Banka promosyonlarıyla makam odası yenilenebilir mi?

2007/21 Nolu Başbakanlık Genelgesinin 4 üncü maddesinde; ?Yapılan protokoller uyarınca, banka tarafından verilecek promosyon miktarının tamamının personele dağıtılması genel ilke olarak benimsenmekle birlikte, toplam miktarın üçte birini geçmemek üzere Komisyonca belirlenecek tutar, birim personelinin ihtiyaçları doğrultusunda kullanılmak üzere ayrılabilecektir. Bu tutarlar, merkez teşkilatında üst yönetici, taşra teşkilatında ise o birimin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde kullanılacaktır. Yapılacak harcamaların birimin faaliyetlerini sürdürmesi için gerekli ve zaruri harcamaları ihtiva etmesi; çalışma ortamlarının iyileştirilmesi, işyerlerinde verim ve çalışanların memnuniyeti ile sunulan hizmetin kalitesini artırıcı amaçlarla ortak kullanım alanları için sarf edilmesi zorunludur. Bu tutarların belirlenen amaçlar dışında kullanılmasına kesinlikle müsaade edilmeyecek ve yıl içinde yapılan harcamalar merkez teşkilatında üst yönetici, taşra teşkilatında ise o birimin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından denetlettirilecektir.?ifadesine yer verilmiştir.

Ayrıca, bu Genelgenin 6 ncı maddesinde; ?Bu Genelgenin yayımı tarihinden önce kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinin ödenmesine yönelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili bankalarla yapmış oldukları ve halen yürürlükte bulunan protokoller sürelerinin bitimine kadar geçerli olacaktır.? ifadesine, 7 nci maddesinde ise; ?Genelge çerçevesinde yapılacak uygulamalar kurum personelinin rahatlıkla bilgi edinebileceği şekilde ilan panoları ve internet siteleri yoluyla ilan edilecek, aleniyet ilkesine titizlikle riayet edilecektir.? ifadesine yer verilmiştir.

Bu hükümler birlikte değerlendirildiği zaman Banka Promosyonlarının;

1- Banka tarafından verilecek promosyon miktarının tamamının personele dağıtılması genel ilkedir.

2- Toplam miktarın üçte birini geçmemek üzere Komisyonca belirlenecek tutar, birim personelinin ihtiyaçları doğrultusunda kullanılmak üzere ayrılabilecektir.

3- Bu tutarlar, merkez teşkilatında üst yönetici, taşra teşkilatında ise o birimin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde kullanılacaktır. Burada da görüleceği üzere, üst yönetici tarafından promosyonların kullanımına ilişkin esas ve usul belirlenmesi gerekmektedir.

4- Yapılacak harcamaların birimin faaliyetlerini sürdürmesi için gerekli ve zaruri harcamaları ihtiva etmesi; çalışma ortamlarının iyileştirilmesi, işyerlerinde verim ve çalışanların memnuniyeti ile sunulan hizmetin kalitesini artırıcı amaçlarla ortak kullanım alanları için sarf edilmesi zorunludur.

5- Bu tutarların belirlenen amaçlar dışında kullanılmasına kesinlikle müsaade edilmeyecek ve yıl içinde yapılan harcamalar merkez teşkilatında üst yönetici, taşra teşkilatında ise o birimin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından denetlettirilecektir.

6- 20.07.2007 tarihinden önce imzalanan banka protokolleri gereğince alınacak promosyonların harcamasında da bu Genelge hükümleri aynen uygulanacaktır. Zira genelgede protokollerin, sürelerinin bitimine kadar geçerli olacağı belirtilmiş olmasına rağmen, bu emir, kurumların harcama konusunda da genelge hükümlerine tabi olmadığına anlamına gelmemektedir.

SORU VE CEVAPLAR

1- Personelin aylık ve ücretlerinin ilgili bankadan ödenmesi karşılığında verilen banka promosyonları üst yöneticinin keyfine göre harcanabilir mi ? Bu promosyon örtülü ödenekmidir?

Genelgeye uyulması zorunludur ve örtülü ödenek değildir. Ayrıca yapılan harcamaların nasıl yapılacağına ilişkin mutlaka esas ve usul belirlenmelidir. Anlaşmaların, genelgenin yayımından önce yapılmasının, esas ve usul belirlenmemesine bir mazeret olması mümkün değildir.

2- Bakanın veya daha alt düzey bürokratların makam odasının yeniden dizaynı ve tefrişi için kullanılabilir mi?

Kesinlikle kullanılamaz. Her şeyden önce bu paralar memurların hakkıdır. Genelge harcamaların nasıl yapılacağını net bir şekilde açıklamıştır. Yapılacak esas ve usullere makam odası yapılacağına ilişkin bir hükümde konulamaz.

3- Bakana veya daha alt düzey bürokratlara kiralanan makam aracının kira ödemesi ve diğer harcamaları için kullanılabilir mi?

Kesinlikle kullanılamaz. Kamu kurumlarının araç kiralaması için nasıl bir yöntem kullanacakları belirlenmiştir. Memurların ortak kullanım alanları için harcanacak paraların makam aracı kiralaması için kullanılması kesinlikle yaptırım konusu olacaktır. Diğer yandan, kimlerin makam aracı kimlerin hizmet aracı kullanacağı da belirli kurallara bağlanmıştır.

4- Genelge çerçevesinde yapılacak uygulamalar kurum personelinin rahatlıkla bilgi edinebileceği şekilde ilan panoları ve internet siteleri yoluyla ilan edilmezse ve aleniyet ilkesine titizlikle riayet edilmezse bunun bir yaptırımı varmı? Bu durum etik ilkelere aykırımı dır?

Yapılan harcamaların ilan panolarında duyurulması şeffaflığın olmazsa olmaz kuralıdır çünkü, harcanan para memurun hakkıdır ve hakkı olan paranın nerelere harcandığını bilme hakkı vardır. Ayrıca aksi davranışların yaptırımı vardır.En basit yaptırım kurumlarca belirlenen usul ve esasların kasden ihlalidir ve aylıktan kesme cezasını gerektirir. Aksine davranışlar ayrıca etik ilkelere de aykırıdır. Kamu Görevlileri Etik Kuruluna şikayet edilebilir.

5- Banka promosyonlarının harcanmasında, harcama yapılıp faturanın bankaya ödenmesi için gönderilmesinden başka bir prosedür varmıdır?

Hayır yoktur. Bu durum keyfi uygulamaları tetiklemektedir. Nasıl olsa kimse faturayı görmüyor ve istediğim yere harcama yapabilirim mantığını geliştiriyor. Ama vicdan sahibi idarecinin bu paranın gariban memurun hakkı olduğunu bilmesi gerekmektedir ve harcanan her kuruşun hesabının sorulacağının bilinmesi gerekmektedir.

6- Kamu kurumlarının bu konudaki genel davranışı nasıldır?

Genel davranış istisnalar hariç genelgeye aykırıdır.

7- Memurlar nasıl hareket etmeliler?

Öncelikle memur sendikaları harcanan banka promosyonlarının nerelere harcandığına dair bilgilerin ilan panolarına asılmasını talep etmelidir. Bu panolarda, ne kadar banka promosyonu alındığını ne kadarının memurlara dağıtıldığını ve kalan paranın ne kadar olduğunun belirtilmesini talep etmelidirler. Sivil toplum örgütü olarak mensuplarının haklarını sonuna kadar savunmalıdırlar.