Uluslararası Enerji Ajansı: Türkiye haftaya soğuk ve karanlıkta kalabilir
Rusya ve Ukrayna arasındaki doğalgaz anlaşmazlığında çözüm bulunamazsa haftaya Türkiye'de elektrik kesintileri ve ısınma problemleri yaşanabilir. Uluslararası Enerji Ajansı Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 4 ülkenin risk altında olduğunu açıkladı. Enerji Bakanı Hilmi Güler ise şu anda Türkiye'nin gaz dengesinde sorun olmadığını belirterek Mavi Akım'dan 45 milyon metreküp gaz geldiğini söyledi.
Rusya ve Ukrayna doğalgaz anlaşmazlığı Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 17 Avrupa ülkesini tehdit ediyor. Çözüm için başta Avrupa Birliği ülkelerinin iki tarafa da yoğun baskısı var. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), doğalgaz arzı ve hava koşullarında bir değişiklik olmaması durumunda Türkiye, Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan'ın haftaya elektrik üretimi ve ısınmada "sıkıntılar" yaşayabileceğini belirtti. Ukrayna, Rusya'nın Avrupa'ya doğalgaz sevkıyatını tümüyle kestiğini bildirirken Gazprom Ukrayna boru hatlarını ve pompalama istasyonlarını kapattığı için gaz gönderemediklerini vurguladı.
Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko'nun Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev'e Avrupa'ya transit gazın gönderilmesi konusunda 8 Ocak'ta görüşmeye hazır olduklarını açıkladığı belirtilirken Gazprom Başkan Yardımcısı Medvedev, Ukraynalı yetkililerin son 2 günde kendisiyle hiçbir temas kurmadığını ve böyle bir görüşme yapılacağının farkında olmadığını kaydetti.
Gaz miktarı yüzde 50 azaldı
Alternatif hatlardan Türkiye ve Avrupa'ya gönderdikleri gaz miktarını artırdıklarını ifade eden Medvedev, "Yamal-Avrupa ve gaz depoları sayesinde 150 milyon metreküplük bir gaz sağlayabiliyoruz ve başka depolardaki stoklarla birlikte bu oranı yüzde 10 artırabilmeyi umuyoruz" dedi. Çözüm bulunduğu takdirde borularda oluşabilecek hasarların gaz akışını yavaşlatabileceğini kaydeden Medvedev, boruların kapatılması yüzünden sistemin hasar görmemesi halinde Ukrayna üzerinden gaz verme işleminin 12-24 saat içinde yeniden başlayabileceğini vurguladı.
Öte yandan Batı Hattı'ndan gaz akışı kesilen Türkiye ihtiyacı için İran'dan ithalatı gelecek hafta artırabilecek. Enerji Bakanlığı'ndan bir yetkili, bir hafta sorun yaşanmayacağını söyleyerek "Ancak gerekirse İran'dan alınan günlük 15 milyon metreküplük gaz miktarı 10-13 milyon metreküp daha artırılabilir. Bu konuda İran'ın da bir teklifi var" dedi.
Silivri deposu devrede
Yetkili, şu aşamada ihtiyacın karşılanabildiğini vurgulayarak "LNG'de ek kargolar alınıyor ve bunların da katkısıyla arz açığı oluşmuyor. Bunda bazı santrallarda alternatif yakıtlara geçilmesinin de katkısı oldu" dedi. Yetkili, 1.6 milyar metreküp kapasiteli Silivri yeraltı deposundan gaz kullanımına başlandığını vurgulayarak "Elektrik üretiminin yaklaşık yarısı doğalgazdan karşılanıyor. Burada santrallarda alternatif yakıtlara geçiliyor. Hidroelektrik santrallarda kullanılmayan yedek kapasite de devreye alınıyor. LNG ve diğer kaynaklar sorun yaşanmasını engelliyor" dedi.
Nabucco için avantajlı
Bu arada TÜSİAD Uluslararası Koordinatörü ve Brüksel Temsilcisi Bahadır Kaleağası, Avrupa'da yaşanan gaz krizinin Türkiye için çok önemli sonuçlarının olduğunu söyledi. "Nabucco için müzakerelerin son aşamasında avantajlı bir hareket alanı oluştu" diyen Kaleağası "Bu durum Türkiye-AB müzakerelerine olumlu yansıyabilir. Güney Kıbrıs'ın engellediği Enerji Politikası başlığının açılması için güçlenen konumumuz değerlendirilmeli" diye konuştu.
KRİZDEN EN ÇOK ETKİLENEN ÜLKELER
TÜRKİYE
İran'dan alınan günlük gaz miktarı 10-13 milyon metreküp daha artırılabilir. LNG'de ek kargolar alınıyor. Bazı santrallarda alternatif yakıta geçildi. Silivri yeraltı deposundan kullanılıyor.
YUNANİSTAN
Rus doğalgazı sevkıyatı salı günü kesildi. Yunanistan'a verilen gaz arzında basınç düşüşü nedeniyle kontrat miktarının altında kalınıyor ancak gaz sevkıyatı sürüyor.
BULGARİSTAN
Rus Lukoil tarafından işletilen Neftochim Burgas rafinerisi, üretimde petrol ürünlerine geçişin ardından bütün ağır yakıt ürünleri ihracatının durdurulduğunu açıkladı.
MACARİSTAN
Sanayi kuruluşları ve üreticilere sağlanan doğalgaz kesildi. Avusturya üzerinden doğalgaz sevkıyatında ise belirsizlik sürüyor. Macaristan Suzuki, gaz krizi nedeniyle fabrikasını kapattı.
SLOVAKYA
Ülkeye doğalgaz sevkıyatı kesildi. Kesinti üzerine ülkede olağanüstü hal ilan edildi.
POLONYA
Ülkenin ihtiyacının yüzde 60'ı Rusya'dan karşılanıyor. Sanayi kuruluşlarına doğalgaz sevkıyatının azaltılmasını öngören yasa tasarısı kabul edildi.
AVUSTURYA
OMV rezervleri, yerel üretim kanallarını ve diğer ülkelerden ithalatı devreye soktu. Şirketin, Avusturya'da konutların ısınma ihtiyacını karşılamaya üç ay yetecek stoku var.
İTALYA
İtalya doğalgaz ihtiyacının yüzde 31 kadarını Rusya'dan temin ediyor. Ülkenin birkaç hafta yetecek miktarda rezervi bulunuyor.
ALMANYA
Enerji şirketleri, Ukrayna ile Rusya arasındaki anlaşmazlığın devamı ve sıfırın altı soğukların devamı halinde doğalgaz kesintileri olabileceği uyarısında bulundu.
TÜRKİYE'YE NEREDEN NE KADAR GAZ GELİYOR
Batı hattından gelen gazın kesilmesiyle Mavi Akım'dan gelen gaz miktarı 40 milyon metreküpten 48 milyon metreküpe çıktı. Bu ancak 8 milyon metreküplük bir telafi sağlıyor. İran'dan ise mevcut durumda 15 milyon metreküp gaz sağlanıyor. Azerbaycan'dan ise yaklaşık günlük 17 milyon metreküp gaz geliyor. BOTAŞ'ın kontrata bağladığı gaz ithalatı ise yıllık, Mavi Akım hattından 16 milyar metreküp, Batı Hattı'ndan 14 milyar metreküp, İran'dan 10 milyar metreküp, Azerbaycan'dan 6.6 milyar metreküp. LNG ithalatında ise kontrata bağlanan rakam Nijerya'dan 1.2 milyar metreküp, Cezayir'den 4 milyar metreküp.