Öğrenim kredi borcumu mal beyanına yazmalı mıyım?

Soru: Yeni atanan 4/B sözleşmeli personelim, kurumuma vermem gereken evraklar arasında mal beyanı formu da bulunmaktadır. İnternetten edindiğim bilgilere göre maaşın 5 katı yazıldığından ötürü benim hali hazırda bir KYK borçum ve bu borç için biriktirdiğim bir meblağ (5 katı geçmeyen ve ihtiyaç halinde harcadığım ve duruma göre birikimime devam ettiğim) var. Dolayısıyla bunu mal beyanın yazmam gerekiyor mu?

Cevap: Öğrenim kredisi yükseköğrenim gören öğrencilere 351 sayılı Kanunun 14. maddesi kapsamında ödenmekte olup, Kanunun 16. maddesine göre öğrenim kredisi alan öğrencilerin borç tutarı, öğrenim kredilerinin verildiği tarihten öğrenim süresi bitimine kadar geçen sürede veya herhangi bir sebeple kredisinin kesildiği tarihe kadar öğrenim kredisi olarak verilen miktarlara, TÜFE artışları uygulanarak hesaplanacak miktarın ilave edilmesi suretiyle tespit edilmektedir. Aynı maddeye göre öğrenci borcunu normal eğitim süresinin bitiminden itibaren iki yıl sonra başlamak üzere kredi aldığı sürede ve aylık dönemler halinde ödemek zorundadır. Kanunun 17. maddesinde borç taksitlerini zamanında ödemeyenlerin birinci defada borçlarının bir yıllık tutarının, tekrarında ise tamamının muacceliyet kazanacağı ve bu tarihten başlayarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun Hükümlerine göre tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır. Görüleceği üzere öğrenim kredisi borç olarak verilmekte olup, borçlu öğrenim kredisini alan kişi, alacaklı ise genel anlamda Devlettir.

Kamu hizmetine girenlerin mal bildiriminde bulunma yükümlülüğü dayanağını Anayasanın 71. maddesinden almaktadır. Madde hükmünde; kamu hizmetine girenlerin mal bildiriminde bulunmaları ve bu bildirimlerin tekrarlanma sürelerinin kanunla düzenleneceği, yasama ve yürütme organlarında görev alanların bundan istisna edilemeyeceği belirtilmiştir.

3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile Kanunda sayılanların mal bildiriminde bulunmaları, bildirimlerin yenilenmesi, mal edinmelerinin denetimiyle, haksız mal edinme veya gerçeğe aykırı bildirimde bulunma halinde uygulanacak cezai yaptırımlar düzenlenmiştir. Kanunun uygulanmasını göstermek amacıyla da "Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik" yürürlüğe konulmuştur.

Sözleşmeli personel 657 sayılı Kanun veya Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar kapsamında değil doğrudan 3628 sayılı Kanunun 2/d maddesinde yer alan, "Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (İktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar ile bunların alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek almak suretiyle kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri," hükmü kapsamında mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Kanunun 6. maddesine göre mal bildiriminin göreve giriş için gerekli belgelerle birlikte verilmesi gerekmektedir.

Mal bildiriminin konusu Kanunun 5. maddesinde düzenlenmiş olup, buna göre sözleşmeli personel; kendisine, eşine ve velayeti altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebeplerini mal bildirimi formunda bildirmek zorundadır. Mal Bildirim Formunun arka yüzündeki 7. Bölümde borç ve alacak bilgileri yer almaktadır.

Sonuç olarak öğrenim kredisinin öğrenci ile Devlet arasında bir borç alacak ilişkisi olması, öğrencinin aldığı krediyi Kanunla belirlenmiş süre ve şartlarda geri ödemekle yükümlü olması karşısında muaccel hale gelip gelmediğine bakılmaksızın toplam borç tutarının sözleşmeli personelin net aylık ücretinin beş katını aşması halinde bu borcun mal bildirimi formunda belirtilmesinin gerekli olduğunu değerlendirmekteyiz. Bir örnek verecek olursak; Ocak 2021 tarihi itibariyle bir sözleşmeli mühendis net 6500 TL civarında ücret almaktadır. Bu kişinin 2015 ila 2020 yılları araısnda öğrenim kredisindne dolayı borcu 40 bin lira civarındadır. 40 bin TL'lik borç, alınan net ücretin 5 katından fazla olduğu için beyan edilmesi gerekmektedir.

Öğrenim kredisi borç tutarının net aylık ücretin beş katını geçmesi halinde beyanı zorunlu olduğundan net aylık ücretinin bilinmesi gerekmektedir. Net aylık ücretinizi ise maaş hesaplama robotomuzu kullanarak öğrenebilirsiniz. Tıklayınız.