlik ilkesinin bir uzantısı olan eşit muamele ilkesine de aykırılık oluşturduğu belirtilerek, dava konusu düzenlemenin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALI BAKANLIĞININ SAVUNMASI:
05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye Ek 39. madde eklenmiş ve anılan maddenin sekizinci fıkrası ile Sosyal Güvenlik Kurumunda görev yapan uzman tabip ve uzman diş tabiplerinin ek ödeme tavan oranlarının %310, tabip ve diş tabiplerinin ise %155 oranında arttırılarak, Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinde çalışan tabip personel gibi taban ödemeden benzer tutarlarda faydalanmalarına imkan sağlandığı, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 28. maddesi uyarınca yürürlüğe konulan Usul ve Esaslar ile Sosyal Güvenlik Kurumu merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlara iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler esas alınarak, personel bazında belirlenmiş tavan ek ödeme tutarını geçmeyecek şekilde ek ödeme yapıldığı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 39. maddesinde öngörülen ödemeden Kurumda kapsam dahilindeki personelin de faydalanabilmesi için Usul ve Esaslar'da değişiklik yapılması ihtiyacının hasıl olduğu ve hazırlanan taslağın Bakanlığın 12/10/2023 tarihli yazısıyla uygun bulunduğu, söz konusu değişiklikler kapsamında, kanuni düzenleme ile belirlenen tavan ek ödeme oranları dahilinde kalmak üzere ek ödemelerini Usul ve Esaslar'a ekli (5) sayılı Cetvel'e göre alan uzman tabiplerin ek ödeme oranlarının, kanuni düzenleme ile paralel olarak %310 oranında arttırılarak %650'den %960'a, tabiplerin ek ödeme oranlarının ise kanuni düzenlemede öngörülen %155 oranının üzerinde olmak üzere %205 oranında arttırılarak %550'den %755'e yükseltildiği, görüleceği üzere tabiplerin tavan ek ödeme oranlarında, kanuni düzenlemede öngörülen artışın üzerinde bir artış yapılarak, Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinde istihdam edilen tabip personelin faydalandığı taban ödeme tutarlarından daha yüksek bir iyileştirme gerçekleştirildiği, Usul ve Esaslar'ın 6. maddesinin (ç) fıkrası uyarınca, Kurum personeline fatura ve reçete incelemesi, komisyon ve sağlık kurulunda yaptığı çalışmalar karşılığında Ek 5 sayılı Cetvel'in (B) sütununda kadro ve unvanına karşılık gelen tutarda ek ödeme yapıldığı, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinde ek ödeme oranlarının belirlenmesinde personelin kadro ve derecesinin bir kriter olarak kullanılacağı yer almakta olup, Ek (5) sayılı Cetvel'inde personelin kadro ve görev unvanına göre düzenlendiğinin anlaşıldığı, anılan Cetvel'in (B) sütununda uzman tabip ve diş tabipleri için %160, tabip ve diş tabipleri için %155, eczacılar için %125, 4 yıl ve daha fazla süreli mesleki yükseköğrenim görmüş diğer sağlık personeli için ise %75 oranlarının belirlendiği, aksi durumda ek ödeme sisteminin tamamen amacından uzaklaşarak, bir eczacı ile uzman tabibin aynı oranda ek ödeme almasına olanak sağlayan bir düzenlemeye dönüşeceği, ilgili mevzuat incelendiğinde, Sosyal Güvenlik Kurumunda, kurum tabipliklerinde ve Adli Tıp Kurumu ile diğer kamu kurumlarında görev yapan uzman tabipler ile tabiplere farklı oranlarda artış yapıldığının görüldüğü, tabip kökenli personele benzer ek ödemelerin yapıldığı Sağlık Bakanlığı ile üniversite hastanelerinde uygulanan ek ödeme sistemlerinde de Kuruma benzer şekilde uzman tabip personelin ek ödemelerinin tabip personelden daha yüksek olduğu, tabip olan personelin uzman tabip olabilmesi için üç yıldan daha uzun süren uzmanlık eğitimi aldığı ve söz konusu personel arasında bilgi, birikim, tecrübe farkı da göz önüne alındığında, mali ve sosyal hakları arasında fark olmasının mali mevzuatın yanı sıra hayatın olağan akışına da uygun olduğu, kamu personel ücret sistematiğinde kadro unvanı ve derecesi, eğitim durumu, performansı gibi kriterler kullanılarak farklı unvana ve eğitim seviyesine sahip personele yapılan ödemeler arasında Kanun'da öngörülen sınırlar içinde farklılaştırma yapılmasının Anayasa'nın öngördüğü eşitlik ilkesine aykırı olmayacağı, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DAVALI BAKANLIĞININ SAVUNMASI:
