Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde Yapılan Değişikliklerin Yorumu

18/1/2000 tarihli ve 23937 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin bazı maddeleri 18.12.2004 tarihli ve 25674 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan düzenleme ile değiştirilmiştir.

Eski madde:
"Madde 4-Bu Yönetmelikte geçen;
a)Bakanlık:Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Özel Eğitim Kurumları:Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki resmî ve özel okul ve merkezleri,
c) Özel Eğitim Okulları:Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemlerinin uygulandığı, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki yatılı ve gündüzlü resmî ve özel okulları,
d) Özel Eğitim:Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve sosyal gereksinimlerini karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile özel eğitim gerektiren bireylerin bireysel yeterliliklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi,
e)Kaynaştırma:Özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarını,
f )Kaynak Oda: Kaynaştırma uygulaması yapılan okullarda, özel eğitim gerektiren öğrencilerin destek eğitimi alması için düzenlenmiş ortamı,
g)Gezerek Özel Eğitim Görevi Verilen Öğretmen:Üniversitelerin özel eğitim veya özel eğitim öğretmenliği, çocuk gelişimi ve eğitimi bölümlerinden mezun, özel eğitim alanında deneyimli öğretmenlerden seçilen; özel eğitim gerektiren bireyler için destek eğitim hizmetlerini evde, okulda ve kurumlarda sürdüren öğretmeni,
h)Özel Eğitim Gerektiren Birey:Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi,
ı)Zihinsel Öğrenme Yetersizliği:Zihinsel gelişim yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde, hafif-orta-ağır düzeyde etkilenmesi durumunu,
i)Hafif Düzeyde Zihinsel Öğrenme Yetersizliği:Bireyin, temel okuma-yazma ve sayma becerilerini kazanmasında ortaya çıkan gecikme durumunu,
j)Orta Düzeyde Zihinsel Öğrenme Yetersizliği:Bireyin, gecikmeli bir konuşma ve dil gelişimi, sosyal, duygusal veya davranış problemleri ile temel okuma-yazma ve sayma becerilerini kazanmasında ortaya çıkan gecikme durumunu,
k)Ağır Düzeyde Zihinsel Öğrenme Yetersizliği:Bireyin, ciddi biçimde konuşma ve dil gelişimi güçlüğü, sosyal, duygusal veya davranış problemleri ile temel öz bakım becerilerini öğrenmesinde ortaya çıkan gecikme durumunu,
l)Klinik Bakıma Gereksinim Nedeniyle Öğrenme Yetersizliği:Ciddi biçimde zihinsel ve birden fazla yetersizliği nedeniyle bireyin, eğitim-öğretim kurumlarından doğrudan yararlanamama durumunu,
m)İşitme Yetersizliği:İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
n)Görme Yetersizliği:Görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
o)Ortopedik Yetersizlik:İskelet, kas ve eklemlerdeki hastalık, bozukluk ve yetersizlikten dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
ö)Sinir Sisteminin Zedelenmesi ile Ortaya Çıkan Yetersizlik:Gelişim sürecinde oluşan nörolojik bozukluğun, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
p)Dil ve Konuşma Güçlüğü:Sözel iletişimde farklı düzey ve biçimlerde ortaya çıkan aksaklıklar ve düzensizlikler nedeniyle dili kullanma, konuşmayı öğrenme ve iletişimdeki güçlüklerin, bireyin eğitim performansı ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
r)Özel Öğrenme Güçlüğü:Yazılı ya da sözlü dili anlamak ya da kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde ya da birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
s)Birden Fazla Alanda Yetersizlik:Gelişim dönemi içerisinde, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu ciddi bir şekilde ve olumsuz yönde etkileyen, birden fazla alanda görülen yetersizlik durumunu,
ş)Duygusal Uyum Güçlüğü:Sağlık durumu, zihinsel, duyusal faktörler tarafından açıklanamayan; bireyin kendisiyle ve çevresiyle dengeli, doyurucu ilişki kurma ve sürdürmede güçlük çekme, genel bir mutsuzluk ve depresyon hâli ya da bireysel veya okul problemleri ile ilgili korku, tırnak yeme, parmak emme gibi fiziksel belirtiler gibi özelliklerinden bir veya birden fazlasının uzunca bir süre ortaya çıkması nedeniyle, eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
t)Süreğen Hastalık:Gelişim dönemi içerisinde, bireyin, sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
u)Otizm:Genellikle erken çocukluk döneminde, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun, sözlü-sözsüz iletişim boyutunda olumsuz ve ciddi biçimde etkilenmesi durumunu,
ü)Sosyal Uyum Güçlüğü:Riskli yaşam koşulları, madde bağımlılığı, yetersiz beslenme, göç, suç işleme, suça yönelme, çalışma, ihmal, istismar, terk edilme ve dil farklılığı gibi nedenlerden dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
v)Üstün veya Özel Yetenek:Akademik alanda ve/veya sanat alanındaki yetenekleri açısından akranlarına göre üst düzeyde performans gösterme durumunu,
ifade eder. "

