En az 5 gün göreve gelmeyen KİT sözleşmelisi, disiplin soruşturması açılmadan görevine son verilebilir mi?

İlk derece mahkemesi "yetki" yönünden davaya bakmış, istinaf mahkemesi ise bir fiilden dolayı iki ceza verilemeyeceği gerekçesiyle işlemi iptal ermiştir.

İstinaf: Bir fiile iki ceza verilemez

Olayda, davacının 14/10/2021 tarihinden 19/10/2021 tarihine kadar izinsiz ve kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın (6) gün kesintisiz olarak görevine gelmediğinden bahisle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ve bu cezanın 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 44. maddesi uyarınca takdiren 1/30 oranında sözleşme ücretinden kesme şeklinde uygulanmasına yönelik ... tarih ve ... sayılı davalı idare Merkez Disiplin Kurulu kararının tesis edildiği, bu işlem ile dava konusu işlemin aynı maddi olaylar (göreve gelmeme) nedeniyle tesis edildiği görüldüğünden, aynı fiilden dolayı iki yaptırım uygulanması anlamına gelen dava konusu işlemde bu açıdan hukuka uygunluk bulunmadığı olayda, davacının 14/10/2021 tarihinden 19/10/2021 tarihine kadar izinsiz ve kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın (6) gün kesintisiz olarak görevine gelmediğinden bahisle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ve bu cezanın 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 44. maddesi uyarınca takdiren 1/30 oranında sözleşme ücretinden kesme şeklinde uygulanmasına yönelik ... tarih ve ... sayılı davalı idare Merkez Disiplin Kurulu kararının tesis edildiği, bu işlem ile dava konusu işlemin aynı maddi olaylar (göreve gelmeme) nedeniyle tesis edildiği görüldüğünden, aynı fiilden dolayı iki yaptırım uygulanması anlamına gelen dava konusu işlemde bu açıdan hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Danıştay: Kesintisiz en az 5 gün göreve gelmemek memurların çekilmiş sayılması gibi bir işlem olup disiplin soruşturması açılmasına gerek yok

Nasıl ki bir memur, mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevini terk ettiği ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam ettiğinin tutanaklarla tespiti halinde herhangi bir soruşturma yürütülmeksizin memuriyetten çekilmiş sayılıyorsa, 399 sayılı KHK'nın 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, sözleşmeli personelin izinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmediğinin tutanaklarla tespiti halinde, idari işlem niteliğinde sözleşmesinin feshi mümkün bulunmaktadır. Bu şekilde, fesih sebeplerinin varlığının tespiti üzerine tesis edilen sözleşme feshine ilişkin işlemler, hukuki niteliği itibarıyla disiplin cezası mahiyetinde değildir.

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No: 2024/5315

Karar No: 2025/1615

İSTEMİN KONUSU:

... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

Afyonkarahisar ili, ... PTT Müdürlüğünde sözleşmeli personel olarak görev yapan davacının, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesi'nin 15. maddesindeki ''İzinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmemek'' hükmü uyarınca, sözleşmesinin tebliğ tarihi itibarıyla feshine ilişkin Afyonkarahisar PTT Başmüdürlüğünün... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; teşebbüs veya bağlı ortaklıklarda çalışan sözleşmeli personelin, izinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün göreve gelmemesi halinde, sözleşmesinin yönetim kurulu kararıyla veya yetki devri yapılması halinde genel müdür tarafından feshedilmesi gerekirken, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye aykırı olarak devredilen yetkiye dayanılarak, yetkisiz makam olan Afyonkarahisar PTT Başmüdürü tarafından tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı; öte yandan, verilen bu karar sonrasında yetkili makam tarafından yeni bir işlem tesis edilebileceğinden, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi ve özlük haklarının iadesine ilişkin talebi hakkında bu aşamada karar verilmesine imkan bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:

... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince, Danıştay Onikinci Dairesinin 26/10/2023 tarih ve E:2023/3657, K:2023/5344 sayılı bozma kararına uyularak; dosyada bulunan ... tarih ve ... nolu Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Yönetim Kurulu Kararının incelenmesinden; 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 6. maddesine uygun olarak sınırlarını göstermek suretiyle, söz konusu Kanun Hükmünde Kararname'nin 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, izinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün göreve gelmeyen personelin sözleşmesinin feshedilmesi yetkisinin başmüdürlere devredildiği ve bu yetki devrine istinaden de davaya konu Afyonkarahisar PTT Başmüdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işlemi ile davacının sözleşmesinin feshedildiğinin anlaşıldığı ve dava konusu işlemde usuli bir hukuka aykırılık bulunmadığından esasının incelenmesine geçildiği; uyuşmazlık konusu olayda, davacının 14/10/2021 tarihinden 19/10/2021 tarihine kadar izinsiz ve kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın (6) gün kesintisiz olarak görevine gelmediğinden bahisle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına ve bu cezanın 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 44. maddesi uyarınca takdiren 1/30 oranında sözleşme ücretinden kesme şeklinde uygulanmasına yönelik ... tarih ve ... sayılı davalı idare Merkez Disiplin Kurulu kararının tesis edildiği, bu işlem ile dava konusu işlemin aynı maddi olaylar (göreve gelmeme) nedeniyle tesis edildiği görüldüğünden, aynı fiilden dolayı iki yaptırım uygulanması anlamına gelen dava konusu işlemde bu açıdan hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine ve davacının yoksun kaldığı parasal haklarının işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve özlük haklarının iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı, cezanın özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içerisinde bir kez daha aynı eylemde bulunduğundan dolayı, tekerrür nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının sözleşme ücretinden kesintiye dönüştürüldüğü ve bir derece ağır ceza olan sözleşme feshi cezasıyla cezalandırıldığı, işlemin bu nedenle hukuka uygun olduğu belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

