TÜİK açıkladı: Türkiye, AB'ye göre ucuz ama satın alma gücü düşük

Türkiye'nin, "Satın Alma Gücü Paritesi"ne (SGP) göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeks değeri, 2024 yılı için 72 olarak tespit edildi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin "Satın Alma Gücü Paritesi" verilerini açıkladı.

SGP ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları gideriliyor ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından ilan SGP'ye göre kişi başına GSYH endeks değeri, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için ortalama 100 birim iken Türkiye için 72 birim oldu ve AB ortalamasının yüzde 28 altında kaldı.

Karşılaştırmalar, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 6 aday ülkeyi (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Bosna-Hersek) kapsadı.

Söz konusu 36 ülke arasında SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 245 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 35 ile Bosna-Hersek olarak belirlendi. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 145 üzerinde, Bosna-Hersek ise yüzde 65 altında değere sahip oldu.

- Türkiye'nin fiili bireysel tüketim düzeyi 71 olarak belirlendi

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına GSYH temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan eğitim, sağlık gibi hizmetleri de kapsıyor.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken Türkiye için 71 oldu ve AB ortalamasının yüzde 29 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 146 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 42 ile Bosna-Hersek olarak kayıtlara geçti.

- AB'de 100 avroluk sepet Türkiye'de 51 avroya doluyor

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünü gösteriyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100'den büyük ise bu ülke, karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre "pahalı", 100'den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre "ucuz" olarak ifade ediliyor.

Türkiye'nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2024 yılı sonuçlarına göre 51 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye'de 51 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.

Öte yandan, Eurostat tarafından yayımlanan veriler, bu kurum ve OECD tarafından ortaklaşa yürütülen Avrupa Karşılaştırma Programı çalışmaları kapsamında hesaplanıyor.

Seçili ülkelerin SGP'ye göre 2024 yılı kişi başına GSYH endeks değerleri şöyle:

	2024
Lüksemburg	245
İrlanda	221
Norveç	160
İsviçre	151
Hollanda	134
İzlanda	131
Danimarka	127
Avusturya	119
Belçika	117
Almanya	116
İsveç	111
Malta	110
Avro Bölgesi (20)	104
Finlandiya	102
Avrupa Birliği	100
Güney Kıbrıs	99
Fransa	98
İtalya	98
İspanya	91
Çekya	91
Slovenya	90
Litvanya	87
Portekiz	82
Estonya	79
Polonya	78
Hırvatistan	78
Romanya	77
Macaristan	76
Slovakya	75
Türkiye	72
Yunanistan	69
Letonya	68
Bulgaristan	66
Karadağ	53
Sırbistan	52
Kuzey Makedonya	42
Arnavutluk	42
Bosna-Hersek	35