Emekli memur, SGK yüzünden 2. maaşı alabiliyor

Emekliye ayrıldıktan sonra başka bir kamu kurumunda yeniden çalışmaya başlayan ancak emekli maaşı kesilmeyen memurların yakın takibe alındığı haberleri gazetelerde boy boy yer almaya başlayınca çifte maaş alan memur olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu yazımızda tekrar çalışmaya başlayan emeklilerin hem emekli maaşını hem de görev maaşını alıp alamayacağını ve kimlerin çalışmaya başlaması halinde emekli maaşlarının kesileceğini açıklayacağız.

5335 sayılı Kanun çifte maaş almanın kanuni dayanağıdır

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı üzerine düşen görevi yapmayınca çifte maaş alan memur haberleri ortalıkta dolaşmaya başlamıştır. Kanunla verilen bir hak konusunda kimsenin ayıplanması veya kötü bir şey yapılıyormuş gibi algı oluşturulması doğru değildir. Aslında herhangi bir usulsüzlük yapan veya teşebbüste bulunan da yoktur. Nihayetinde olayın cereyan ettiği yer kamu kurumlarıdır. SGK işini layıkıyla yapmayınca yük emeklinin sırtına kaldı. Sosyal Güvenlik mevzuatı her emeklinin anlayacağı bir şey değildir. Bazen birçok hukukçu dahi bu işin içinden çıkamamaktadır. Hal böyleyken kesilmesi gereken emekli maaşını kesmeyip yıllarca ödedikten sonra pardon yanlış olmuş demenin çok fazla bir izahı olmasa gerektir.

Bu bağlamda 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine baktığımızda kimlere çifte maaş yani hem emekli maaşı hem de normal maaş ödemesi yapılacağı ile emekli olduktan sonra hangi hallerde tekrar göreve dönülebileceğini görmekteyiz. 657 sayılı Kanunda emeklilerin tekrar memuriyete döneceği belirtilmişse de her memurun emekli olduktan sonra tekrar eski görevine dönemeyeceğine ilişkin düzenlemeyi görüyoruz.

Buna göre emekli maaşı kesilmeden memur maaşı, kamu görevi maaşı veya özel sektörden maaş alacaklar şunlardır:

1- Cumhurbaşkanlığına seçilenler.
2- Dışarıdan Bakanlar Kurulu üyeliğine atananlar.
3- Yasama Organı üyeliğine seçilenler.
4- Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar.
5- Sadece toplantı veya huzur ücreti ya da hakkı ödenen görevleri yürütenler ile yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında görevlendirilenler.
6- Yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler (üniversitelerde ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler hakkında yaş haddini aşmamış olmaları kaydı aranmaz.).
7-Vakıf üniversitelerinde görev alanlar.
8- Özel kanunlarında emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin çalıştırılma veya görev yapma hakkı verilenlerden Cumhurbaşkanı tarafından atananlar, Başbakan tarafından atananlar, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile atanan veya görevlendirilenler ve Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler.
9- 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 60 ıncı maddesinin (a) fıkrası uyarınca Yasama Organı üyeliğinin bitiminden sonra öğretim üyesi olarak atanmış olanlar.

İşte bu saydıklarımızın tekrar kamu kurumlarında veya özel sektörde çalışmaları halinde emekli maaşları kesilmemektedir.

Bunların dışında emekli olanlardan tekrar çalışanların emekli maaşı kesilir

5335 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesi emekli olanlardan tekrar göreve dönenlerin istisnalar haricinde emekli maaşlarının kesileceğini açıkça belirtmiştir. Ayrıca, bunların göreve başlamasından sonra Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirimde bulunulmaktadır. Kaldı ki bunların tekrar çalışmaya başlaması halinde maaşımı kesin veya kesmeyin deme zorunluluğu da bulunmamaktadır.

O zaman niçin "6385 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile bu konuda düzenleme yapıldı diye sorulabilir. Bu sorunun tek bir cevabı vardır o da SGK yazılımı gerekli önlemi almadı ve emekli maaşı ödenmemesi gereken kişilere ödeme yapılmaya devam edildi. Yani emekli olan bir kişinin tekrar göreve başlaması halinde yazılım programı gerekli kısıtları koymuş olsaydı bu düzenlemeye gerek kalmazdı.

SGK yersiz ödediği aylıklar için düzenleme yaptı

SGK, 6552 sayılı Kanunla, emekli olduğu halde çalışan sigortalılara yapmış olduğu emekli maaşlarını geri almak için harekete geçti.

Bu Kanunun 81 inci maddesine göre; Sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta iken 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalışmaları nedeniyle aylıkları kesilmesi gerekenlere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilen aylıklara ilişkin borç, asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.

Görüleceği üzere, gerekli yazılımları zamanında yapmadığı için ilgililere yapmış olduğu ödemeleri geri almak için kanun çıkarmak zorunda kaldı.

Bu alacaklar için, kaçan yok ki peşine düşülsün

Gazete haberlerine yansıdığı gibi SGK, çift maaş alan emeklilerin peşine düşmedi, zaten bunların bütün bilgileri SGK'da vardı ama gerekli kontroller yapılmadığı veya sisteme gerekli kısıtlamalar konulmadığı için bu durumla karşı karşıya kalındı. Eğer Kanuni düzenleme yapılmamış olsaydı, SGK bu kişilerden yasal faiz alamayacaktı (Kanuna göre ilgililerin borçları yapılandırılacak). Bunun önüne geçilmesi ve sorumluların sıkıntıya girmemesi için yani gerekli tedbirler alınmadığı için oluşan kamu zararının ilgililere rücu edilmemesi için bu düzenlemenin yapıldığını düşünüyoruz.