Yeni madde:
"Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Özel Eğitim Kurumları: Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki resmî ve özel okul ve merkezleri,
c) Özel Eğitim Okulları: Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemlerinin uygulandığı, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki yatılı ve gündüzlü resmî ve özel okulları,
ç) Özel Eğitim: Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile özel eğitim gerektiren bireylerin bireysel yeterliliklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi,
d) Kaynaştırma: Özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarını,
e) Kaynak Oda/Destek Eğitim Odası: Eğitim kurumlarında, özel eğitim gerektiren öğrencilere ihtiyaç duyulan alanlarda destek eğitim hizmetleri verilmesi için düzenlenmiş ortamı,
f) Gezerek Özel Eğitim Görevi Yapan Öğretmen: Özel eğitim gerektiren bireyler için destek eğitim hizmetlerini evde, okulda ve kurumlarda sürdüren öğretmeni,
g) Özel Eğitim Gerektiren Birey: Çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarına göre beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi,
ğ) Zihinsel Yetersizlik:18 yaşından önce ortaya çıkan zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde anlamlı sınırlılıklar görülen yetersizlik durumunu,
h) Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin eğitim dönemi içinde, sınırlı seviyede destek eğitim hizmetleri ve özel düzenlemelere ihtiyacı olması durumunu,
ı) Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında yoğun özel eğitim ihtiyacı olması durumunu,
i) Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin öz bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve daha yoğun özel eğitim ve destek hizmet ihtiyacı olması durumunu,
j) Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin zihinsel yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerilere sahip olmamasından dolayı yaşamı boyunca bakım ve gözetim ihtiyacı olması durumunu,
k) İşitme Yetersizliği: İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
l) Görme Yetersizliği: Görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
m) Ortopedik Yetersizlik: İskelet, kas ve eklemlerdeki hastalık, bozukluk ve yetersizlikten dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
n) Sinir Sisteminin Zedelenmesi ile Ortaya Çıkan Yetersizlik: Gelişim sürecinde oluşan nörolojik bozukluğun, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
o) Dil ve Konuşma Güçlüğü: Sözel iletişimde farklı seviye ve biçimlerde ortaya çıkan aksaklıklar ve düzensizlikler nedeniyle dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlüklerin, bireyin eğitim performansı ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
ö) Özel Öğrenme Güçlüğü: Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
p) Birden Fazla Alanda Yetersizlik: Gelişim dönemi içinde, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu yoğun biçimde olumsuz yönde etkileyen, birden fazla alanda görülen yetersizlik durumunu,
r) Duygusal Uyum Güçlüğü: Sağlık durumu, zihinsel ve duyusal faktörlerle açıklanamayan; bireyin kendisi ve çevresiyle dengeli, doyurucu ilişki kurma ve sürdürmede güçlük çekme, genel bir mutsuzluk ve depresyon hâli, bireysel veya okul problemleriyle ilgili korku, tırnak yeme, parmak emme ve benzeri fiziksel belirtilerden bir veya birden fazlasının uzun süreli olarak ortaya çıkması nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
s) Süreğen Hastalık: Gelişim dönemi içinde, bireyin, sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
ş) Otizm: Erken çocukluk döneminde görülmeye başlayan, sosyal etkileşim ve iletişim bozukluğu ile ilgi ve etkinliklerin belirgin sınırlılığı gibi özelliklerle kendini gösteren yaygın gelişimsel bozukluk durumunu,
t) Sosyal Uyum Güçlüğü: Madde bağımlılığı, yetersiz beslenme, göç, suç işleme, suça yönelme, çalışma, ihmâl, istismar ve terk edilme gibi riskli hayat şartlarından dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
u) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: Çocukta 7 yaşından önce başlayan, en az iki ortamda (ev, okul) 6 ay süreyle yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle görülen bozukluğu,
ü) Üstün veya Özel Yetenek: Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda akranlarına göre üst seviyede performans gösterme durumunu,
v) Usta Öğretici: Ustalık yeterliğini kazanmış; öğrencilerin/kursiyerlerin kurum, okul ve iş yerindeki eğitiminden sorumlu, meslekî eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan, usta öğreticilik belgesi sahibi olan kişiyi,
y) Kurs: Özel eğitim gerektiren bireylere, ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda beceriler kazandırmak amacıyla sertifika veya belgeye götüren, belirli süre ve programa dayalı olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerini,
z) Kursiyer: İlgi ve ihtiyaçları doğrultusunda belirli süre ve programa dayalı olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerine katılan bireyi
ifade eder."

