İtfaiyede görevli tekniker ve mühendise de fazla mesai ücreti ödenir mi?

Sayıştay 8. Dairesi, itfaiye biriminde görevli tekniker ve mühendislerin, itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personel olmadığını, yardımcı personel olduğunu, bu nedenle itfaiye biriminde çalışan tekniker ve mühendislere bütçe kanunu K cetvelinde öngörülen aylık fazla çalışma ücretinin ödenemeyeceğine karar verdi.

İŞTE SAYIŞTAY KARARI

Sayıştay 8. Dairesinin 2018 yılı 181 karar No, 136 İlam No ve 23/6/2020 tarihli kararı

İtfaiye Dairesi Başkanlığında destek işlerini yürütmek için görevlendirilen teknik kökenli personele mevzuata aykırı olarak fazla mesai ücreti ödenmesi konusuna ilişkin olarak;

2018 Merkezi Yönetim Bütçesi Kanunu'na ekli K Cetvelinin fazla çalışma ile ilgili III. Bölümünde;

"(B) Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti

Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir. Ancak, bunlara ödenecek aylık fazla çalışma ücreti en son yapılan resmi nüfus sayımına göre belediye nüfusu;
- 10.000'e kadar olanlar için 263 Türk Lirasını,
- 10.001'den 50.000'e kadar olanlar için 282 Türk Lirasını,
- 50.001'den 100.000'e kadar olanlar için 312 Türk Lirasını,
- 100.001'den 250.000'e kadar olanlar için 352 Türk Lirasını,
- 250.001'den 1.000.000'e kadar olanlar için 420 Türk Lirasını,
- 1.000.001'den fazla olanlar için 487 Türk Lirasını,
- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyeleri dışındaki diğer büyükşehirlerin belediye sınırları içerisindekiler için 487 Türk Lirasını,
- Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehirler belediye sınırları içerisindekiler için 648 Türk Lirasını, geçemez.

2- Aylık maktu fazla çalışma ücreti alanlara, her ne ad altında olursa olsun ayrıca fazla çalışmaya yönelik olarak başkaca bir ödeme yapılmaz.

3- Yukarıdaki hükümlere göre ödenecek aylık maktu fazla çalışma ücretleri;

a) Görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı yaralanma ve sakatlanma hallerinde tedavi süresince,

b) Bir yılda toplamı 30 günü geçmeyen hastalık izni sürelerinde,

c) İtfaiye hizmetlerinde çalışan personel için görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı hastalanma hallerinde tedavi süresince,

ç) Yurt içinde yapılacak hizmet içi eğitime katılma ve geçici görevli olarak bulunma durumlarında, ödenmeye devam olunur.

Diğer hallerde ise, fiilen çalışıldığı sürece ve bu süre ile orantılı olarak ödenir."

Denilmektedir.

Belediye İtfaiye Yönetmeliği'nin "Kadro ve Ünvanlar" başlıklı 8'inci maddesi:

"Belediye itfaiye teşkilatı personel kadro ve unvanları, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslara göre; daire başkanı, itfaiye müdürü, itfaiye şube müdürü, itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri kadroları ile diğer kadrolardan oluşur."

Bu Yönetmelik'in "Belediye İtfaiye Yangın Personeli" başlıklı 9'uncu maddesi:

"Belediye itfaiye teşkilatında çalışan itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı yangın personelidir. Bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevlidir."

Anılan Yönetmelik'in "İtfaiye Birim Amirlerinin Görevleri" başlıklı 10 (a) maddesi:

".........a) İtfaiye hizmetleri ile itfaiye destek hizmetlerini bir bütün olarak itfaiye stratejileri doğrultusunda planlamak, yönlendirmek, koordine etmek ve denetleyerek hizmetin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak,............................."

Söz konusu Yönetmelik'in "İtfaiye Erinin Görevleri" başlıklı 13'üncü maddesi:

"İtfaiye eri; yangın söndürme, araç kullanma ve arama-kurtarma, çalışmalarını yerine getirir; itfaiye hizmet binası ve müştemilatının güvenliğini, temizliğini, araç-gereç ve teçhizatın bakım ve onarımı ile haberleşme ve yazışma gibi yürütülmesi gereken diğer iş ve işlemleri yapar."

