1999 Öncesi Özelinde Emeklilikte Yaş ve Hizmet Tespiti

08.09.1999 tarihinden önce devlet memurluğu hizmeti olmayan, ancak ssk veya bağ-kur hizmeti olanlardan 08.09.1999 tarihinden sonra devlet memuru olanların yaş ve hizmet açısından tabi olacakları durumun ne olduğu konusunda talepleri olmaktadır.

Yazımızda bu konuyu ele almaktayız.

2829'A GÖRE TANIMLAR

2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun;

-3 üncü maddesinde hizmet süresinin tanımı, kurumlara emeklilik keseneği veya malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmiş süreler olarak,

- 6 ncı maddesinde sigortalılık süresinin başlangıcı olarak Kurumlardan herhangi birine ilk defa sigortalı olunan tarih, sigortalılık süresinin başlama tarihi olarak,
yapılmıştır.

1999'DAN SONRA MEMUR OLANLARIN DURUMU

5434 sayılı Kanunun 8.9.1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanunla değiştirilen 39 uncu maddesi hükmü ile de 08.09.1999 tarihinden sonra devlet memuriyetine girenlerden kadın iştirakçilerin 58, erkek iştirakçilerin 60 yaşlarını ve 25 hizmet yıllarını doldurmaları halinde emekli olabilecekleri kesin bir şekilde ifade edilmiştir.

2002'DEKİ KANUNUN GETİRDİĞİ GEÇİŞ DÜZENLEMESİ

5434 sayılı Kanuna 4447 sayılı Kanunla eklenen, daha sonra 23.05.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4759 sayılı Kanunla değiştirilen geçici 205 inci maddesi ile de geçiş süresi öngörülerek, kişilerin 4759 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 23.05.2002 tarihi itibariyle (14.06.2002) toplam hizmet süreleri esas alınarak yapılacak hesaplama ile kadınların 20, erkeklerin 25 hizmet yıllarını tamamlamaları şartı ile emekli olabilecekleri yaşın tespit edilmesine yönelik hüküm yer almıştır.

1999'DAN ÖNCE SİGORTALILIK VARSA GEÇİCİ 205'E GÖRE İŞLEM YAPILMALI

Bu hükümler birlikte irdelendiğinde, kişilerin 8.9.1999 tarihinden önce bir sigortalılık hallerinin bulunması ve bu sürelerde ilgili mevzuata göre prim ödeyerek hizmetlerinin olması halinde, 2829 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan hükme göre, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli olacakları yaşın ortaya çıkmasında 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddenin dikkate alınması gerektiği ortaya çıkmaktadır.

ÖRNEK: Bir kişinin 01.06.1994-20.01.1997 tarihleri arasında sigortalı hizmeti kesintisiz var kabul edildiğinde sigortalı hizmeti 2 yıl 7 ay 19 gün olarak bulunmaktadır.
22.01.2007 tarihinde devlet memuru olarak göreve başladığını kabul edelim, bu durumda 15.02.2007-15.01.2009 tarihleri arasında devlet memurluğu hizmet süresi 1 yıl 11 ay olarak bulunmaktadır.

Kişinin, 5434 sayılı Kanunun Geçici 205 inci maddesi kapsamında emekli olacağı yaşın hesaplanmasına gelince, ilgilinin 14/06/2002 tarihi itibariyle 2829 sayılı Kanun hükmü esas alındığında hizmet süresi 2 yıl 7 ay 19 gün, bu hizmetine göre de kadın iştirakçi olduğu için 20 hizmet yılını doldurmasına 17 yıl 4 ay 11 günlük bir süre gerekmektedir.

5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesinde, yaş gruplarının yer aldığı ( p ) ve ( r ) bentlerindeki,
p) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 15 tam yıldan fazla, 16 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 54, 21 yıl 6 aydan fazla, 22 tam yıl kalan erkek iştirakçiler 58 yaşını,
r) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 16 tam yıldan fazla, 17 tam yıl kalan kadın iştirakçiler 55 yaşını,

hükümlerinde son olarak, 16 tam yıldan fazla, 17 tam yıl kalan kadın iştirakçiler için 55 yaş grubunun tespit edildiği, bu hizmet sürelerinden fazla bir süre kalanlar için bir yaş tespitinin yapılmadığı anlaşılmaktadır.

Bu maddede, son olarak 17 tam yıl kalanlar için yaş grubu yer aldığından, bu kişinin emeklilik yaşının tespitinde, 5434 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değişik 39 uncu madde hükmüne gidilmesi gerekecektir. 5434 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine göre kadın iştirakçilerin 58 yaşını doldurmaları ve hizmetlerinin de 25 yıl olması gerekmekte ise de, kişinin 8.9.1999 tarihinden önce sigortalılık halinin bulunması nedeniyle, hizmet açısından geçici 205 inci maddeye tabi olmak suretiyle 20 hizmet yılını, yaş açısından ise 39 uncu maddeye tabi olmak suretiyle 58 yaşını, tamamlamasının kişiye emeklilik şartlarını yerine getireceğini düşünmekteyiz.

