Naklen atamada daha aşağı bir dereceye atanan memurun mali hakları!

Soru: Ben kadrolu infaz ve koruma memuru (657) olarak çalışırken kamuda uzman yardımcılığını kazandım ve B (gih) kadrodan A grubu kadroya geçiş olduğu için de kurumum doğal olarak muvafakati verdi ve yeni görevime başladım.
Fakat yeni kurumum derece kademeyi 8/1 olarak başlattı. Normalde 5/3'tüm. 9 yıllık memurum. Diğer aday memur arkadaşların asalet almasıyla beraber benim eski hizmet süremin de eklenerek 1 yıl sonra 4. dereceden devam edeceğim söylendi. Aday memur olmayışımdan ötürü aynı derece/kademeden devam etmem gerekmez miydi?

Cevap: Memurların bir kurumdan diğerine naklen atamalarına ilişkin hükümlere yer veren 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 74. maddesinde, "Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür. Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır.
Aşağı dereceye atananların 68 inci maddede yazılı süre kaydı aranmaksızın eski derecelerine tekrar atanmaları caizdir.
Kazanılmış hak derecelerinden aşağı derecelere atananların aylık derece ve kademeleri genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber, atandıkları bu derecelerde geçirdikleri süreler (kesenek ve karşılık farklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartiyle) emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir." hükmü yer almaktadır.

- Naklen atamada 3 derece daha aşağı bir kadroya atanmak mümkün

Yukarıda yer alan hükme göre memurların isteği ile kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanmaları 3 dereceden fazla olmamak kaydıyla mümkün bulunmaktadır.

Uzman yardımcılığı, müfettiş yardımcılığı gibi kariyer mesleklere giriş basamağı olan kadrolar genellikle memuriyete de ilk giriş unvanlarıdır. Bu sebeple söz konusu kadrolar genellikle 9, 8 ve 7. derecelerde bulunmaktadır. İdarenin derecenize uygun kadro bulunmadığı için 74. madde hükmüne uygun bir şekilde 3 alt dereceye atamanızı gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır. Atama onayını tebliğ etmiş olmakla da bu konudaki isteğinizi ifade etmiş durumdasınız. Sonuç olarak 5. derecedeki bir memurun kurumlar arası nakil yoluyla 8. dereceye atanması mümkün olup, bunun adaylıkla ilgisi bulunmamaktadır. Görev yaptığınız kurumun ilerleyen süreçte 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında dolu kadroda derece değişikliği yoluyla müktesebinize uygun kadro talep etmesi de mümkündür.

- Kazanılmış hak aylık derecesinden daha aşağı bir dereceye atanan memurun mali hakları:

Diğer taraftan 657 sayılı Kanunun 161/B maddesinde aşağı derecelere atanan memurların aylıklarına ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir. Buna göre, kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, kazanılmış hak aylık dereceleri saklı kalmak kaydıyla, atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe göstergesine, atandığı derecede eşit gösterge yok ise, eski göstergesine en yakın kademenin göstergesine, tekabül eden aylığı alacaktır.

İlgili madde hükmü şu şekildedir:
"B) Kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, kazanılmış hak aylık dereceleri saklı kalmak kaydıyla,
a) Atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe göstergesine,
b) Atandığı derecede eşit gösterge yok ise, eski göstergesine en yakın kademenin göstergesine,
tekabül eden aylığı alır."

Bu madde hükmünde de açık bir şekilde ifade edildiği üzere, bu maddede belirtilen aylıktan sadece gösterge aylığının anlaşılması gerekmekte olup, elinize geçen net tutarı ifade etmemektedir. Şayet merkez teşkilatında uzman yardımcılığına atanmış iseniz aylığınız 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli III sayılı cetvel kapsamında belirlendiğinden 161/B maddesi hükmünden yararlanmanız da mümkün değildir. Söz konusu Cetvelde uzman ve müfettişlerin aylıkları derece bazlı belirlenmiş olmakla birlikte, yardımcı kadrolarda bulunanlara dereceden bağımsız olarak unvan bazında belirlenen ücret ve tazminat göstergesi esas alınarak ödeme yapılmaktadır.

Atandığınız kadro taşra teşkilatında bir uzman yardımcılığı ise aylığınızın önemli bir kısmını oluşturan taban aylığı, özel hizmet tazminatı ve ek ödemeler dereceden bağımsız olarak unvanınıza göre belirlendiği için kayda değer bir kayıp söz konusu olmayacaktır.