Dijital işportacı kabusu

Türkiye'nin işporta ekonomisi dijitale taşındı. Yerli ve yabancı binlerce kişinin geçim kapısı olan sektörün yeni adresi artık popüler e-ticaret ve pazaryeri siteleri oldu. Sahte parfümden saatlere, ünlü markaların taklit on binlerce ürünler dijital ortamda dev e-ticaret platformlarının altında satılıyor. Bu alandaki denetimsiz noktaları keşfeden uyanıklar özellikle de indirim dönemlerinde sahte ürünlerini sanal piyasaya sürüyor. Örneğin normal fiyatı 800 lira olan bir parfümün sahtesi 130 liraya satışa çıkarılıyor. Pazaryerinin marka değerine güvenen kullanıcılar da bu ürünleri gerçek sanarak alıyor.

KOMİSYONA BAKIYORLAR

Bu konuda en fazla şikayet edilen sitelerin başında ise alanında ilk beşe giren platformlar geliyor. İsteyen her girişimciye ürünleri için satış platformu açma imkanı sağlayan sitelerle ilgili şikayetler de zirveye çıkmış durumda. Sosyal medya ve internet mecralarında tepkilerini dile getiren kullanıcılar ellerine geçen siparişlerin orjinal olmaması nedeniyle birçok kuruma da şikayet dilekçesi veriyor. Tescilli Markalar Derneği Başkanı İzzet Stamati e-ticaret sitelerinde üreticiler için açılan pazar yerlerinin çok denetimsiz olduğunu söyledi. Satılan ürünle ilgili e-ticaret sitelerinin ilgili firmadan herhangi bir belge istemediğini dile getiren Stamati, "E-ticaret sitesi aldığı komisyona bakıyor. Sahte mi? Sağlığa zarar veren ürün mü satıyor ilgilenmiyor. Sitenin de satılan ürünün verdiği zararla ilgili bir sorumluluğu yok. Bu çok sağlıksız bir ticaret. Günün sonunda tek zarar gören tüketici oluyor" dedi.

SİTE SORUMLU DEĞİL

Sahte ürün avukatı Vehbi Kahveci de sanayi sitelerinde büyük tanklarda yapılan kimyasal karışımların orijinal markaların şişeleriyle birebir ambalajlarda orijinal diye satıldığını, bunun da illegal olduğunu kaydetti. Saat&Saat Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Kaya ise, Türkiye'de milyonlarca üyesi bulunan birçok e-ticaret sitesinin sahte saat ve aksesuvarlarını orijinal diye sattığını söyledi. Kaya, "E-ticaret sitelerinden aldığımız ürünleri yurtdışındaki markaların merkezlerine gönderdik ve ürünlerin sahte olduğunu kanıtladık. Sitelerin kimi farkında kimi değil. Uyardığımızda 'bizim sorumluluğumuzda değil' diyorlar. Çünkü kanuna göre ürünü satan firma sorumlu. İnternet sitelerinin de sorumlu olması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

ARAŞTIRMADAN ALMAYIN
E-ticaret sitelerinden orijinal ürün aldığını sanan ancak sahte olduğunu anlayınca para iadesi isteyen vatandaş muhatap bulamıyor. Siteler kapatılsa da yerine yenileri açılıyor ve dolandırıcılar sahte ürün satışını sürdürüyor. Vatandaşların 'bu ürün orijinal değil' deyip geri gönderdiği ürünlerin satışı farklı siteler üzerinden devam ediyor. Uzmanlara göre bu sıkıntılar e-ticaret sitelerinin önüne her firmayı satıcı olarak kabul etmesi ve gerekli denetimi yapmamasından kaynaklanıyor. "Orjinali 500 TL olan bir parfüm 50 TL'ye inmez" diyen uzmanlar, ürünlerin gerçek fiyatının iyi araştırılması gerektiği uyarısında bulunuyor.

PINAR ÇELİK - METİN CAN