Aynı Yönetmelik'in "Diğer Personel" başlıklı 14'üncü maddesi ise:

"İtfaiye teşkilatında, hizmetlerin yürütülmesine yardımcı ve destek olmak üzere norm kadroya uygun olarak, itfaiye yangın personeli dışında personel çalıştırılabilir."

Hükmündedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'na ekli K Cetvelinde fazla çalışma ücretinin, itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele ödenebileceği, destek hizmeti yürüten personele ödenemeyeceği anlaşılmaktadır. Belediye İtfaiye Yönetmeliği, itfaiye hizmetlerinin sunulması için itfaiye bünyesinde belli bir teşkilat yapısının kurulmasını öngörmüştür. Bu itibarla, Yönetmeliğin 10 (a) maddesinde itfaiye teşkilatının görevlerinin "itfaiye hizmetleri" ve "itfaiye destek hizmetleri" şeklinde iki ayrı grupta değerlendirildiği görülmektedir. Dolayısıyla Bütçe Kanununa ekli K Cetvelinde ifade edilen "itfaiye hizmetleri" ve "destek hizmeti" kavramlarının rasgele ayrıştırılmadığı, kasıtlı olarak bu tür bir ayrıma gidildiği anlaşılmaktadır.

Ayrıca, söz konusu Yönetmelik'in 9'uncu maddesinde itfaiye teşkilatında çalışan yangın personeli "itfaiye eri, itfaiye çavuşu, itfaiye amiri, itfaiye şube müdürü, itfaiye müdürü ve itfaiye daire başkanı" olarak sayılmıştır. Bu personel, bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle sorumlu ve görevli kılınmıştır. Yani bu kişiler itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personeldir. Bizzat yangın yerinde bulunmak ve yangına müdahale etmekle görevlendirilen söz konusu personelin görevleri Yönetmelik'in 10 ila 13'üncü maddelerinde sayılmıştır. Buna karşılık itfaiye teşkilatının bünyesinde, itfaiye hizmetlerinin yürütülmesine "yardımcı" ve "destek" olmak üzere norm kadroya uygun olarak, itfaiye "yangın personeli" dışında personel çalıştırılabileceği, Yönetmelik'in "Diğer Personel" başlıklı 14'üncü maddesinde açıkça vurgulanmıştır. Dolayısıyla, Yönetmelik'teki bu düzenlemeden, "tekniker", "mühendis" vb. unvanlarının, "destek personeli" olarak kabul edilmesi gerektiği açıktır. Çünkü bu unvanlara Yönetmelik'te itfaiye yangın personeli unvanları arasında yer verilmemiştir. Bu nedenle de, itfaiye hizmetlerinde "tekniker", "mühendis" vb. unvanlı destek personelinin Bütçe Kanunu K Cetveli uyarınca itfaiye maktu fazla mesai ücretini alması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Yapılan incelemede, ...........................Belediyesinde İtfaiye Dairesi Başkanlığı'nda teknik kökenli ve destek işleri yürütmek için görevli İtfaiye Teknikeri ................, Makina Mühendisi ....................,, Jeoloji Mühendisi ............................ve Ziraat mühendisi .........................'na yukarıda yer alan mevzuata aykırı olarak fazla mesai ödendiği tespit edilmiştir.

Bu itibarla, İtfaiye Dairesi Başkanlığı'nda destek işlerini yürütmek için görevli teknik personele fazla mesai ödenmesi sonucunda oluşan toplam ....................TL tutarındaki kamu zararının,

.......................TL'sinin Harcama Yetkilisi .......................... ile Gerçekleştirme Görevlisi (.........................'e,

.................. TL'sinin Harcama Yetkilisi .................................ile Muhasebe Yetkilisi .........................................'a

Müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine oy birliğiyle karar verildi.