En tehlikelisi fırsatçı bakteriler

Mesude Erşan

GRİBİN kendisi öldürücü olabileceği gibi, uygun zemin hazırladığı ikincil enfeksiyonlarla da hayatı tehdit edebiliyor. İstanbul Tıp Fakültesi Enfek-siyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkam ve Sağlık Bakanlığı Grip Bilimsel Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Haluk Erak soy sorularımızı yanıtladı:

Grip hangi hastalıklara zemin hazırlıyor?

Dünya Sağlık Örgütü H3N2 virüsünün yaptığı değişiklik nedeniyle güncel aşının bu virüs üzerinde etkili olmadığını açıkladı. Grip, bir solunum yolu hastalığı. Solunum yolları burunda başlar, sinüs denen hava boşlukları, gırtlak ve soluk borusuyla devam eder. Daha aşağüarda bronşlar, bronşiyoller ve akciğer dokusunu oluşturan alveoller yer alır. Grip virüsleri solunum yollarının üzerini örten hücrelere ügi duyuyor. Epitel denen o hücrelerin içine girerek orada çoğalıyor. Sonunda o hücreler süpürge işlevi gören yapılarım yitiriyor, yıkıma uğruyor ve ölüyor. Bu da solunum yollarım bir savunma engelinden yoksun bırakıyor. Başka istilacılar içeri sızma olanağı buluyor.

Hangi istilacılar?

O ortamda hazır bekleyen bakteriler solunum yollarında çoğalarak ikincil enfek-siyonlara neden oluyor. İkindi enfeksiyonlar aynı zamanda birer komplikasyon kabul ediliyor. Bakterilere bağlı enfeksiyonların verdiği zarar, virüs enfeksiyonlarınınkinden daha ağır. Bu durum yaşamı tehdit eden sonuçlar doğurabiliyor.

Gripten çok bu ikincil enfeksiyonlardan mı korkmalıyız yani?

Grip virüsü de zatürreeye neden olarak hastayı ciddi bir solunum yetmezliğine sokabiliyor. Ama bakteriler ikincil enfeksiyon sonucunda ağır bir zatürree nedeni olabiliyor. Grip virüsü bazen alt solunum yollarında zatürree yerine bronşite neden oluyor. Bu nispeten hafif bir durum. Grip sonrasında üst solunum yollarının sinüzit ve orta kulak iltihabı gibi enfeksiyonları da gelişebiliyor. Önemli komplikasyonlarından biri de daha çok çocuklarda görülen kas iltihabı. Ayrıca seyrek olarak beyin ve omurilik, kalp ve kalp zarı iltihabı gibi komplikasyonlar da görülebiliyor. Gripten ölüm genellikle zatürreenin sonucu. Ya tek başına grip virüsüne bağh ya da ikincil bakteri enfeksiyonu olarak ortaya çıkıyor. Ağır bir zatürreede solunum yetmezliği geüşiyor. İkincil bakteri enfeksiyonları bu sırada ekle-nebiliyor. Ölümcül olabiliyor.

Hemen antibiyotiğe sarılmayın

"YÜKSEK ateş, enfeksiyon hastalıklarında sık görülen belirti. Ancak mantarlar ve parazitlerden gelişen enfeksiyon hastalıklarında da ateş yükselebiliyor. Antibiyotikler bunlardan sadece bakterilerin oluşturduğu hastalıklarda etkili. Mantar ya da parazitlere bağlı ortaya çıkan enfeksiyon hastalıklarındaysa etkisiz.

Kışın her üç reçeteden birinde antibiyotik bulunuyor. Tüm dünyada antibiyotiklerin en yoğun ve belki de en uygunsuz kullanıldığı enfeksiyon hastalıklarının başında üst solunum yolları enfeksiyonları geliyor. Tüm üst solunum yolları enfeksiyonlarının yüzde 80-85'inden, grip ve soğuk algınlığına yol açan 8-10 farklı virüsle (bunların her birinin en az 10 farklı alt türü var) sorumlu. Dolasıyla üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde antibiyotiğin yeri çok az.