Deprem'de vefat edenin 1 yıl hizmeti var ise, hak sahiplerine emekli maaşı bağlanacak
Türkiye, Van'da yaşanan depremin yaralarını elbirliğiyle sarmaya devam ediyor. Gelen haberlerden de görüldüğü üzere, bölgede çalışan bir çok memur depremden etkilenmiştir. Sitemiz temel olarak memurlarla ilgilendiğinden, bu dosyamızda, deprem nedeniyle malul kalanların kendilerinin ve vefat edenlerin dul ve yetimlerinin sosyal güvenliklerinin nasıl sağlanacağı konusuna bir açıklama getirmek istiyoruz. Zira bu konuda yapılmış bir geçici madde düzenlenmesi bulunmakta ve bu düzenleme pek bilinmemektedir. devamı için başlığa tıklayınız.
Bakan Çelik: Depremde 1 yıllık sigortası olmayanlar için çalışma yapılıyor
- KAMU GÖREVLİLERİNDEN DEPREM NEDENİYLE MALUL KALANLARIN KENDİLERİNİN,
- VEFAT EDENLERİN HAK SAHİPLERİNİN,
SOSYAL GÜVENLİKLERİ NASIL OLACAKTIR?
Öncelikle Ülkemizde meydana gelen doğal afet sonucu vefat edenlerin yakınlarına ve ülkemize başsağlığı dileriz. Malül kalan veya doğal afetten kurtulan vatandaşlarımıza ve ülkemize geçmiş olsun dileğinde bulunmak istiyoruz.
Deprem nedeniyle malul kalanların kendilerinin, vefat edenlerin dul ve yetimlerinin sosyal güvenliklerinin sağlanması açısından, 4447 sayılı Kanunun Geçici 5 inci maddesi ile düzenleme yapılmıştır. (8.9.1999 tarihli, 23810 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır). Söz konusu madde şu şekildedir:
"15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun uyarınca, 17/8/1999 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle Bakanlar Kurulu tarafından afet bölgesi ilan edilen yerlerde malül kalan sigortalı veya iştirakçiler ile ölen sigortalı veya iştirakçilerin hak sahiplerine en az 360 gün prim veya 12 aylık prim veya kesenek ödenmiş ve her ne ad altında olursa olsun Sosyal Güvenlik Kurumlarından aylık veya gelir almamak şartıyla; 506, 2925, 5434, 1479 ve 2926 sayılı) Kanunlarda öngörülen prim veya kesenek ödeme süresi aranmaksızın ilgili kurumca kendi mevzuatlarına göre aylık bağlanır. Bu şekilde bağlanan aylıklarla ilgili söz konusu kanunlarda öngörülen prim veya keseneklerin eksik olan kısmı Hazinece kurumlara ödenir. Bu konudaki usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Devlet Bakanlığınca müştereken tespit edilir."
Daha sonra bu hüküm, 25/02/2000 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan, 592 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesi ile değiştirilmiştir Değişiklik sonucu madde şu hale gelmiştir:
"17/8/1999 tarihinde ve daha sonraki tarihlerde meydana gelen depremler sonucunda malul kalan sigortalı veya iştirakçiler ile ölen sigortalı veya iştirakçilerin hak sahiplerine en az 360 gün prim veya 12 aylık prim veya kesenek ödenmiş ve her ne ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından aylık veya gelir almamak şartıyla; 506, 2925, 5434, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlarda öngörülen prim veya kesenek ödeme süresi aranmaksızın ilgili kurumca kendi mevzuatlarına göre aylık bağlanır. Bu şekilde bağlanan aylıklarla ilgili söz konusu kanunlarda öngörülen prim veya keseneklerin eksik olan kısmı Hazinece kurumlara ödenir. Bu konudaki usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Devlet Bakanlığınca müştereken tespit edilir."
DEĞERLENDİRME
Yukarıdaki madde hükmüne göre;
360 GÜNLÜK PRİM YETERLİ
- Sigortalı veya devlet memuru olanlardan malul kalanlar ile vefat edenlerin sosyal güvenliklerinin sağlanabilmesi için en az 360 günlük veya 12 aylık prim veya kesenek ödenmiş olması şartı öne çıkmaktadır. Ancak, her ne ad altında olursu olsun aylık veya gelir almakta olan bu düzenlemeden yararlanamayacaktır.
- Normal ölüm aylığı veya malul aylığı için aranılan süreler, deprem felaketinde malul kalan veya vefat edenler için aranmamaktadır. Deprem felaketinde malul kalan veya vefat edenler için eksik olan süreler, normal ölüm aylığı için aranılan sürelere yükseltilerek hizmet ilavesi yapılmakta, hizmet ilavesi yapılan sürelerin prim veya kesenekleri Hazine tarafından karşılanmaktadır.
- Vefat edenlerin, eş ve çocuklarına aylık bağlanabilecektir. Vefat edenlerin anne veya babalarına da aylık bağlanabilecektir. Ancak bunun için, malullük, muhtaçlık, aylık ve gelir alınmaması gibi şartların bir arada taşınması gerekmektedir. Eşin, çocuğun, anne ve babanın hangi oranda yardım alacağı konusunda detaylı dosya için tıklayınız. (Buradaki dosya 2009 yılında hazırlanmıştır. Alt sınır aylığı Dul-Yetim sayısı bir ise 750,85; iki ise 844,71; üç ise 938,57 liradır)
SGK'YA MÜRACAAT YETERLİDİR
- Sosyal güvenliklerinin sağlanması açısından, ilgililerin kendileri, hak sahipleri kendileri veya görev yaptıkları kurumları aracılığı ile Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeleri yeterlidir.
1 YILLIK ŞARTIN DA KALDIRILMASI YERİNDE BİR UYGULAMA OLACAKTIR
592 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik, 4447 sayılı Kanunun Geçici 5 inci maddesi 1999 tarihinden sonra meydana gelen depremleri de kapsayan bir madde olduğundan, bu madde hükmünün bugün için de geçerli bir hüküm olduğunu, yeni bir maddeye ihtiyaç bulunmadığını değerlendirmekteyiz. Ancak, maddede yer alan l yıllık süreyi tamamlayamayan devlet memurları yada sigortalıların olacağını da varsayarsak bu bir yıllık sürenin hiç konulmaması ve çalışma hayatına başlamanın yeterli olduğu yönünde yeni bir kanunun çıkarılmasının daha uygun olacağını değerlendirmekteyiz.