Afyonkarahisar ili, ... PTT Müdürlüğünde sözleşmeli personel olarak görev yapan davacının, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesi'nin 15. maddesindeki ''İzinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmemek'' hükmü uyarınca, sözleşmesinin tebliğ tarihi itibarıyla feshine ilişkin Afyonkarahisar PTT Başmüdürlüğünün... tarih ve ... sayılı işleminin tesis edilmesi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "Disiplin cezaları" başlıklı 44. Maddesinde, "Teşebbüs veya bağlı ortaklıklardaki hizmetlerin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla sözleşmeli personelin görevleri ile ilgili kusurlu hareketleri, iş yerinde veya dışında teşebbüs ve bağlı ortaklıkla ilgili mevzuata aykırı davranışları nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması hariç verilmesi gereken disiplin cezaları ile disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde teşebbüs veya bağlı ortaklık memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller için sözleşme ücretinden kesme cezası, aylıktan kesme cezası esaslarına göre uygulanır."; "Sözleşmenin Feshi ve Sona Ermesi" başlıklı 45. maddesinde ise, "Teşebbüs veya bağlı ortaklıklarda çalışan sözleşmeli personelin sözleşmesi aşağıdaki hallerde feshedilir:

a) İzinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmemek," hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Uyuşmazlık, Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.'de sözleşmeli personel olarak görev yapan davacının, izinsiz ve kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün göreve gelmediğinden bahisle hakkında yürütülen disiplin soruşturması sonucunda kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılması ve bu cezanın 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 44. maddesi uyarınca sözleşme ücretinden kesme şeklinde uygulanması sonrasında, aynı eylem nedeniyle idari bir işlemle sözleşmesinin feshedilip feshedilemeyeceğine ilişkindir.

Dava dosyasının incelenmesinden; ... PTT Müdürlüğünde sözleşmeli olarak görev yapan davacının, 14/10/2021 ila 19/10/2021 tarihleri arasında 6 gün göreve gelmediğinden bahisle tutulan tutanaklar üzerine yürütülen soruşturma sonucunda disiplin yönünden 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılması, ancak sözleşmeli statüde bulunduğundan cezanın, 399 sayılı KHK'nın 44. maddesinin son cümlesi uyarınca sözleşme ücretinden kesme cezası şeklinde uygulanmasının; idari yönden ise 399 sayılı KHK'nın 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca sözleşmesinin feshedilmesinin teklif edildiği; bunun üzerine PTT Merkez Disiplin Kurulunun... tarih ve ... sayılı kararıyla, 399 sayılı KHK'nın 44. maddesi uyarınca 1/30 oranında sözleşme ücretinden kesme cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği; idari yönden ise, Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Yönetim Kurulunun... tarih ve ... sayılı kararında belirtilen "399 sayılı KHK'nın 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca izinsiz ve kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün göreve gelmeyen personelin sözleşmesinin feshedilmesi..." hususlarında Başmüdürlüklere yapılan yetki devrine istinaden, Afyonkarahisar PTT Başmüdürlüğünün... tarih ve ... sayılı işlemiyle sözleşmesinin feshedildiği anlaşılmaktadır.

399 sayılı KHK hükümlerine istinaden sözleşmeli olarak görev yapan personelin hizmet sözleşmeleri, disiplin hükümlerine aykırı bir durumun varlığı halinde yürütülecek bir disiplin soruşturması sonucunda feshedilebileceği gibi, anılan KHK'nın "Sözleşmenin Feshi ve Sona Ermesi" başlıklı 45. maddesindeki fesih sebeplerinin tespiti halinde herhangi bir soruşturma yürütülmeksizin idari bir işlemle de feshedilebilmektedir. Zira, 399 sayılı KHK'nın 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendindeki fesih sebebi, 657 sayılı Kanun'un "Memurluğun Sona Ermesi" başlıklı 4. Bölümü'nde düzenlenen "Çekilme" başlıklı 94. maddesi hükmüyle nitelik olarak aynı durumu düzenlemektedir. Bu hükme göre nasıl ki bir memur, mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevini terk ettiği ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam ettiğinin tutanaklarla tespiti halinde herhangi bir soruşturma yürütülmeksizin memuriyetten çekilmiş sayılıyorsa, 399 sayılı KHK'nın 45. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, sözleşmeli personelin izinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmediğinin tutanaklarla tespiti halinde, idari işlem niteliğinde sözleşmesinin feshi mümkün bulunmaktadır. Bu şekilde, fesih sebeplerinin varlığının tespiti üzerine tesis edilen sözleşme feshine ilişkin işlemler, hukuki niteliği itibarıyla disiplin cezası mahiyetinde değildir.

Bu durumda, işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptaline, davacının tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun, mükerrer ceza tesisi nedeniyle işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle reddi, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi ve özlük haklarının iadesi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,

2. Dava konusu işlemin iptaline, davacının tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle reddi ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi ve özlük haklarının iadesi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 20/03/2025 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.