Yorum: "Bu madde ile tanımlar yeniden düzenlenmiş gereksinim kelimesi yerine ihtiyaç kelimesi kullanılmıştır. Klinik Bakıma Gereksinim Nedeniyle Öğrenme Yetersizliği tanımı kaldırılmış, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu,Usta Öğretici, Kurs, Kursiyer, Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik tanımları maddeye eklenmiştir. Ayrıca Kaynak Oda/Destek Eğitim Odası, Zihinsel Yetersizlik, Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik,
Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik, Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik, Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik, Otizm, Sosyal Uyum Güçlüğü, Üstün veya Özel Yetenek tanımları yeniden düzenlenmiştir."

Eski madde:
33 üncü maddesinin beşinci fıkrası:
"Orta öğretimde, güzel sanatlar, meslekî ve teknik eğitim veren orta öğretim kurumları veya iş ya da meslekî eğitim merkezleri açılarak yeterlilikleri oranında, bir üst öğrenime, iş ve mesleğe yönlendirilmeleri sağlanır."

Yeni madde:
33 üncü maddesinin beşinci fıkrası:
"Orta öğretimde, güzel sanatlar, meslekî ve teknik eğitim veren orta öğretim kurumları veya iş eğitim merkezleri ya da iş okulları açılarak yeterlilikleri oranında, bir üst öğrenime, iş ve mesleğe yönlendirilmeleri sağlanır."

Yorum:Bu fıkra yeniden düzenlenerek iş okulları açılmasının önü açılmıştır.

Eski madde:
37 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası:
"Okulun programını bitiren öğrencilere örneği EK 4'te gösterilen diploma verilir. Bu diploma, sahibine ilköğretimi tamamlamayı şart koşan okullara girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler; aile, öğretmen ve okul yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına, iş eğitim merkezlerine yöneltilirler. Herhangi bir nedenle okul programını tamamlayamayanlara örneği EK 5'te gösterilen devam ettikleri süreyi gösterir katılım belgesi verilir."

