Daire Maddelerden Birini İncelemeden Karar Verdi, İDDK Kararı İptal Etti

12. Daire "Ek Ders Ücreti" konulu yazının davaya konu edilen 2. maddesindeki; "Kararın 8'inci maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin hafta içinde okuttukları derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesi; aylık karşılığı ders görevlerinin üzerinde okuttukları derslere bağlı olarak ek ders ücretinden yararlandırılmaları" ibaresi ve 3. maddesi bakımından davanın reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun bulmuştu.

İDDK: Eksik inceleme var

Davacı tarafından Milli Eğitim Bakanlığının "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesinin iptalinin istenilmesine karşın, Daire kararının davanın konusu kısmında bu maddeye yer verilmediği gibi, karar içeriğinde anılan maddeye yönelik bir gerekçenin de oluşturulmadığı görülmekte olup, dolayısıyla Daire kararında bu maddeye yönelik olarak hüküm kurulmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesine yönelik olarak Daire tarafından davacı iddiaları da göz önünde bulundurulmak suretiyle inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerekir

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

Esas No: 2023/2504

Karar No: 2025/503

İSTEMİN KONUSU:

Danıştay Onikinci Dairesinin 22/02/2023 tarih ve E:2020/4172, K:2023/770 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem: Milli Eğitim Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesinin, 2. maddesindeki; "Kararın 8'inci maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin hafta içinde okuttukları derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesi; aylık karşılığı ders görevlerinin üzerinde okuttukları derslere bağlı olarak ek ders ücretinden yararlandırılmaları" ibaresinin ve 3. maddesinin iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti:

Danıştay Onikinci Dairesinin 22/02/2023 tarih ve E:2020/4172, K:2023/770 sayılı kararıyla;

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 301. maddesi, 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri İle İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un Ek 1. maddesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89., 99., 100. ve 176. maddeleri, 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın 1., 4., 5., 6., 8., 10., 16. ve 25. maddeleri, Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 2019/1 sayılı kararının 2. maddesi, 22/03/2020 tarih ve 31076 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Covid-19 Kapsamında Kamu Çalışanlarına Yönelik İlave Tedbirler konulu 2020/4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, Milli Eğitim Bakanlığı Covid-19 Kapsamında Esnek Çalışmaya İlişkin Usul ve Esaslar'ın 8. maddesi hükümlerine yer verildikten sonra,

"Ek Ders Ücreti" konulu yazının dava konusu 2. maddesinde yer alan; "Kararın 8'inci maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin hafta içinde okuttukları derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesi; aylık karşılığı ders görevlerinin üzerinde okuttukları derslere bağlı olarak ek ders ücretinden yararlandırılmaları" ibaresi yönünden;

439 sayılı Kanun'un Ek-1. maddesi ve 657 sayılı Kanun'un 89. maddesi uyarınca öğretmenlere aylıkları karşılığında ders görevi verilmesinin yanında, "ek ders" görevi verilmesinin de mümkün olduğu, bu şekilde ek ders görevi yapanlara 657 sayılı Kanun'un 176. maddesine göre ek ders ücretinin ödeneceği; aynı Kanun'un 89. maddesi uyarınca ek ders görevine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi hususunda Cumhurbaşkanına kararname ile düzenleme yapma yetkisi verildiği, bu yetki kapsamında Cumhurbaşkanı tarafından çıkartılan 2020/4 ve 2020/11 sayılı Genelgeler ile de uzaktan eğitim usulünün uygulanabileceğine, buna dair usullerin Bakan tarafından belirleneceğine karar verildiği; Bakanlık tarafından 2020/11 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi uyarınca çıkartılan Milli Eğitim Bakanlığı Covid-19 Kapsamında Esnek Çalışmaya İlişkin Usul ve Esaslar ile idari izinli sayılanların belirlendiği, dönüşümlü çalışanların göreve gelmediklerinde idari izinli sayıldıkları, ancak uzaktan çalışanların idari izinli sayıldıklarına ilişkin bir esasa yer verilmediğinin görüldüğü,

Bu durumda, Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ve Genelge uyarınca çıkartılan Esaslar ve Milli Eğitim Bakanlığı kararları incelendiğinde, uzaktan çalışma yöntemiyle çalışanların 2019-2020 eğitim-öğretim döneminde idari izinli sayıldıkları ve ek ders ücretlerinin ödendiği; ancak 2020-2021 eğitim-öğretim döneminde idari izinli olarak kabul edildiklerine ilişkin bir hüküm veya karar bulunmadığı; ayrıca, dava konusu işlemin geçerli olduğu 31/08/2020 tarihinden sonraki dönemde okulların tatil edildiğine ilişkin bir karar alınmadığı ve tatil edilmiş sayılacağına ilişkin bir düzenlemeye de yer verilmediğinden, bu dönemde okulların tatil edilmiş sayılamayacağı; Hakem Kurulu kararıyla; genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler ile öğrencilerin çeşitli nedenlerle sınıf veya okul bütünlüğünde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılacağı kararlaştırılmış ise de; dava konusu işlemin geçerli olduğu dönemde öğretmen ve idarecilerin idari izinli olmadıkları gibi izinli sayılmaları gereken bir durumun da söz konusu olmadığı anlaşıldığından, kararın 8. maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin uzaktan eğitim yoluyla hafta içinde okuttukları derslerin öncelikle aylık karşılığı değerlendirilmesinde hukuka aykırılık görülmediği,

