Aylıksız doğum iznine ayrılan memur, sürenin bitiminden önce dönmek isterse dönebilir mi?
Bilindiği üzere son yapılan düzenleme ile doğuma bağlı aylıksız izin hakkı, hem anneye hem de babaya tanınmıştır. Anne, analık izin süresinin bitim tarihinden itibaren; baba ise doğum tarihinden itibaren 2 yıla kadar aylıksız izin kullanabilir. Burada idarenin takdir hakkı bulunmamaktadır. Peki doğumdan dolayı aylıksız izne ayrılan bir memur, bir süre sonra memuriyete dönmek isterse, dönebilir mi? İdarenin bu talep karşısında takdir hakkı var mıdır? Bir ziyaretçimiz dönmek istediğini, idareye başvurduğunu ancak idarenin hala kendisine cevap vermediğini belirtmektedir. Hem 657 sayılı kanun, hem de Şikayet ve Müracaat yönetmeliği bağlamında yaptığımız bir değerlendirme için başlığa tıklayınız.
Merhaba,
657 ye tabi olarak bir devlet üniversitesinde 14 senedir çalışmaktayım. Aylıksız doğum iznimi yarıda kesip göreve başlama talebimle ilgili dilekçemi kurumumda bolum amirime ilettim. Ancak kendisi dilekçemi gerekli birime göndermiyor ve göreve başlamakla ilgili talebime cevap vermeyi erteliyor. İzin süremin bitmesine 5 ay var ancak ben finansal durumlardan dolayı görevime geri dönmek zorundayım çünkü esim su an çalışmıyor. Bu durumda görevime geri dönmek için ne yapabilirim. Amirim benim göreve başlamamı ne kadar erteleyebilir? Dilekçemi rektörlüğe iletmeme hakkı var mı?
İyi çalışmalar
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 6111 sayılı Kanunla değişik 108 inci maddesinin (B) bendinde "Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir." hükmü yer almakta olup, anılan madenin (F) bendinde ise " Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması hâlinde, on gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır." denilmektedir.
Belirtilen hükümlerde doğuma bağlı aylıksız izin alınmasında idarenin takdir yetkisi kaldırılmış olup, izin verilmesi doğum yapılmasına ve memurun isteğine bırakılmıştır.
Doğuma bağlı çocuğunun olması ve memurun isteği şartlarında birisinin kalkması halinde yani çocuğun ölümü veya istek halinin kalkması halinde ilgilinin 108 inci maddenin 5 inci fıkrası hükmü uyarınca göreve döndürülmesi gereklidir.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet memurları Kanunun genel haklar kapsamında sayılan müracaat, şikayet ve dava hakkı 21 inci madde de "Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.
Müracaat ve şikayetler söz veya yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile yolu ile şikayet edilen amirler atlanarak yapılır.
Müracaat ve şikayetler incelenerek en kısa zamanda ilgiliye bildirilir. Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir." şeklinde düzenlenmiştir. Anılan Maddenin son fıkrası hükmü uyarınca Devlet Memurlarının Müracaat ve Şikayetleri Hakkında Yönetmelik 28.11.1982 tarihli ve 8/5743 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuş olup,12.01.1983 tarihli ve 17926 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Devlet Memurlarının Müracaat ve Şikayetleri Hakkında Yönetmeliğin 11 inci maddesinde Devlet memurları kurumları ile ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat hakkına sahip oldukları belirtildikten sonra karar mercii başlıklı 12 inci maddesinde "Müracaatlar hakkında karar verme yetkisi, kurumların çalışma usul ve esaslarını belirleyen Kanun, Tüzük ve Yönetmelikler ile müracaat konusunu çözümlemeye yetkili kılınan mercilere aittir.
Müracaatı kabul eden ancak sorunu çözümleme yetkisi bulunmayan amirler bunları silsile yolu ile birinci fıkrada belirtilen mercilere 3 gün içinde intikal ettirilir.
Toplu müracaat yasağı, şekil, yapılacak işlemler, süre, itiraz, müracaat edenin sorumluluğu konularında uygulanacak hükümler." denilmektedir.
Ayrıca, anılan Yönetmeliğin şikayete ilişkin usul ve esaslar 13 üncü madde hükmü gereğince Devlet Memurlarının yapacakları müracaatlar hakkında da geçerli olduğu hüküm altına alınmıştır. Amirlerin sorumlulukları başlıklı 14 üncü maddesinde ise "Bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yapılmış bulunan şikayet ve müracaatlar hakkında Yönetmelikte öngörülen görevlerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirmeyen amirlere durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 125 nci maddesinde sayılan disiplin cezalarından birisi verilir." denilmektedir.
Bu itibarla, Devlet Memurlarının Müracaat ve Şikayetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapmış olduğunuz müracaatınızı karar merci olmayan amirin 3 gün içerisinde karar verecek mercie iletmesi gerekir. Anılan yönetmeliğe aykırı hareket eden amiri Bu Yönetmelik hükümlerine uyarak şikayet edilen amir atlanmak suretiyle şikayet ederek Yönetmeliğin14 üncü maddesinin uygulanmasını isteme hakkı bulunmaktadır.
Bu çerçevede,
1-Doğum sebebiyle memurun kullandığı aylıksız izinde idarenin takdir hakkı bulunmamaktadır.
2-Aylıksız izni keserek başlamada da, idarenin takdir hakkının bulunmadığı değerlendirilmektedir.
3-Müracaatınız üzerine idarenin en kısa süre içerisinde sizi göreve başlatması gerekmektedir.
4-Kuruma, "iznin kaldırılarak" göreve başlatılmanız için usulüne uygun yazılı olarak müracaat edin.
5- Müracaatınızı karar merci olmayan amirin 3 gün içerisinde karar verecek mercie iletmesi gerekir.
6- Anılan yönetmeliğe aykırı hareket eden amiri, bu Yönetmelik hükümlerine uyarak, şikayet edilen amir atlanmak suretiyle şikayet ederek Yönetmeliğin14 üncü maddesinin uygulanmasını isteme hakkı bulunmaktadır.
7-Ayrıca müracaatınız kabul edilmez ise idari yargı yoluna başvurmanızı öneririz.
8- İşleminizin idarece kabul edileceğini umuyoruz.