Usul yönünden; 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 28. maddesinin sekizinci fıkrası gereğince Hazine ve Maliye Bakanlığının da hasım mevkiine alınmasının gerektiği, ayrıca süre vd. usul hükümleri yönünden de itirazlarının bulunduğu, esas yönünden; 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinde, Sosyal Güvenlik Kurumu personelinin statüsü, ücret ve mali haklarının düzenlendiği, anılan maddenin sekizinci fıkrasında ise, Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personelin ek ödeme tutarlarının belirlendiği, sonrasında 05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye Ek 39. maddenin eklendiği, ilgili ek maddenin yedinci fıkrasında yer alan hüküm ile de Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışan tabip ve diş tabiplerinin ek ödeme oranlarında yeniden kanuni düzenleme yapıldığı, böylece personele yapılacak ek ödemenin usul ve esaslarının söz konusu düzenlemeyle uyumlu hale getirilmesi gerektiğinden, Genel Müdürlük tarafından ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin diğer usul ve esaslar çalışmasının başlatıldığı, devam eden süreçte uzman tabip ve uzman diş tabibi için (%800+%160), tabip için (%600+%155), diş tabibi için (%550+%155), eczacı için ise (%450+%125) oranının bizzat Hazine ve Maliye Bakanlığınca bildirildiği, Bakanlığın görüşleri aynen uygulanarak yeniden düzenlenen ve ... tarih ve ... sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile onaylanan Usul ve Esasların yeniden Bakanlığa gönderildiği, ... tarih ve ... sayılı yazı ile uygun görüş verildiği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı makam onayını takiben Personel Daire Başkanlığının 24/10/2023 tarihli yazısı ile de Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğüne ve taşra teşkilatına duyurulduğu, mevzuat hükümleri uyarınca gerçekleştirilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu nedenle usul ve yasaya, Danıştay içtihatlarına aykırı talepleri içeren haksız ve mesnetsiz davanın usul ve esastan reddi gerektiği savunulmaktadır.

DAVALI BAŞKANLIĞININ SAVUNMASI:
Usul yönünden; dava konusu Usul ve Esaslar'ın 19/10/2023 tarihli yazı ekiyle duyurulduğundan, davanın süresi içinde açılmadığının tespiti halinde süre aşımı yönünden reddinin gerektiği, davacıların hak ve menfaatlerinde iştirak ile maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması koşullarının sağlanıp sağlamadığının resen tetkiki ile ortak menfaat şartının sağlanmadığının tespiti halinde dava dilekçesinin reddinin gerektiği, esas yönünden; 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 28. maddesinde, Sosyal Güvenlik Kurumu personelinin statüsü, ücret ve mali haklarının düzenlendiği, anılan maddenin sekizinci fıkrasında ise, Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personelin ek ödeme tutarlarının belirlendiği, ardından 05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye Ek 39. maddenin eklendiği, ilgili ek maddenin yedinci fıkrasında yer alan hüküm ile de Sosyal Güvenlik Kurumunda çalışan tabip ve diş tabiplerinin ek ödeme oranlarında yeniden kanuni düzenleme yapıldığı, böylece personele yapılacak ek ödemenin usul ve esaslarının söz konusu düzenlemeyle uyumlu hale getirilmesi gerektiğinden, Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü tarafından ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin diğer usul ve esaslar çalışmasının başlatıldığı, uzman tabip ve uzman diş tabibi için (%800+%160), tabip için (%600+%155), diş tabibi için (%550+%155), eczacı için ise (%450+%125) oranının bizzat Hazine ve Maliye Bakanlığınca bildirildiği, Bakanlığın görüşleri aynen uygulanarak yeniden düzenlenen ve ... tarih ve ... sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile onaylanan Usul ve Esasların yeniden Bakanlığa gönderildiği ve ... tarih ve ... sayılı