Şiddet mağduru kadın, becayiş ile başka ile veya kuruma geçebilir mi?

8.3.2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunda şiddete uğrayan kişi hakkında neler yapılacağı açıkça belirtilmiştir.

Hakim tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları içinde, "işyerinin değiştirilmesi" sayılmıştır.

Hakim tarafından verilecek önleyici tedbir kararları içinde ise "Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması" sayılmıştır.

Tedbir kararlarının bildirimi ve uygulanmasına ilişkin 10 uncu maddesinde ise; "(1) Bu Kanun hükümlerine göre alınan tedbir kararları, Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlükleri ile verilen kararın niteliğine göre Cumhuriyet başsavcılığına veya kolluğa en seri vasıtalarla bildirilir.

(2) Bu Kanun kapsamında ilgili mercilere yapılan başvurular ile bu başvuruların kabul ya da reddine ilişkin kararlar, başvuru yapılan merci tarafından Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlüklerine derhal bildirilir.

(3) Korunan kişinin geçici koruma altına alınmasına ilişkin koruyucu tedbir kararı ile şiddet uygulayan hakkında verilen önleyici tedbir kararlarının yerine getirilmesinden, hakkında koruyucu veya önleyici tedbir kararı verilen kişilerin yerleşim yeri veya bulunduğu ya da tedbirin uygulanacağı yer kolluk birimi görevli ve yetkilidir.

(4) Tedbir kararının, kolluk amirince verilip uygulandığı veya korunan kişinin kollukta bulunduğu hallerde, kolluk birimleri tarafından kişi, Bakanlığın ilgili il veya ilçe müdürlüklerine ivedilikle ulaştırılır; bunun mümkün olmaması halinde giderleri Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak üzere kendisine ve beraberindekilere geçici olarak barınma imkanı sağlanır.

(5) Tedbir kararının ilgililere tefhim veya tebliğ edilmemesi, kararın uygulanmasına engel teşkil etmez.

(6) Hakkında barınma yeri sağlanmasına karar verilen kişiler, Bakanlığa ait veya Bakanlığın gözetim ve denetimi altında bulunan yerlere yerleştirilir. Barınma yerlerinin yetersiz kaldığı hallerde korunan kişiler; mülki amirin, acele hallerde kolluğun veya Bakanlığın talebi üzerine kamu kurum ve kuruluşlarına ait sosyal tesis, yurt veya benzeri yerlerde geçici olarak barındırılabilir.

(7) İşyerinin değiştirilmesi yönündeki tedbir kararı, kişinin tabi olduğu ilgili mevzuat hükümlerine göre yetkili merci veya kişi tarafından yerine getirilir." hükmüne yer verilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72. maddesinde; "Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür. Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır..." hükmü yer almaktadır.

Bu durumda olanlar için kurumlararası nakil yöntemiyle başka kurumlara naklen geçme imkanı olmakla birlikte, kurumların özellikle "atama kontenjanlarından" dolayı sıkıntı çıkartması ihtimal dahilindedir.

Bunun için, Cumhurbaşkanlığınca çıkartılan Yılı Kontenjan Kararnamelerinde, "6284 sayılı Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında yapılacak naklen atamalar" istisnasına yer verilmesi uygun olacaktır.

Birden fazla ilde teşkilatı bulunan kurumlarda çalışan sürekli işçiler içinde kurum içi nakil imkanı bulunmaktadır. Asıl işveren değişmediğinden, bir ilden bir ile nakli yapılan sürekli işçi için "iş sözleşmesinde esaslı değişiklik" olmayacağından haklı fesih de doğmayacaktır.

Sözleşmeli personel için ise durum daha sıkıntılıdır. Şöyle ki;

6.6.1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda sözleşmeli personelin kurum içi yer değişikliği düzenlenmiştir. Buna göre aşağıdaki durumlarda kurum içi nakil yapılabilir:

Becayiş

Eş ve sağlık özrü

Eşin şehit olması

Kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının can güvenliğinin tehlikeye düştüğü adli veya mülki makamlarca belgelendirilmesi

Eşin vefat etmesi

Yine 5393 sayılı Belediye Kanununa göre çalışan sözleşmeli personel hakkında hüküm bulunmayan durumlarda yukarıda yer verilen Esaslar uygulanacaktır.

Üniversite ve belediye gibi bulunduğu ilden başka teşkilatı bulunmayan kurumlarda bu nasıl uygulanacaktır?

Sözleşmeli personelin kurumlararası nakline cevaz veren bir düzenleme bulunmamaktadır. "İşyerinin değiştirilmesi yönündeki tedbir kararı, kişinin tabi olduğu ilgili mevzuat hükümlerine göre yetkili merci veya kişi tarafından yerine getirilir" hükmü yazılırken sözleşmeli personel için bu durumun düşünülmediği anlaşılmaktadır. Aynı durum bu kurumlarda çalışan işçiler içinde geçerlidir.

6284 sayılı Kanunun amacı, "şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirler" olduğundan düzenlemedeki bu eksikliğin "GÖZDEN KAÇMA" olarak yorumlanması daha doğrudur.

Peki sorun nasıl çözülecek?

İş yerininim değiştirilmesine ilişkin tedbir kararında bahsedilen "yetkili mercii veya kişiden" kurumu temsil etmeye yetkili kişi olarak anlamak gerekmektedir.

Hakkında koruma kararı gereğince "işyeri" değiştirme kararı çıkan örneğin üniversitede çalışan bir sözleşmeli kadın personel için, bulunduğu ilin ilçelerinde bulunan diğer birimlere de nakli tehlikeyi önlemiyorsa; kurumun bu durumu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bildirerek, personelin Bakanlığın kendi bünyesine atanabileceği gibi ilgili personelin gitmek istediği bir şehre/ilçede teşkilatı bulunan başka bir kamu kurumuna da naklinin sağlanabileceğini düşünmekteyiz.

Bu durumda olan personel bir kuruma başvursa kurum atamak zorunda mı?

Kendisine bu şekilde başvurulan bir kurumun kişinin durumuna uygun boş bir pozisyonu varsa atama iznine ihtiyaç duymaksızın ilgiliyi ataması gerekmektedir.