Yeni madde:
37 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası:
"Okulun programını bitiren öğrencilere örneği (EK-4) te gösterilen diploma verilir, ancak bu diploma, orta öğretime girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler; aile, öğretmen ve okul yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına ve iş eğitim merkezlerine yöneltilirler."

Yorum: Okul programını tamamlamayanlar için düzenlenecek ek 5 burada yürürlükten kaldırılmıştır.

Eski madde:
38 inci maddesinin beşinci fıkrası:
"Kursların süresi programın içeriğine göre en az bir, en fazla üç öğretim yılı olarak belirlenir. Merkezin olanak ve koşulları uygun olduğu takdirde yarı yıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilebilir. Merkezde etkinlik süresi günde toplam altı ders saatidir. Ders etkinlikler, dinlenme ve yemek süreleri merkez yönetimince düzenlenir. Programlar il millî eğitim müdürlüğü tarafından onaylanır ve bir örneği Bakanlığa gönderilir. "

38 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası:
"Kursun bitiminde kursiyerlere örneği EK 6'da gösterilen katılım belgesi verilir. Kursiyerler ilgi, istek ve yeterlilikleri ölçüsünde işe yöneltilirler."

Yeni madde:
38 inci maddesinin beşinci fıkrası:
"Kursların süresi, programın içeriğine göre en az bir, en fazla üç öğretim yılı olarak belirlenir. Merkezin imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilebilir. Merkezde, günde en az altı saat ders yapılır. Ders, etkinlik, dinlenme ve yemek süreleri, merkez yönetimince düzenlenir. Programlar, il millî eğitim müdürlüğü tarafından onaylanır ve bir örneği Bakanlığa gönderilir."

38 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası:
"Kursun bitiminde, kursiyerlere örneği (EK-6) da gösterilen kurs bitirme belgesi verilir."

Yorum: Merkezde etkinlik süresi günde toplam altı ders saati kavramı yenilenerek 6 saat den fazla ders yapma imkanı getirilmiştir. Ve kursiyerlerin işe yöneltilme hükmü maddeden çıkartılmıştır.

