Zeytinde 'Turkey' rüzgarı esecek!

ÖNDER YILMAZ

Türkiye, zeytincilikte karar sahibi 16 ülke arasına girmek için önemli adım attı. Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması'na taraf olmasını içeren anlaşmayı TBMM'de yasalaştıran Türkiye, dünyada söz sahibi olacak. Anlaşmayla zeytin ve zeytinyağı araştırmaları koordine edilecek, ticaretinde bilgi alışverişi kolaylaştırılacak, zeytin ağaçlarının genetik kaynakları belirlenecek ve muhafaza edilecek. Türkiye'de kişi başı 2 litre olan zeytinyağı tüketiminin Avrupa ülkesinde olduğu gibi 16-17 litreye çıkarılması hedefleniyor.

Pazarı yönlendiriyor

Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Murat Yavuz Ateş, "Anlaşmaya taraf olmasaydık Zeytin Konseyi'ndeki üyeliğimiz askıya alınacaktı" dedi. Ateş, şöyle devam etti: "Konsey 1956'da kuruldu, 16 üyesi var. Zeytinyağında dünya üretiminin yüzde 93'ünü, toplam ihracatın yüzde 96'sını temsil ediyor. Bu anlaşma, 10 yıl boyunca yürürlükte kalacak. Sofralık zeytin ve zeytinyağı üretiminde önemli bir paya sahip olan ülkemizin söz konusun anlaşmaya taraf olması, bu konumundan gelen gücünün korunabilmesi, uluslararası platformda yer alarak teknolojik gelişmeleri takip etmesi ve Türk zeytincilik sektörü menfaatlerine uygun politikalar oluşturması ve bunları savunması açısından önemli bir fırsat teşkil edecek. Söz konusu anlaşmanın onay işlemlerinin tamamlanarak bildirimde bulunulması, kuruluşun, mart başında yapılacak bir sonraki oturumundan itibaren üye statüsüyle yer almamız bakımından önemli." Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sezai Uçarmak ise anlaşmayla toplantı ve karar nisaplarının yeniden düzenlendiğini, İspanya'nın depoziter ülke olmasının devre dışı bırakıldığını ve depoziterliğin BM bünyesine geçtiğini belirtti.

Araştırma üssü tamam

Gıda, Tarım ve Ayvancılık Bakanlğı Müsteşar Yardımcısı Nihat Pakdil, "Bizim zeytin çeşitlerinin korunmasına yönelik olarak milli botanik bahçesi altında gerek bitkisel gerek hayvansal çeşitliliğimiz açısından bir gen bankası oluşturma, canlı muhafaza gibi şeyler söz konusu. Bu, anlaşma içerisinde geçen hususlardan bir tanesidir ve şu anda bizim İzmir'de Zeytincilik Araştırma Enstitümüz tarafından bahçemiz oluşturulmuş durumda. Bütün çeşitlerimiz orada muhafaza altında. Bir de özel önem arz eden Mardin Derik, Artvin ve adıyaman'daki çeşitlerimiz de gerek oradaki özellerin elinde gerekse kamu arazilerinin içerisinde özel olarak takip ediliyor ve yabani çeşitler dahil koruma altında ki bizim bu anlaşma çerçevesinde taahhüt ettiğimiz hususlardan bir tanesi. Bunun dışında, ayrıca diğer ülkelerden de materyallerin getirilmesi, temin edilmesi söz konusu. Biz gerek doku kültürü olarak gerekse canlı olarak bunları muhafaza ediyoruz" dedi.

170 milyon ağaç var

Zeytincilikte ülkemizde ciddi bir atılım olduğu belirtilirken, ağaç sayısında 170 milyonlara ulaşıldığı hatırlatıldı. Yeni dikilen zeytin ağaçlarının ürün vermeye başlamasıyla üretimin daha da artması bekleniyor.

'Değişen iklim' verimi etkiledi

Ayvalıklı zeytin üreticisi Salih Madra, ağaç sayısının artmasına rağmen düşük rekolteye dikkat çekti. Madra buna neden olarak 'değişen iklim şartlarını' gösteriyor.

Madra, "İklimsel sıkıntı var. Örneğin geçen yıl verimi yüksek gelen ağaçların büyük çoğunluğu güneyden geldi. Normalde Ege'den gelirdi. Eskiden zeytinde var yılı ve yok yılı gözlenirdi. Bir yıl daha iyi verim alırken diğer yıl daha az verim alacağımız bilirdik. Şimdi iki yıl da alıyoruz ama düşük alıyoruz. İspanya'da, İtalya'da her yerde bu sıkıntı görülüyor. Küresel ısınmanın ve iklim zamanının kayması sonucu tüm doğa etkileniyor" dedi.