yazısı ile uygun görüş verildiği, 19/10/2023 tarihli Kurum Personel Daire Başkanlığının yazısı ekinde Usul ve Esasların gereği için Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü ile taşra teşkilatına duyurulduğu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının makam onayının gönderildiği, düzenleyici işlemin gerçekleştirilmesinde Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünün uygun görüş danışması olduğu, ek ödeme uygulaması, Kurum Yönetim Kurulunun teklifi ve Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakan tarafından belirlenen iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurulmak suretiyle gerçekleştirilen bir teşvik uygulaması niteliğinde olup, Kanun maddesine göre yapılacak ek ödemenin oranı ile esas ve usullerin belirlenmesinde idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, ek ödeme sisteminin amacının; Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarında esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işleri ile Kurum sağlık kurullarında çalışan hekimlerin, Kurum kaynaklarını en etkin şekilde gözetip adil bir ödeme sistemi oluşturarak hekimleri teşvik ve motive ederek, verimli ve kaliteli şekilde sağlık harcamalarının denetlenmesi ve yersiz ödemelerin önüne geçilmesini sağlamak olduğu, davacıların iddiaların aksine farklı statülerdeki kişiler arasında farklı işlem tesisinin eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmayacağı, Anayasa'nın 10. maddesinde öngörülen yasa önünde eşitlik ilkesinin, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusu olduğu, bu ilke ile eylemli değil hukuksal eşitliğin öngörüldüğü, bu bağlamda uzman tabip ve tabibin birbirinden farklı kadrolar olup, tabibin sadece lisans eğitimine dayalı olarak tıp mesleğini icra eden kişi, uzman tabibin ise, lisansüstü eğitim görmüş kişi olduğu, bu kişilerin sağlık eğitimine ayırdıkları süre, akademik başarı, çalışma alanları, eğitim için harcanılan bedensel ve zihinsel işgücü ile dikkat yoğunluğu durumlarındaki farklılıklar nedeniyle farklı ek ödeme oranlarına tabi tutulmasının Anayasa'da öngörülen eşitlik ilkesini zedelemeyeceği, ayrıca ek ödeme uygulamasının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında ödenen mali haklardan olmayıp, anılan Kanun'da öngörülen ve korunan mali ve sosyal haklarla bir tutulmasının mümkün olmadığı, bu nedenlerle, Kurum işlemleri hukuka ve mevzuata uygun olarak tesis edildiğinden davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI DÜŞÜNCESİ:
Davacıların vekili tarafından açılan davada; Sosyal Güvenlik Kurumunun 05/10/2023 tarih ve 205 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla kabul edilerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı onayı ile yürürlüğe konulan "Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları''nın Ek 5 sayılı cetvelinin 3. sırasında yer alan ''Tabip'' kadro ve görev unvanı için belirlenen ek ödeme oranlarının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Anayasanın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecekleri belirtilmiştir.
Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, görev alanlarına ilişkin olarak tüzük ve yönetmelik dışında, yönerge, tebliğ, genelge gibi çeşitli adlar altında da düzenleme yapabilmektedirler. Ancak bu düzenlemeler arasında uyulması gereken "normlar hiyerarşisi" kuramına göre hukuk düzeni, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içermekte ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan almaktadır. Düzenleyici işlemler tesis edilirken, üst hukuk normlarına açıklık getirilmesi ve bu normlarca çizilen çerçeve içerisinde detayların belirlenmesi, uygulamadaki belirsizliklerin giderilmesi amaçlanmakla birlikte idarelerin düzenleme yetkisinin üst normla getirilen hükümleri aşacak veya daraltacak bir biçimde kullanılamayacağı hususu da göz önünde tutulmalıdır. Başka bir deyimle düzenleyici işlemlerin bu nitelikleri gereği, dayandıkları üst hukuk normlarına aykırı hüküm içermeleri mümkün değildir.