Eski madde:
Özel Eğitim Gerektiren Bireyler İçin Açılan Meslekî Eğitim Merkezleri
Madde 39- İlköğretimlerini tamamlayan, 20 yaşından gün almamış, orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olanlar veya ilköğretimlerini tamamlayıp genel ve meslekî orta öğretim programlarına devam edemeyecek özel eğitim gerektiren bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme gereksinimlerini karşılamak, topluma uyumlarını sağlamak, işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla; farklı konu ve sürelerde meslek kurslarının düzenlendiği gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
Görme, işitme, ortopedik yetersizliği olanlar için de meslekî eğitim merkezleri açılır. Merkezin programına devam edebilecek yeterli sayıda farklı yetersizlikleri olan kursiyer varsa ve merkezin personeli, yapısı ve atölyeleri de uygunsa özel sınıflar oluşturulabilir. Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan meslekî eğitim merkezlerinde böyle bir uygulamaya yer verilmez.
Sınıf mevcutları 10 öğrenciden fazla olamaz. Merkezde etkinlik süresi günde toplam altı ders saatidir Ders, etkinlikler, dinlenme ve yemek süreleri merkez yönetimince düzenlenir.
Merkezin programı, birinci yılı hazırlık olmak üzere dört yıldır. Hazırlık sınıflarında öğrencilere, kültür dersleri ve merkezdeki atölyelerde gerekli teorik bilgiler verilir, uygulamalı iş eğitimi yoluyla temel bilgi ve beceriler kazandırılır. Bu sınıfta öğrenciler bir iş yerine gönderilmezler.
Haftalık ders dağıtım çizelgesine göre;
a)Birinci sınıftan itibaren, iş yerinde çalışabilecek durumda olan öğrencilerin, 65 inci maddede belirtilen izleme ve yöneltme kurulunca işe yerleştirilme işlemleri, iş yerinde bir aylık deneme süresinden sonra ve EK 7'de gösterilen muvafakat belgesinin bu öğrencilerin velileri tarafından verilmesini müteakip yapılır.
b) Öğrencilere birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda haftalık ders çizelgesinde gösterilen kültür dersleri ile yönlendirildiği meslekî eğitim dersleri verilir. İş yerine yerleştirilen öğrenciler kültür ve meslekî eğitim derslerini haftada bir gün merkezde, uygulamalı beceri eğitimini dört gün işletmelerde görürler. İşe yerleştirilemeyen öğrenciler ise merkezdeki atölyelerde beceri eğitimi görürler. İşe yerleştirilen öğrenciler 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu'nun çırak öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
Meslekî eğitim merkezlerinde sınıf öğretmenliği esastır.
Öğrenciler hazırlık sınıfında ilgileri, istekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde iş veya meslek programlarına yöneltilirler.
İş yerinde çalışan öğrenciler EK 8'de yer alan ve iş yeri koordinatör öğretmenince doldurulacak gözlem ve izleme formu ile EK 9'da yer alan ve işverence doldurulacak izleme çizelgesindeki değerlendirmeler çerçevesinde izleme ve yöneltme kurulunca takip edilir. İş yerine uyum sağlayamayan öğrencilerin iş yeri, kurulca değiştirilir veya bu öğrenciler eğitimlerine merkezdeki atölyelerde devam ederler. Bu öğrenciler farklı iş yeri ortamlarında denenir ve izlenirler.
Merkezin olanak ve koşulları uygun olduğu takdirde yarı yıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilir.
Orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin başarıları, dört ayrı not ile değerlendirilir ve kaydettikleri gelişmeler dikkate alınarak bu öğrenciler hakkında başarısız değerlendirme yapılmaz.
Verilecek notların sayısal değerleri ile karşılıkları;
NOTLAR PUAN DERECESİ
5 100-75 Pekiyi
4 74-50 İyi
3 49-25 Orta
2 24-10 Geçer
şeklindedir.
Yarı yıl ve dönem sonunda öğrencilere örneği EK 10'da gösterilen başarı belgesi verilir. Programı tamamlayan öğrencilere örneği EK 11'de gösterilen kurs bitirme belgesi verilir. Programı çeşitli nedenlerden dolayı tamamlayamayarak ayrılan öğrencilere ise örneği EK 12'de gösterilen kurs katılım belgesi verilir. Bu öğrenciler; aile, öğretmen ve merkez yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına, işe ve mesleğe yöneltilirler.
İlköğretim okullarını bitiren ve zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerden, iş veya meslekî eğitim merkezlerine yönlendirme kararı alınanların sayısının kontenjanı aştığı durumlarda başvuru sırasına göre yerleştirilirler.

