Türkiye'de gençlerin sağlığı tehlikede

Genç Sağlığı Raporu, Türkiye'deki gençlerin sağlık durumunu detaylı bir şekilde ortaya koyuyor.

TÜİK Sağlık Araştırması mikro veri setleri ve gençlerle yüz yüze yapılan anketler sonucunda hazırlanan rapora göre, 15-24 yaş grubundaki gençlerin yüzde 24'ü diyabet, obezite ve hipertansiyon gibi ileri yaşlarda görülmesi beklenen kronik hastalık riskiyle karşı karşıya.

Ayrıca, gençlerin yüzde 92'si düzenli spor yapmıyor ve yüzde 65'i yeterli sebze ve meyve tüketmiyor. Bu veriler, gençlerin sağlıklı yaşam alışkanlıkları, beslenme, fiziki aktivite ve mental sağlık konularında ciddi eksiklikler yaşadığını gösteriyor.

Obezite iş bulmayı da etkiliyor

AstraZeneca Türkiye ve TOÇEV iş birliğiyle hazırlanan raporda, gençlerin beden kitle indeksindeki artış dikkat çekiyor.

Prof. Dr. Selcen Öztürk ve Dilek Başar'ın analizlerine göre, fazla kilolu, obez ve morbid obez gençlerin oranı yaklaşık yüzde 23. Obezite, insülin direncini artırarak Tip 2 diyabet riskini yükseltirken, hipertansiyon ve kalp hastalıkları gibi kronik rahatsızlıklara da yol açabiliyor.

Ayrıca, fazla kilolu gençler akran zorbalığı ve toplumsal baskıya daha fazla maruz kalıyor; bu durum öz saygı kaybı, anksiyete ve depresyon riskini artırıyor. Sağlıksız kilo verme çabaları ise yeme bozukluklarını tetikleyerek ruhsal sağlık sorunlarını daha karmaşık hale getirebiliyor. Obezite uzun vadede gençlerin iş bulmasını ve iş gücüne katılımını da olumsuz etkiliyor.

Genç yaşta damar yapısı bozuluyor

Prof. Dr. Dilek Başar, 15-24 yaş aralığındaki dört gençten birinin diyabet, hipertansiyon veya obezite problemlerinden en az biriyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Genç yaşta başlayan bu sağlık sorunları, ilerleyen yıllarda kronik hastalıkların ortaya çıkma riskini önemli ölçüde artırıyor. Diyabet yalnızca kan şekeri seviyelerini değil, aynı zamanda göz, böbrek ve sinir sistemine zarar verebilecek komplikasyonlarla da ilişkilendiriliyor. Genç yaşlarda gelişen hipertansiyon ise zamanla kalp ve damar sisteminin hasar görmesine neden olarak yaşam süresini ve kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.

Genç kızlar daha hareketsiz

Ülkemizdeki gençlerin büyük bir kısmı, Dünya Sağlık Örgütü'nün günde en az 60 dakika fiziki aktivite önerisine ulaşamıyor. Prof. Dr. Öztürk, gençlerin yüzde 92'sinin düzenli spor yapmadığını vurguluyor.

Düzenli spor yapan gençlerde diyabet ve hipertansiyon oranlarının daha düşük olduğu görülüyor. Kadınlar erkeklere kıyasla daha az hareket ediyor; genç kadınlar arasında hareketsiz yaşam tarzı yaygınlaşıyor ve bu durum obezite, kalp-damar hastalıkları, diyabet ve osteoporoz gibi sağlık sorunlarının artmasına yol açıyor.

ABD ve Avrupa verilerine göre Türkiye'de fiziksel hareketsizliğin ekonomik yükünün 50 milyar TL'ye ulaşması bekleniyor. Gençlerin sadece yüzde 35'i haftada en az üç kere sebze ve meyve tüketiyor.

Daha çok arkadaşa özenerek başlıyor

Dört gençten biri düzenli olarak tütün kullanıyor. Prof. Dr. Başar, e-Sigara kullanımında da son yıllarda büyük bir artış olduğunu belirtiyor. Gençler genellikle arkadaşlarından etkilenerek tütün kullanmaya başlıyorlar.

Başlama sebebi bırakma başarısını da etkiliyor; özendiği için başlayanlarda bırakma oranı daha yüksekken, ailevi problemler nedeniyle başlayanlarda bırakmak çok daha zor oluyor. Erken yaşlarda tütün ve tütün ürünleri kullanmak ise gelecekteki sağlığı daha fazla olumsuz etkiliyor.

Gencin ömrü ekran karşısında geçiyor

• Yüzde 86'sı günde 2-4 saatini TV ve sosyal medya ile geçiriyor.
• Yüzde 16'sı günde 4 saatten fazla ekran başında kalıyor.
• Yüzde 19,3'ü 3-4 saat ekran karşısında vakit geçiriyor.
• Yüzde 49,2'si günde en az 2 saat ekran başında.
• Yüzde 35,21'i sosyal medyada sağlıklı hayat içeriklerini "düzenli" olarak takip ediyor.
• Yüzde 42,25'i ise "kısmen" takip ettiğini belirtiyor.