"Ek Ders Ücreti" konulu yazının dava konusu 3. maddesinde yer alan; "Kararda, yalnızca 8'inci madde kapsamında cumartesi ve pazar günleri okutulan derslerin aylık karşılığı ders görevinden bağımsız olarak doğrudan ek ders ücreti karşılığında değerlendirilmesi öngörüldüğünden, rutin müfredat kapsamında cumartesi ve pazar günleri okutulan derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirileceği" ibaresi yönünden;

657 sayılı Kanun'un 99. maddesinde, haftalık 40 saatlik çalışma süresi belirlenirken Cumartesi ve Pazar günlerinin tatil olmak üzere düzenleneceği belirtilmiş ise de, maddenin devamında yer alan "Ancak bu kanuna, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir" hükmü ile çalışma saatlerinin sadece hafta içi değil, duruma göre hafta sonunu da kapsayacak şekilde farklı günlerde düzenlenebileceği, dolayısıyla Milli Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatleri sadece hafta içi değil, duruma göre hafta sonunu da kapsayacak şekilde belirlenebileceğinden, rutin müfredat kapsamında cumartesi ve pazar günleri okutulan derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesinin, 2. maddesindeki belirli ibarenin ve 3. maddesinin iptali gerektiği, çalışma takvimi doğrultusunda 21 Eylül itibarıyla yüz yüze eğitime başlanılması gerekirken davalı bakanlığın tek taraflı tasarrufuyla yüz yüze eğitime başlanmasına onay verilmeyen belirli sınıf ve okul seviyelerindeki öğrencilerin izinli sayılması nedeniyle, eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenlerin, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılacakları ve karşılığından öngörülen ders ve ek ders ücretlerini almaları gerektiği yönündeki ... tarih ve ... sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı'nın ilgili maddesinin dava konusu düzenlemeyle ortadan kaldırıldığı, bu durumun hukuki güvenlik ve hukuki belirlilik ilkelerini ihlal ettiği; Daire kararında, söz konusu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı'nın neden uygulanma imkanı olmadığına dair herhangi bir açıklama yapılmamasının adil yargılanma hakkını zedelediği, mahkemenin gerekçeli karar ilkesine uygun olarak, kararına esas teşkil eden fiili ve hukuki olguları ve hukuki kanaatini açıkça belirtmesi gerektiği, ileri sürülen iddialara makul bir gerekçe ile yanıt verilmemesinin ve davanın temel dayanağı olan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı'nın ilgili maddesinin değerlendirilmemesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6/1. maddesine aykırılık teşkil ettiği, temyize konu kararın gerekçesinin, taraflarının hukuki dayanağının ve iddiasının usul ve hukuk kurallarına uygun bir biçimde incelenip incelenmediğini öğrenme hakkını ihlal ettiği ve gerekçeli karar hakkının ihlali niteliğinde olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davalı idare tarafından, Dairece verilen kararın usul ve hukuka uygun olduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ:

Temyiz istemine konu kararın kısmen onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME MADDİ OLAY :

Milli Eğitim Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesinin, 2. maddesindeki; "Kararın 8'inci maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin hafta içinde okuttukları derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesi; aylık karşılığı ders görevlerinin üzerinde okuttukları derslere bağlı olarak ek ders ücretinden yararlandırılmaları" ibaresinin ve 3. maddesinin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinde; "(Değişik: 18/6/2014-6545/22 md.)

1.Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;

a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.

b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.

2.Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;

a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b) Hukuka aykırı karar verilmesi,

c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.

3.Kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hallerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.

4.Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50 nci madde hükümleri kıyasen uygulanır.

5.Temyize konu edilen kararı veren ya da karara katılan hakim aynı davanın temyiz incelemesinde görev alamaz." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Temyizen incelenen Daire kararının, Milli Eğitim Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının davaya konu edilen 2. maddesindeki; "Kararın 8'inci maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin hafta içinde okuttukları derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesi; aylık karşılığı ders görevlerinin üzerinde okuttukları derslere bağlı olarak ek ders ücretinden yararlandırılmaları" ibaresi ve 3. maddesi bakımından davanın reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Milli Eğitim Bakanlığının... tarih ve... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesi yönünden;

Davacı tarafından Milli Eğitim Bakanlığının... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesinin iptalinin istenilmesine karşın, Daire kararının davanın konusu kısmında bu maddeye yer verilmediği gibi, karar içeriğinde anılan maddeye yönelik bir gerekçenin de oluşturulmadığı görülmekte olup, dolayısıyla Daire kararında bu maddeye yönelik olarak hüküm kurulmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, Milli Eğitim Bakanlığının... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesine yönelik olarak Daire tarafından davacı iddiaları da göz önünde bulundurulmak suretiyle inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerektiğinden, sözü edilen kısım yönünden hüküm kurulmamasında usul hükümlerine uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,

2. Danıştay Onikinci Dairesinin 22/02/2023 tarih ve E:2020/4172, K:2023/770 sayılı kararının, Milli Eğitim Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 1. maddesi hakkında hüküm kurulmamasına ilişkin kısmının BOZULMASINA,

3. Anılan kararın, Milli Eğitim Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı "Ek Ders Ücreti" konulu yazısının 2. maddesindeki; "Kararın 8'inci maddesinde belirtilen eğitim faaliyetleri kapsamında ders okutan öğretmenlerin hafta içinde okuttukları derslerin de öncelikle aylık karşılığında değerlendirilmesi; aylık karşılığı ders görevlerinin üzerinde okuttukları derslere bağlı olarak ek ders ücretinden yararlandırılmaları" ibaresi ve 3. maddesi bakımından davanın reddine ilişkin kısmının ONANMASINA,

4. Kesin olarak, 05/03/2025 tarihinde oybirliği ile karar verildi.