'MASAK, Jeff Bezos'un pasaportunu istedi'

Kuyumculuk sektöründe denetimler tartışılmaya devam ediyor. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Kuyumculuk Komitesi Başkanı Ercan Özboyacı, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) uygulamalarının sahada nasıl bir tablo yarattığını çarpıcı bir örnekle anlattı. İTO'nun Aralık ayı meclis toplantısında konuşan Özboyacı'nın aktardığına göre büyük bir ihracatçı firma, Amazon ile yaptığı ticarette MASAK'tan gelen taleplerle karşı karşıya kaldı. Firma yetkilileri, "Bir müşterim var, adı Amazon. MASAK benden Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'un pasaportunun ıslak imzalı ve Türk Konsolosluğu'ndan apostillenmiş halini istiyor. Aksi halde satış yapamazsın diyor" bilgisini paylaştı.

Özboyacı, bu talebin uluslararası ticaretin gerçekleriyle bağdaşmadığını belirterek, kuyumculuk sektöründe adil uygulanabilir ve ticareti destekleyen bir mevzuat çağrısında bulundu.

Konsolosluklara erişim ihracatı durduruyor

Sorunun yalnızca belgeyle sınırlı olmadığını vurgulayan Özboyacı, özellikle yüzölçümü büyük ülkelerde Türk konsolosluklarının sayısının az olmasının apostil zorunluluğunu daha da içinden çıkılmaz hale getirdiğini söyledi. Özellikle ABD örneğini veren Özboyacı, "Bazı üyelerimizin müşterileri, pasaportlarını apostil ettirebilmek için Türk konsolosluğuna ulaşmak adına 6 saat uçmak zorunda kalıyor. Hiçbir uluslararası şirket bu zahmete girmek istemiyor. Bu durum doğal olarak Türkiye'den alışveriş yapmaktan vazgeçmelerine yol açıyor" dedi.

Sektör 1,5 yıldır yoğun denetim altında

Jeff Bezos örneğinin, sektörün son dönemde yaşadığı sıkıntıların yalnızca en çarpıcı başlığı olduğunu ifade eden Özboyacı, kuyumculuk sektörünün yaklaşık 1,5 yıldır yoğun bir denetim sürecinden geçtiğini hatırlattı. MASAK ve maliye tarafındaki baskı ve sıkılaştırmaların aralıksız devam ettiğini söyleyen Özboyacı, sürekli değişen yönetmeliklerin sahada ciddi belirsizlik yarattığını dile getirdi. İstanbul Ticaret Odası Kuyumculuk Komitesi olarak üyeleri bilgilendirmek için düzenli toplantılar yaptıklarını belirten Özboyacı, hazırladıkları kitapçıklarla sektör temsilcilerini güncel tutmaya çalıştıklarını aktardı.

Altın esaslı muhasebe talebi yeniden yükseliyor

Artan denetimler ve uygulama zorlukları nedeniyle sektörün yıllardır dile getirdiği altın esaslı muhasebe sisteminin yeniden gündeme geldiğini söyleyen Özboyacı, son 7 yıldır bu konuda çağrı yaptıklarını hatırlattı. Özboyacı, "Altın esaslı muhasebe sistemini artık daha yüksek sesle talep ediyoruz" dedi.

"21 milyon TL'lik ceza alan firma var"

Apostil, bir belgenin düzenlendiği ülkede yetkili makamlarca onaylandığını ve başka bir ülkede resmi geçerlilik kazanmasını sağlayan uluslararası bir tasdik şerhi olarak uygulanıyor. Ancak kuyumculuk sektöründe apostil uygulaması, özellikle yabancı müşterilerin kimlik ve pasaportlarına yönelik talepler nedeniyle ciddi bir bürokratik engel haline gelmiş durumda. Özboyacı, apostil zorunluluğunun sektöre nasıl ağır sonuçlar doğurduğunu bir başka örnekle de ortaya koydu. Yakın zamanda denetimden geçen bir ihracatçı firmanın, yalnızca apostil eksikliği nedeniyle üst sınırdan 21 milyon TL ceza aldığını açıklayan Özboyacı, "Sadece bu apostil yüzünden 21 milyon TL ceza yiyorsunuz. Bu büyüklükte bir ceza, birçok işletme için faaliyetlerin sonu anlamına gelir" diye konuştu.

"185 bin TL'lik sınır, kuyumcuyu müşteriyle karşı karşıya getiriyor"

MASAK'ın sahada uygulanması neredeyse imkansız bazı taleplerinin sektörü zorladığını vurgulayan Özboyacı, 185 bin TL'nin üzerindeki alışverişlerde getirilen bildirim zorunluluğuna dikkat çekti. Bu uygulamanın kuyumcuları doğrudan müşteriyle karşı karşıya bıraktığını belirten Özboyacı, "Bir hanımefendi geldi bir para biriktirmiş 30 gram 22 ayar bir bilezik alacak. Bizim eğer bundan şüphelenirsek kendisini MASAK'a bildirmemiz gerekiyor. Bu rakam 185 bin TL'nin üzerinde olduğu için de o hanımefendinin kimlik bilgisini 8 yıl süre ile saklamamız gerekiyor" diye konuştu. Kuyumcuların küçük metrekareli mağazalarda faaliyet gösterdiğine dikkat çeken Özboyacı, "O küçücük dükkanlarda 8 yıl boyunca kimlik bilgisi saklama zorunluluğunun fiilen uygulanamaz. Ayrıca 185 bin TL'lik tutarın günümüz koşullarında bir kara para aklama faaliyeti için oldukça düşük. Bildirim eşiğinin 750 bin TL ile 1 milyon TL seviyesine yükseltilmesi gerekiyor" ifadelerini kullandı.