Vazife Malullüğü Dosyası (3)

C) MEVCUT DURUMDA VAZİFE MALULÜ AYLIĞI ALMAKTA İKEN TEKRAR GÖREVE GİRENLERİN DURUMU;

Vazife malullüğü aylığı almakta iken tekrar göreve girenlere dair yapılacak işlemleri düzenleyen hükümler 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 99 ve ek 11 inci maddelerinde yapılmıştır.

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 99 uncu maddesi, memur olarak yeniden göreve girenlerin durumlarını, ek 11 inci maddesi de 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak kamuya ait işyerlerinde görevlere girenlerin durumlarına açıklık getirmiştir.

5434/ 99 uncu madde hükmü;

"Madde 99 - Emekli, adi malullük, vazife malullüğü, dul veya yetim aylığı, son hizmet zammı alanlardan; hiçbir şarta bağlı olmaksızın emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilenlerin, aylıklarının tamamı, bu vazifelere tayinleri tarihini takibeden ay başından itibaren kesilir. Ancak hayrat hademesinin aylıkları kesilmez ve kendilerine bu hizmetlerinden dolayı son hizmet zammı da yapılmaz.
Vazife malullüğü aylığı alanların, varsa, harb malullüğü zammı ile Harp Okulu öğrencilerinden yetim aylığı alanların bu aylıkları kesilmez.
Bu vazifelerden ayrılanların kesilen aylıklarının ayrıldıkları tarihi takibeden ay başından itibaren müstahak olmaları şartiyle ödenmesine başlanır.
Peşin ödenen aylıklardan yukarki fıkra gereğince istirdadı gereken ve tayin tarihlerini takibeden ay başlarından sonraya raslıyan kısımları, Sandığın bildirimi üzerine kurumlarınca ilgililerin istihkaklarından en geç (3) ay içinde ve (3) eşit taksitte kesilmesi suretiyle tahsil olunarak Sandığa gönderilir.
(Ek: 23/5/1951 - 5773/1 md.) Bu maddenin hayrat hademesi hakkındaki hükümleri dersiamlara da şamildir." Şeklindedir.

Bu madde hükmüne göre vazife malullüğü aylığı almakta iken memur konumunda göreve başlayanların, vazife malullüğü aylıkları kesilmektedir.

506/ Ek 11 inci madde hükmü;

"Ek Madde 11 - (7/2/1969 - 1101/1 md. ile gelen Ek 5 inci madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.)
T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi daire, kurum ve ortaklıklar ile bunların Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işyerlerinde emekliliğe tabi olmayan ücretli, geçici kadrolu veya yevmiyeli hizmetlere tayin edilen emeklilerin, buralarda çalıştıkları sürece emekli aylıkları kesilir.
Bunları çalıştıranlar, vazifeye başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde yazı ile T.C. Emekli Sandığına bildirirler.
Şu kadar ki, (Ek ibare: 3/4/1998 - 4359 md.) yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler ile mahiyeti itibariyle hizmetin görülmesi mücbir bir sebebe dayandığı ve özel bir ihtisası gerektirdiği ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığının mütalaası alınmak suretiyle Bakanlar Kurulu kararı ile belirtilen yerlere tayin edilecekler hakkında 1 inci fıkra hükmü uygulanmaz." Şeklindedir.

Bu madde hükmüne göre vazife malullüğü aylığı almakta iken 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak kamuya ait işyerlerinde göreve başlayanların, vazife malullüğü aylıkları kesilmemektedir.

VAZİFE MALULLÜĞÜ AYLIĞI ALMAKTA İKEN TEKRAR GÖREVE GİRENLERİN AYLIKLARININ BİRLEŞTİRİLMESİ HALİ;

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 100 ve 101 inci maddeleri bu konuya açıklık getirmiştir.

100 üncü madde hükmü ile er vazife malullüğü aylığı alanların memur statüsünde göreve başlamaları halinde vazife malullüğü aylıklarının kesileceğini, memur statüsünde iken emekliye ayrılmaları halinde sonra geçen hizmetleri de esas alınarak aylık bağlanacağını belirtmiştir. Bu durumda memuriyette geçen hizmetleri de dikkate alınarak vazife malullüğü aylıklarının yeniden düzenleneceği sonucunun ortaya çıktığı görülmektedir. 100 üncü madde hükmü;

"Madde 100 - (Değişik: 23/2/1965 - 545/2 md.)
Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı almakta iken (Erlerle emeklilik hakkı şarta bağlı olanlar hariç) emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilenlerin tekrar emekliye ayrılmalarını istemeleri veya emekliye sevk edilmeleri halinde kendilerine veya ölümlerinde dul ve yetimlerine eski ve yeni hizmetlerinin toplamı üzerinden ve bu kanun hükümleri dairesinde aylık bağlanır.
Ancak, bu gibilere yeniden bağlanacak aylıklar eski aylıklarından az olamaz." Şeklindedir.

101 inci madde hükmü ise vazife malullüğü aylığı almakta iken memur statüsünde göreve girenlerin durumlarını belirtmiş, bu madde hükmü ile vazife malullüğü aylığı memuriyet süresince kesilmesine rağmen bu görevlerinden ayrıldıklarında veya aylık almaya hak kazandıklarında, vazife malullüğü aylıklarıyla birlikte memuriyet hizmetlerine göre hak kazandıkları/kazanacakları aylıklarını da almalarına yönelik bir düzenleme olduğu görülmektedir. 101 inci madde hükmü;

"Madde 101 - Vazife malullüğü aylığı alan erlerden, sonradan emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilenlerin, çeşitli sebeplerle ayrılışlarında veya ölümlerinde bu vazifelerinden dolayı haklarında bu kanunun ilgili hükümleri ayrıca uygulanır." Şeklindedir.

