Bakan Unakıtan'a af, polise geniş yetki...
Genel trafik kontrolleri için hâkim veya savcılıktan karar alınması gerekmeyecek.
Üst araması için ise hâkimden değil savcılıktan alınan izin yeterli sayılacak.
1 Haziran'a yetiştirilecek temel ceza yasaları ve bağlı değişikliklerden önemli
sürprizler çıktı. Polisin telefon dinleme süresi artırılıp, üst arama ve gözaltı
yetkisi genişletilirken, hakkında 'hayali ihracat'tan suç duyurusu yapılan Maliye
Bakanı Kemal Unakıtan'a zamanaşımı yoluyla af ışığı yandı.
Yasa değişikliği çalışmalarının Türk Ceza Kanunu (TCK), Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK) ve Ceza İnfaz Kanunu'yla (CİK) sınırlı olmadığı ortaya çıktı. Bunlardan ayrı olarak Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda yapılması öngörülen değişiklik, AKP'li Hakkı Köylü tarafından Meclis'e yasa teklifi olarak sunuldu. TCK'da basına özgürlük istemleri yanıt bulamazken 'TCK ve CMUK elimizi kolumuzu bağlıyor' itirazı yapan güvenlik kuvvetlerinin talepleri önemli ölçüde yerine getirildi. Bazı düzenlemeler şöyle:
Savcının sözlü talimatıyla gözaltı işlemi yapılabilecek. Örgütlü suçlarda altı ayla sınırlanan telefon dinleme süresi hâkim tarafından birer aylık sürelerle birden çok kez uzatılabilecek.
Dış muayene için savcı emri yeterli. Sanığın beden muayenesine ilişkin rızayı avukatı huzurunda göstermemesi halinde savcı kararı şart olacak. Trafik kontrollerinde hâkim-savcı kararı alınmayacak.
10 yıl yerine beş yıl sınırı
Teklifin sürprizi ise Maliye Bakanı Unakıtan'a af getirmesi oldu. Mevcut, Kaçakçılık
Kanunu 5/1. fıkrası 'teşekkül halinde ve toplu kaçakçılığı' bağımsız suç olarak
düzenleyip buna altı yıla kadar hapis öngörüyor. Bu suçta zamanaşımı bugün 10
yıl. Yeni teklifte ise 5/1. fıkra kaldırılıyor ve 'örgütlü kaçakçılık' bağımsız
bir suç olmaktan çıkarılıyor, yalnızca bu durumda cezanın iki kat artırılacağı
öngörülüyor. Böylece bu suçta temel cezada üst sınır üç yıla düşürülüyor. Örgüt
nedeniyle artırıldığında üst sınırı altı yıla çıkacak olsa bile bu suç beş yıllık
zamanaşımına tabi suçlar grubuna girecek. Dolayısıyla onlarca kaçakçılık dosyasının
sanığı 10 yerine beş yıllık zaman hesabıyla cezadan kurtulabilecek.
Gümrük müfettişleri, Unakıtan hakkında Al Baraka Türk yöneticisi olduğu dönemle ilgili olarak hayali ihracat suçundan şimdi değiştirilen kanun uyarınca suç duyurusu yapmıştı. Yeni teklifle, dokunulmazlığı kaldırılsa bile Unakıtan'ın da 'zamanaşamıyla aftan' yararlanacağı değerlendirmeleri gündeme geldi. Çünkü Unakıtan, 1996-98 yıllarıyla ilgili suçlanıyor. Dolayısıyla hakkındaki dosya da zamanaşımı 2003 yılın itibarıyla dolmuş olacak.
Yabancılar da ceza alabilecek
Değişikliklerden çıkan bir sürpriz ise, yeni TCK'nın 'Milli Yararlara Karşı
Hareket' başlıklı 305. maddesi oldu. Bu suça 10 yıla kadar hapis öngören madde,
özellikle Kıbrıs'tan Türk askerinin çekilmesini istemeyi ve 'tarihsel gerçeklere
aykırı olarak Ermenilerin soykırıma uğradığını' söylemeyi ve yazmayı suç gösteren
gerekçesi nedeniyle eleştirilmişti. Maddede basın lehine kimi düzenlemeler kabul
edildi.
Maddenin başlığı 'Temel Milli Yararlara Karşı Faaliyette Bulunmak İçin Yarar
Sağlamak' olarak değiştirilirken, 2. fıkradaki 'basın
yayın yoluyla propaganda yapmak için verilmiş veya vaat edilmiş' ibaresi kaldırılarak,
bu durum cezanın yarı oranında artırılma nedeni olmaktan çıkarıldı. Sürpriz
düzenleme bu noktada gündeme geldi ve fıkraya 'vatandaşa ya da Türkiye'de bulunan
yabancıya' ibaresi eklendi. Böylece, suçun niteliği Türkiye'deki yabancıları
da kapsamış oldu.
Hukukçular: Sakıncalı
Hukukçular, söz konusu değişikliğin korunması halinde, 'Türkiye'de bulunan yabancı'
sıfatı taşıyan onlarca kurum-kuruluş temsilcisi (AB Komisyonu yetkilileri, Türkiye'de
faaliyette bulunan yabancı vakıfların yöneticileri gibi) ile binlerce sade yabancı
uyruklu kişinin, 'Temel Milli Yararlar Aleyhine Faaliyette Bulunmak İçin Yarar
Sağlamak' suçunun tarafı olabileceği yorumunu yapıyor.
radikal