5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun "Personelin statüsü, ücret ve mali haklar" başlıklı 28. maddesinin son fıkrasında; "(Ek fıkra: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlara en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %700'ünü, sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personele ise %225'ini geçmemek üzere ek ödeme yapılabilir. (Ek cümle: 12/7/2013-6495/37 md.) Genel İdare Hizmetleri Sınıfında yer alan kadrolara asaleten veya vekaleten atanan ve Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünde fiilen çalışan doktor, diş hekimi ve eczacılara en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %700'ünü geçmemek üzere ek ödeme yapılabilir. Yapılacak ek ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz. İş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurularak yapılacak ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin diğer usul ve esaslar, Yönetim Kurulunun teklifi ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakan tarafından belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu, Adli Tıp Kurumu gibi idareler ile kurum tabipliklerinde çalışmakta olan tabip personelin de söz konusu ödemeden benzer tutarlarda faydalanmasını ve personel arasında ücret dengesini sağlamak amacıyla 05/04/2023 tarihli ve 32154 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7447 sayılı Kanunun 17 nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ek 39 uncu madde eklenmiş ve anılan maddenin sekizinci fıkrasında; "5502 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan "%700" ibareleri; uzman tabip ve uzman diş tabipleri için "%1.010", tabip ve diş tabipleri için "%855" olarak uygulanır" hükmüne yer verilerek kapsam dahilindeki personelin de Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinde çalışmakta olan tabip personel gibi taban ödemeden benzer tutarlarda faydalanmasına olanak sağlanmıştır.
Belirtilen yasal düzenleme üzerine 375 sayılı KHK'nın ek 39 uncu maddesinde öngörülen ödemeden SGK'da kapsam dahilindeki personelin de faydalanabilmesi için Bakanlık makamının 11/04/2014 tarih ve 1351 sayılı onayı ile 02/08/2013 tarihinden itibaren yürürlükte olan Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödeme Usul ve Esaslarını yürürlükten kaldıran davaya konu Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödeme Usul ve Esasları 01/05/2023 tarihinde (6. maddesinin 1. fıkrasının c ve ç bentleri hariç) yürürlüğe konulmuştur.
Anılan mevzuat uyarınca ödenmesi öngörülen ek ödemenin, Sosyal Güvenlik Kurumunda verilen hizmetin daha etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak ve personeli bu hususun gerçekleşmesi için teşvik etmek amacına yönelik olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu usul ve esasların hukuki dayanağını oluşturan 5502 sayılı Kanunu'nun değişik 5. maddesinde, Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan, genel idare hizmetleri sınıfında yer alan kadrolara asaleten veya vekaleten atanan ve Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünde fiilen çalışan sağlık personeline maddede belirtilen oranları geçmemek üzere ek ödeme yapılabileceği, ek ödeme tutarlarının belirlenmesinde iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurulacağı, yapılacak ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin usul ve esasların Bakan tarafından belirleneceği hüküm altına alınmak suretiyle belirtilen konuda idareye yetki verilmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları ile ekli cetvellerin incelenmesinden, ek ödemenin personele fiilen görev yaptığı sürece verilebileceğinin belirtildiği (1), (2), (3) ve (4) sayılı cetvellerde, 657 sayılı Yasaya tabi kurumlarda tabip, diş tabibi ve eczacı olarak görev yapmakta iken Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünde genel müdür, genel müdür yardımcısı, daire başkanı ve şube müdürlüğü kadrolarına asaleten veya vekaleten atananlara yapılacak ek ödeme oranlarına, (5) sayılı cetvelde ise, Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personele yapılacak ek ödeme oranlarına yer verildiği, diğer cetvellere göre ek ödeme yapılanlara Ek (5) sayılı cetvele göre, Ek (5) sayılı cetvele göre ek ödeme yapılanlara ise, diğer cetvellere göre ek ödeme yapılmayacağının kurala bağlandığı, Ek (5) sayılı Cetveldeki ek ödeme oranlarının, A ve B sütunlarında iki farklı şekilde belirlendiği, A sütunundaki ek ödeme oranlarının asıl kadro ve görev unvanına göre, B sütunundaki ek ödeme oranlarının da Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunanlardan, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi denetim, komisyon ve sağlık kurulunda fiilen çalışanlara performansa dayalı ek ödemeye ilişkin oranlar olduğu, bu cetvelin 3. sırasında yer alan "Tabip'' kadro ve görev unvanı için ek ödeme oranlarının A sütununda 600, B sütununda 155 olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Söz konusu usul ve esaslara ekli cetvellerdeki düzenlemelerin, idareye verilen yetki çerçevesinde ve üst hukuk normlarında belirtilen ek ödeme tavan tutarları ile ek ödeme tutarlarının belirlenmesinde dikkate alınacak kriterler gözetilerek yapıldığı sonucuna ulaşıldığından Ek 5 sayılı cetvelin 3. sırasında yer alan "Tabip'' kadro ve görev unvanı için belirlenen ek ödeme oranlarına ilişkin düzenlenmede hukuka aykırılık görülmemiştir.