İKİ ÖZEL AÇIKLAMA

- 4447 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 8.9.1999 tarihi ile 5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununun yürürlüğe girdiği 2008 yılı ekim ayıbaşı arasında devlet memurluğu hizmetine girenler (8.9.1999 tarihi öncesi bir şekilde çalışması bulunmayanlar) 5434 sayılı T.C.emekli sandığı kanununa tabi olmaktadırlar. Kadın ise 58 yaşını, erkek ise 60 yaşını doldurmaları ve hizmetlerinin de her ikisi için de 25 yıl olması gerekmektedir.

- Ancak 2008 yılı ekim ayı başından sonra devlet memurluğu hizmetine girenlerden 8.9.1999 tarihi ile 2008 yılı ekim ayı başı arasında ssk, bağ-kur hizmeti olmakla birlikte bu arada devlet memurluğu hizmeti olmayanlar 5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununa tabi olmaktadırlar. Dolayısıyla bu kanunun 28 inci maddesine tabi olacaklardır.

5434 SK. Geçici Madde 205 - (Ek: 25/8/1999 - 4447/26 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;
Kadın iştirakçilerden 20, erkek iştirakçilerden 25 fiili hizmet yılını dolduranların istekleri üzerine emekli aylığı bağlanır.
a) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 2 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 38, erkek ise 43 yaşını,
(Ek ibare: 23/5/2002-4759/5 md.) 23.5.2002 tarihinde;
b) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini dolduranlar ile doldurmaya; 2 tam yıl veya daha az kalan iştirakçilerden kadın ise 40, erkek ise 44 yaşını,
c) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 2 tam yıldan fazla, 3 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 41, 2 tam yıldan fazla, 3 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 45 yaşını,
d) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 3 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 42, 3 yıl 6 aydan fazla, 5 tam yıl veya daha az kalan erkek iştirakçiler 46 yaşını,
e) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 4 tam yıldan fazla, 5 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 43, 5 yıldan fazla, 6 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 47 yaşını,
f) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 5 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 44, 6 yıl 6 aydan fazla, 8 tam yıl veya daha az kalan erkek iştirakçiler 48 yaşını,
g) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 6 tam yıldan fazla, 7 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 45, 8 yıldan fazla, 9 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 49 yaşını,
h) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 7 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 46, 9 yıl 6 aydan fazla, 11 tam yıl veya daha az kalan erkek iştirakçiler 50 yaşını,
i) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 8 tam yıldan fazla, 9 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 47, 11 yıldan fazla, 12 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 51 yaşını,
j) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 9 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 48, 12 yıl 6 aydan fazla, 14 tam yıl veya daha az kalan erkek iştirakçiler 52 yaşını,
k) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 10 tam yıldan fazla, 11 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 49, 14 yıldan fazla, 15 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 53 yaşını,
l) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 11 tam yıldan fazla, 12 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 50, 15 yıl 6 aydan fazla, 17 tam yıl veya daha az kalan erkek iştirakçiler 54 yaşını,
m) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 12 tam yıldan fazla, 13 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 51, 17 yıldan fazla, 18 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 55 yaşını,
n) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 13 tam yıldan fazla, 14 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 52, 18 yıl 6 aydan fazla, 20 tam yıl veya daha az kalan erkek iştirakçiler 56 yaşını,
o) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 14 tam yıldan fazla, 15 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 53, 20 yıldan fazla, 21 yıl 6 ay veya daha az kalan erkek iştirakçiler 57 yaşını,
p) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 15 tam yıldan fazla, 16 tam yıl veya daha az kalan kadın iştirakçiler 54, 21 yıl 6 aydan fazla, 22 tam yıl kalan erkek iştirakçiler 58 yaşını,
r) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya; 16 tam yıldan fazla, 17 tam yıl kalan kadın iştirakçiler 55 yaşını,
Doldurmaları ve kadın iştirakçinin 20, erkek iştirakçinin 25 fiilî hizmet süresini tamamlamaları halinde istekleri üzerine emekli aylığı bağlanır.
(Değişik: 23/5/2002-4759/5 md.) 39 uncu maddenin (e) ve (f) fıkraları kapsamına girenlere 25 fiilî hizmet yılını ve yukarıdaki yaşları doldurmaları halinde emekli aylığı bağlanır.
(Değişik: 23/5/2002-4759/5 md.) 32 inci madde gereğince fiilî hizmet sürelerine zam yapılanların bu maddede belirtilen yaş hadlerinden, hizmetlerine eklenen fiilî hizmet süresi zammı kadar indirim yapılır.