5510 SAYILI KANUN İLE BU KONUDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILMIŞTIR. YENİ DÖNEMDE UYGULANMASI ÖNGÖRÜLEN KISIMDA BU KONUYA AYRICA DEĞİNİLECEKTİR.

İKİNCİ BÖLÜM
YENİ DÖNEMDEKİ DÜZENLEMELER

A) 01.10.2008 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ ÖNGÖRÜLEN 5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE VAZİFE DURUMLARI:

5510 sayılı Kanunda vazife malullüğüne ilişkin düzenlemelere, 5, 25, 47, 54, Geçici 4, Geçici 14 ve Geçici 18 inci maddelerinde yer verildiği görülmektedir. Bu düzenlemelerde vazife malulü sayılmanın kapsamında, vazife malulü aylığı almakta iken yeniden göreve girme hallerinde, bu aylıkların birleşmesinde, ödenmesinde, mevcut hakların korunmasında önemli bir takım değişikliklerin yapıldığı görülmektedir.

5510 sayılı Kanunun 5, 25, 47, 54, Geçici 4, Geçici 14 ve Geçici 18 inci maddelerine ulaşmak için tıklayınız.

5510 sayılı Kanunla getirilen düzenlemelerde halen uygulanmakta olan hükümlerin korunduğu ve vazife malullüğü aylığı almakta olanlara ödenecek aylıklarda 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan vazife malullüğü aylık tutarının yeni dönemden önceki mevzuata göre hesaplanan aylık tutarından az olamayacağına dair hükmün konulduğu görülmektedir. Bu husus, 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesinde "Bu maddeye göre bağlanacak vazife veya harp malûllüğü aylıkları, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan maddeleri dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre emsali iştirakçiye bağlanacak harp veya vazife malûllüğü aylığından az olamaz." yer alan hüküm ile sağlanmıştır.

B) 01.10.2008 TARİHİNDEN SONRAKİ YENİ DÖNEMDE VAZİFE MALULLÜĞÜ KAPSAMI

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 45 inci maddesinde vazife malullüğüne neden olan olayın kapsamı dar tutulmuş, 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi ile kapsam genişletilerek ilgililerin kurumlarınca sağlanan bir taşıtla işe geliş ve işten dönüş sırasında veya işyerinde ister görevlerinden kaynaklansın ister görevlerinden kaynaklanmasın işyerinde bulunma halinde herhangi bir nedenden dolayı meydana gelen kazalar halinde de vazife malulü sayılacakları yönünde kapsamlı bir düzenleme yapıldığı görülmektedir. Bu düzenlemeden 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa memur olarak göreve girenler yararlanacaktır. Halen kamu görevlisi olanlar hakkında işlemler, mevcut uygulanmakta olan mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır.

C) 5510 SAYILI KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ ÖNGÖRÜLEN 01.10.2008 TARİHİNDEN SONRA VAZİFE MALULÜ AYLIĞI ALMAKTA İKEN TEKRAR GÖREVE GİRENLERİN VE BU TARİHTE GÖREVDE BULUNANLARIN DURUMU;

Bu konu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 5 inci maddesinin ( c ) bendinde, 47 ve Geçici 14 üncü maddelerinde yer almıştır. Madde hükümlerine yukarıda yer verilmişti.

Bu düzenlemeleri açmak gerekirse;
" Harp malullüğü aylığı alanların,
" Terörle Mücadele Kanunu kapsamında vazife malullüğü aylığı alanların,
" Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre vazife malûllüğü aylığı alanların,

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ( a ) ve ( b ) bendleri kapsamında sigortalı olarak yani SSK. lı veya Bağ-Kur'a tabi olarak çalışanlar ile yeniden çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmeyecektir. Bu durum önceki dönemde uygulanan işlemle aynı olup bir farklılık bulunmamaktadır. Bu durumda bulunanlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına ilişkin hükümler uygulanacaktır. Ancak bu durumda bulunanların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayı istemeleri hakları da bulunmaktadır.

Burada yapılan farklı bir uygulama, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında vazife malullüğü aylığı alanların, memur statüsünde göreve başlamaları halinde almakta oldukları vazife malullüğü aylığı mevcut durumda kesilmekte iken, yeni dönemde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (c ) bendi kapsamında sigortalı olarak yani kamu görevlisi/memur olarak göreve başlayanların aylıkları kesilmeksizin görev yapmalarına yönelik olan düzenlemedir. Bu durumda bulunanlar hakkında uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin hükümler uygulanacaktır.

C) VAZİFE MALULLÜĞÜ AYLIĞI ALMAKTA İKEN YENİDEN GÖREVE BAŞLAYANLARIN AYLIKLARININ BİRLEŞTİRİLMESİ HALİ

5510 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile yeni dönemde bu konuda mevcut düzenlemeye yakın düzenlemenin yapıldığı görülmektedir. 5510 sayılı Kanunun yukarıya metni alınan "Aylık ve gelirlerin birleşmesi" başlıklı 54 üncü maddesi hükmünün uygulamasının aşağıdaki şekilde olacağı anlaşılmaktadır.

Vazife malullüğü aylığı almakta olanların;
" Vazife malullüğü aylığı ile birlikte ayrıca yaşlılık aylığına hak kazanması halinde yaşlılık aylığını,
" Bu durumda bulunanların ölen eşinden dolayı da ölüm aylığına hak kazanması halinde ayrıca ölüm aylığını,

Almaları mümkün görülmektedir.