Yeni madde:
"Özel eğitim gerektiren bireyler için açılan iş okulları
Madde 39 - İlköğretimlerini tamamlayan, 21 yaşından gün almamış, orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler veya ilköğretimlerini tamamlayıp genel ve meslekî orta öğretim programlarına devam edemeyecek özel eğitim gerektiren bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, topluma uyumlarını sağlamak, iş hayatıyla ilgili bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla gündüzlü olarak iş okulları açılır. Eğitime ara vermeyenlerde yaş kaydı aranmaz.
Görme, işitme, ortopedik yetersizliği olanlar için de iş okulları açılır. Okulun programına devam edebilecek yeterli sayıda farklı yetersizlikleri olan öğrenci varsa ve okulun personeli, yapısı ve atölyeleri de uygunsa özel sınıflar oluşturulabilir. Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan iş okullarında böyle bir uygulamaya yer verilmez.
Sınıf mevcudu 10 öğrenciden fazla olamaz. Okulda etkinlik süresi günde toplam en az yedi ders saatidir. Ders, etkinlik ve yemek süreleri okul yönetimince düzenlenir.
Okulun programı, birinci yılı hazırlık olmak üzere dört yıldır. Hazırlık sınıflarında öğrencilere, kültür dersleri ve okuldaki atölyelerde gerekli teorik bilgiler verilir, uygulamalı iş eğitimi yoluyla temel bilgi ve beceriler kazandırılır. Bu sınıfta öğrenciler bir iş yerine gönderilmezler.
Haftalık ders dağıtım çizelgesine göre;
a) Birinci sınıftan itibaren, iş yerinde çalışabilecek durumda olan öğrencilerin, 65 inci maddede belirtilen izleme ve yöneltme kurulunca işe yerleştirilme işlemleri, iş yerinde bir aylık deneme süresinden sonra ve (EK-7) de gösterilen muvafakat belgesinin bu öğrencilerin velileri tarafından verilmesini müteakip yapılır.
b) Öğrencilere birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda haftalık ders çizelgesinde gösterilen kültür dersleri ile yönlendirildiği meslekî eğitim dersleri verilir. İş yerine yerleştirilen öğrenciler kültür ve meslekî eğitim derslerini haftada bir gün okulda, uygulamalı beceri eğitimini dört gün işletmelerde görürler. İşe yerleştirilemeyen öğrenciler ise okuldaki atölyelerde beceri eğitimi görürler. İşe yerleştirilen öğrenciler 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanunu'nun çırak öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
İş okullarında sınıf öğretmenliği esastır. Dersler, sınıf veya branş öğretmenleri tarafından okutulur.
Öğrenciler hazırlık sınıfında ilgileri, istekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde iş veya meslek programlarına yöneltilirler.
İş yerinde çalışan öğrenciler (EK-8) de yer alan ve iş yeri koordinatör öğretmenince doldurulacak gözlem ve izleme formu ile (EK-9) da yer alan ve işverence doldurulacak izleme çizelgesindeki değerlendirmeler çerçevesinde izleme ve yöneltme kurulunca takip edilir. İş yerine uyum sağlayamayan öğrencilerin iş yeri, kurulca değiştirilir veya bu öğrenciler eğitimlerine okuldaki atölyelerde devam ederler. Bu öğrenciler farklı iş yeri ortamlarında denenir ve izlenirler.
Okulun olanak ve koşulları uygun olduğu takdirde yarı yıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilir.
Orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin başarıları, dört ayrı not ile değerlendirilir ve kaydettikleri gelişmeler dikkate alınarak bu öğrenciler hakkında başarısız değerlendirme yapılmaz.
Verilecek notların sayısal değerleri ile karşılıkları;

NOTLAR PUAN DERECESİ
5 100-75 Pekiyi
4 74-50 İyi
3 49-25 Orta
2 24-10 Geçer
şeklindedir.
Dönem sonlarında öğrencilere İş Okulu Dönem Sonu Başarı Belgesi verilir (EK-10). Programı tamamlayan öğrencilere İş Okulu Diploması verilir (EK-11). Ancak bu diploma, yüksek öğretime girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler veli, öğretmen ve okul yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına, işe ve mesleğe yöneltilirler.
İlköğretim okullarını bitiren ve zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerden, iş eğitim merkezlerine veya iş okullarına yönlendirme kararı alınanların sayısının kontenjanı aştığı durumlarda başvuru sırasına göre yerleştirilirler."

Yorum:İş okulları kavramı ve Alınan diplomaların yüksek öğretime girme hakkı tanımayacağı hükmü madde içerisine yerleştirilmiştir. Merkezin kavramı yerine okulun kavramı kullanılmıştır. Okullardaki ders saati süresi 6 saat den en az yedi saate çıkarılmıştır.
Eğitim için aranılan 20 yaş sınırı 21 e çekilmiş ayrıca eğitimine ara vermeyenlerde yaş sınırı kaldırılmıştır.