Belirtilen nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, Başkan Mahmut Doğan'ın, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 28. maddesinde, kurumca hazırlanan ve mali konuları içeren "Usul ve Esaslar" hakkında, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın "uygun görüşü"nün alınacağı düzenlemesine yer verildiğinden; uyuşmazlıkta davanın hukuki, ekonomik ve teşkilat yapısı itibarıyla tarafı olmayan Hazine ve Maliye Bakanlığının hasım mevkiine alınmasına hukuki olanak bulunmadığı yönündeki usule ilişkin oyuna karşılık, işin esası hakkında gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 05/10/2023 tarih ve 2023/205 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla hazırlanarak, 19/10/2023 tarihinde yürürlüğe konulan ''Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları''nın eki (5) sayılı Cetvel'in 3. sırasında tabip kadro ve görev unvanı için öngörülen (%600+%155) ek ödeme oranının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarelerin usule ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.

ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 28. maddesinin sekizinci fıkrasında; Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlara en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %700'ünü, sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personele ise %225'ini geçmemek üzere ek ödeme yapılabileceği, ayrıca Genel İdare Hizmetleri Sınıfında yer alan kadrolara asaleten veya vekaleten atanan ve Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünde fiilen çalışan doktor, diş hekimi ve eczacılara da en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %700'ünü geçmemek üzere ek ödeme yapılabileceği öngörülmüş olup, iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurularak yapılacak ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin diğer usul ve esasları belirleme konusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun teklifi ve Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanına yetki verilmiştir.

05/04/2023 tarih ve 32154 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7447 sayılı Kanun'un 17. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen Ek 39. maddenin yedinci fıkrasıyla, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan "%700" ibarelerinin; uzman tabip ve uzman diş tabipleri için "%1.010", tabip ve diş tabipleri için ise "%855" olarak uygulanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.

Anılan düzenlemeyle ek ödeme tutarlarını belirlemek ve bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda idareye kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere takdir yetkisi tanındığı anlaşılmaktadır.

5502 sayılı Kanun'un 28. maddesine dayanılarak hazırlanan, dava konusu Usul ve Esaslar'a ekli Cetvel'lerin incelenmesinden; (1), (2), (3) ve (4) sayılı Cetvel'lerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi kurumlarda uzman tabip/tabip, uzman diş tabibi/diş tabibi ve eczacı olarak görev yapmakta iken Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünde Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Şube Müdürlüğü kadrolarına asaleten veya vekaleten atananlara yapılacak ek ödeme oranlarının belirtildiği, (5) sayılı Cetvel'de ise, Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup, sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; uzman tabip, tabip, uzman diş tabibi, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personele yapılacak ek ödeme oranlarına yer verildiği, diğer Cetvel'lere göre ek ödeme yapılanlara Ek (5) sayılı Cetvel'e göre, Ek (5) sayılı Cetvel'e göre ek ödeme yapılanlara ise, diğer Cetvel'lere göre ek ödeme yapılmayacağı şeklinde düzenleme yapıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda Ek (5) sayılı Cetvel'de tabip için belirlenen (%600+%155) ek ödeme oranının, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesi ile verilen yetki çerçevesinde ve maddede belirtilen kriterler ile ek ödeme üst sınırları gözetilerek düzenlendiği sonucuna ulaşıldığından, düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen ...-TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacılara iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 28/05/2025 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.