SGK, hatalı hesaplanan emekli aylıkları ve geriye doğru borç çıkarma işlemleri için tedbir aldı

ÖZLEM ERMİŞ BEYHAN

Yıllar boyu çalışıyor, nihayet emekliliğe hak kazanıyorsunuz, SGK'ya başvuruyorsunuz ve emekli aylığınız bağlanıyor. Fakat bir gün SGK'dan bir yazı geliyor: "Emekli aylığınız hatalı bağlandığı için iptal edilmiş olup, bugüne kadar aldığınız aylıkları geri verin." Yıllardır süren bu soruna yeni bir yönetmelikle çözüm getirildi...

Resmi Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği değişikliği kapsamında, yönetmeliğe geçici 35. madde eklendi. Bu maddeyle hatalı aylık bağlamanın ağır sonuçları giderilmiş oldu.

Sosyal güvenlik uzmanı Dr. Saadettin Orhan'ın verdiği bilgiye göre, hatalı aylık bağlama işlemlerinde; prim günü veya sigortalılık süresi eksik olduğu halde aylık bağlanması, sigortalılık statüsü yanlış seçilerek aylık bağlanması, borçlanacak günü olmadığı halde borçlanma yaptırılarak aylık bağlanması en fazla karşılaşılan hata türlerinden. Hatanın sonuçlarının ise çok ağır olduğunu vurgulayan Orhan, "Öncelikle bağlanmış olan aylık iptal ediliyor. Ayrıca ödenmiş olan aylıklar da SGK tarafından geri isteniyor. Vatandaşın bir kusuru varsa 10 yıllık, kusuru yoksa 5 yıllık maaş geri isteniyor. Vatandaş, bir yandan aylığı iptal edilirken, bir yandan da yüklü bir meblağ borçla muhatap oluyor. Ayrıca tekrar emekli olabilmek için eksik primlerini tamamlamak zorunda kalıyor" dedi.

Yönetmeliğe eklenen maddenin büyük ölçüde çözüm olacağını anlatan Orhan, düzenlemeye ilişkin şu bilgileri verdi: "Prim günü eksikliği sebebiyle aylığı iptal edilen kişi, borçlanabileceği hizmetler (askerlik, doğum, yurtdışı gibi) varsa, hizmet borçlanmasıyla eksik primlerini tamamlayabilecek. Böylece aylığını hiç kesilmeden almaya devam edebilecek. Almış olduğu aylıkları da geri ödemek zorunda kalmayacak. Kişinin borçlanacağı süre yoksa veya borçlandığı halde eksik günü tamamlayamamışsa, bu durumda emeklilik sonrasında varsa sigortalılık süresiyle eksik günler tamamlanacak. Bu sigortalılık sürelerine ilişkin primleri vatandaşın ödemesi gerekecek." Orhan yeni düzenlemeden yararlanabilmek için, hatalı aylık bağlama işleminin vatandaşın kasıt veya kusurundan kaynaklanmıyor olması gerektiğini de vurguladı.

İŞTE YÖNETMELİĞE EKLENEN GEÇİCİ MADDE

Aylık bağlandıktan sonra prim ödeme gün sayısı eksik olduğu tespit edilenler
GEÇİCİ MADDE 35 - (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Kanuna veya ilgili sosyal güvenlik kanunlarına göre aylık bağlanmış olanlardan, tahsis talep veya ölüm tarihi itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama koşullarından prim ödeme gün sayısı şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle yerine gelmediği daha sonra anlaşılanların eksik hizmet süreleri;
a) Kanuna veya 3201 sayılı Kanuna göre borçlanılacak süresi olanlar, borçlanma talep tarihinde Kanunun 82 nci maddesine göre tespit edilecek prime esas günlük kazanç alt sınırı üzerinden eksik hizmet süresi kadar borçlandırılmak,
b) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında borçlanılacak süresi olmayanlar ile borçlanılacak süreleriyle eksik hizmet süresini tamamlamayanlardan; tahsis talep tarihi ile yersiz ödemenin tespit edildiği tarih arasında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalılığı bulunanların eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet verilmek,
c) Birinci fıkranın (a) ve (b) bendi kapsamında süresi olmayanlardan; isteğe bağlı, 2925 sayılı Kanuna tabi, Kanunun ek 5 inci maddesi ile ek 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki sigortalılıkları tahsis talep tarihi itibariyle aylığa hak kazanmaları nedeniyle sona erenlere, eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar belirtilen kapsamdaki sigortalılıkları devam ettirilmek,
suretiyle tamamlatılır.
(2) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında olanlar için yeni bir aylık hesabı yapılmaz ve aylık başlangıç tarihi değiştirilmez. (b) ve (c) bentleri kapsamında olanlar için ise aylık bağlanmış olan sigortalılık haline göre eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarih itibariyle yeniden aylık hesaplanır ve yapılacak hesaplamada; devam eden sigortalılık süreleri gün ve kazanç olarak, borçlanılacak süreler sadece prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilir.
(3) Birinci fıkranın (a), (b) veya (c) bentleri kapsamında tahakkuk edecek borç tutarları ile bu madde kapsamında olanlara son aylık ödenen tarihten eksik hizmet süresi kadar geriye gidilerek tespit edilecek sürede yapılmış olan yersiz ödemeler Kanunun 96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Ancak bu maddenin yürürlük tarihinden önce aylıkları kesilerek Kanunun 96 ncı maddesi hükümlerine göre yersiz ödenen tutarların tamamı tahsil edilmiş olanlar ile tahsil süreci devam edenlerin ödemiş oldukları tutarlar bu madde kapsamında hesaplanan yersiz ödeme tutarından fazla ise iade ve mahsup edilmez.