Eski madde:
49 uncu maddesinin değişik birinci fıkrası:
Madde 49- "(20/02/2002 tarihli ve 24677 sayılı Resmi Gazetede değişik) Özel eğitim sınıf, okul ve kurum öğretmenliğine; en az lisans düzeyinde özel eğitim öğretmeni yetiştiren bir yüksek öğretim programını tamamlamış olanlardan atama yapılması esastır. Ancak, bu nitelikteki adaylarla öğretmen gereksiniminin karşılanamaması durumunda; mezun olduğu yüksek öğretim programının özel eğitim öğretmenliğine yakın olduğu ilgili birimce belirlenen ve Talim ve Terbiye Kurulunca da uygun bulunan yüksek öğretim programları mezunları ile sınıf öğretmenlerinden, Talim ve Terbiye Kurulunca onaylanan hizmet öncesi veya hizmet içi eğitim programına katıldığını belgelendirenlerin veya özel eğitim alanında lisans üstü eğitim gören eğitim fakültesi mezunlarının da atamaları yapılabilir."

Yeni madde:
49 uncu maddesinin değişik birinci fıkrası:
"Özel eğitim kurum, okul ve sınıflarında öğretmen ihtiyacının lisans seviyesinde özel eğitim öğretmeni yetiştiren yüksek öğretim programını tamamlayanlarla karşılanamaması durumunda; sınıf öğretmeni yetiştiren lisans programlarını bitirip özel eğitim alanında yüksek lisans ya da doktora yapan öğretmenler ile özel eğitim alanındaki öğretmen ihtiyacını karşılamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanan hizmet içi eğitim programına katılmış sınıf öğretmenleri valiliklerce bu okul ve kurumlarda görevlendirilir."

Yorum:Bu okullarda öğretmen ihtiyacının karşılanamaması durumunda özel eğitim alanında hizmet içi eğitim programlarına katılmış olan sınıf öğretmenlerinin valilik makamı tarafından bu okullarda görevlendirilmesinin yolu açılmıştır.

Eski madde:
İzleme ve Yöneltme Kurulu
Madde 65- İzleme ve yöneltme kurulu; iş ya da meslekî eğitim merkezlerinde; müdür, müdür başyardımcısı veya müdür yardımcısı, meslekî eğitim merkezinde atölye koordinatör şefi, öğretmenler kurulunca seçilecek bir branş öğretmeni, bir özel eğitim öğretmeni-sınıf öğretmeni ve bir rehber öğretmen- psikolojik danışmandan oluşur. Kurul başkanı kurum müdürüdür. Kurul üye sayısının yarısından bir fazla ile toplanır ve kararlar toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşit olması halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Kurul, ailenin görüşünü ve onayını alarak ailenin toplantılara katılmasını sağlar. Kurul, kurum müdürünün çağrısı veya iş yeri koordinatör öğretmeninin isteği üzerine toplanır.

Yeni madde:
"Madde 65 - İzleme ve yöneltme kurulu; iş eğitim merkezleri ya da iş okullarında; müdür, müdür başyardımcısı veya müdür yardımcısı, iş okullarında atölye koordinatör şefi, öğretmenler kurulunca seçilecek bir branş öğretmeni, bir özel eğitim öğretmeni-sınıf öğretmeni ve bir rehber öğretmen-psikolojik danışmandan oluşur. Kurul başkanı kurum müdürüdür. Kurul üye sayısının yarısından bir fazla ile toplanır ve kararlar toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşit olması halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Kurul, ailenin görüşünü ve onayını alarak ailenin toplantılara katılmasını sağlar. Kurul, kurum müdürünün çağrısı veya iş yeri koordinatör öğretmeninin isteği üzerine toplanır."

Yorum: Okul kavramı madde içerisine yerleştirilmiştir.

Eski madde:
b) Meslekî eğitim merkezlerinde atölye koordinatör şefi yoksa atölye şefi de katılır. Bu kurulun görevleri şunlardır:

Yeni madde:
66 ncı maddesinin (b) bendinde geçen "Meslekî eğitim merkezlerinde" ifadesi "iş okullarında" şeklinde değiştirilmiştir.
"b) iş okullarında atölye koordinatör şefi yoksa atölye şefi de katılır. Bu kurulun görevleri şunlardır: "

Yorum:İş okulu kavramı madde içerisine yerleştirilmiştir

Eski madde:
73 üncü maddesinin birinci fıkrası: (ikinci ve onuncu fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.)
"Kaynaştırma uygulamalarında eğitimlerini sürdüren öğrenciler devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınav yönetmeliğine göre değerlendirilir. Ancak bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır. Değerlendirmede, öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarında hedeflerin gerçekleştirilmesi esas alınır. "

Yeni madde:
73 üncü maddesinin birinci fıkrası:
"Kaynaştırma uygulamalarında eğitimlerini sürdüren öğrenciler, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilir. Ancak bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır. Değerlendirmede, öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarında hedeflerin gerçekleştirilmesi esas alınır."

Yorum:Yönetmelik kavramı yerine sınavlarla ilgili hükümlere göre değerlendirilir. Kavramı getirilmiştir.

Eski madde:
Devam - Devamsızlık
Madde 77- Özel eğitim yaygın eğitim kurumları ile eğitim ve uygulama okullarında, kurumun en az iki defa yazılı uyarısına rağmen mazeret göstermeksizin üç ay sürekli devamsızlık eden öğrenciler, kurumun o yılki devam eden öğrenci listesinden çıkarılır. Devamsızlık eden öğrenciler eğitim ve uygulama okullarında ertesi yıl tekrar çağrılırlar. Meslekî eğitim merkezlerinde öğrenciye sınıf tekrar ettirilir. Öğrenci, ertesi yıl da devam etmezse kaydı silinir. İş eğitim merkezlerinde ise, kurs programını mazeret göstermeksizin takip edemeyecek kadar devamsızlık gösteren kursiyerler, izleme ve yöneltme kurulu tarafından programdan çıkartılırlar.

Yeni madde:
"Madde 77 - Özel eğitim yaygın eğitim kurumları ile eğitim ve uygulama okullarında, kurumun en az iki defa yazılı uyarısına rağmen mazeret göstermeksizin üç ay sürekli devamsızlık eden öğrenciler, kurumun o yılki devam eden öğrenci listesinden çıkarılır. Devamsızlık eden öğrenciler eğitim ve uygulama okullarına ertesi yıl tekrar çağrılırlar. İş okullarında öğrenciye sınıf tekrar ettirilir. Öğrenci, ertesi yıl da devam etmezse kaydı silinir. İş eğitim merkezlerinde ise, kurs programını mazeret göstermeksizin takip edemeyecek kadar devamsızlık gösteren kursiyerler, izleme ve yöneltme kurulu tarafından programdan çıkartılırlar."

Yorum:İş okulu kavramı getirilmiştir.

Eski madde:
Öğrenci Kıyafetleri
Madde 85- Özel eğitim iş veya meslekî eğitim merkezleri ile hastahane okullarında öğrencilerde forma giyme zorunluluğu aranmaz.

Yeni madde:
"Madde 85 - Özel eğitim iş eğitim merkezleri veya iş okulları ile hastane okullarında öğrencilerde forma giyme zorunluluğu aranmaz."

Yorum:İş okulu kavramı getirilmiştir.

Ayrıca Yönetmeliğin (EK-6), (EK-7), (EK-8), (EK-9), (EK-10) ve (EK-11) nolu ekleri ekteki şekilde değiştirilmiş, (EK-5) ve (EK-12) nolu ekler yürürlükten kaldırılmıştır. Bunlar için 18.12.2004 tarihli Resmi Gazeteye bakınız.