İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı

İstifa eden memur emekli ikramiyesi alabilecek mi?

Memuriyet hizmetlerini yaparken görevlerinden ayrılanlar, memuriyet hizmetlerine emeklilik ikramiyesi alabilecekler midir? Bu konu uzunca bir süredir gündemde olan bir konu olup, basın yayın organlarında yer aldığı gibi Memurlar Net olarak, konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunmuştuk. Son olarak, 26 Ocak 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6270 sayılı Kanunla, yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bilgi için başlığa tıklayınız.

Kaynak : Memurlar.Net
Haber Giriş : 29 Ocak 2012 01:15, Son Güncelleme : 27 Mart 2018 00:42

ÖZET DEĞERLENDİRME

Aşağıda, 6270 sayılı Kanunla yapılan düzenlemenin teknik açıklaması yer almaktadır. Açıklama biraz detaylı olduğu için başlangıçta özet bazı bilgiler vermek uygun olacaktır.

1- Kamuoyunda, 15 yıl memuriyet hizmeti olduktan sonra istifa edenlerin, emekli ikramiyesi alabileceği yönünde bir değerlendirme vardır. Sayın Faruk Çelik de bunu Meclis Genel Kurulunda bu şekilde açıklamıştı. Ancak bu değerlendirme doğru görünmemektedir.

2- İstida edenler emekli ikramiyesi alamayacaktır. (Sağlık nedeniyle işten ayrılma, evlenen kadının 1 yıl içinde işten ayrılması istisnadır)... Çalışırken vefat edenler emekli ikramiyesi alabilecektir.

3- Dava açanlara, davalarından vazgeçmeleri halinde emekli ikramiyesi verilecektir. Ancak davalarından vazgeçecek olanlar için de, 1475 sayılı Kanundaki şart aranacaktır. Bu nedenle, bu durumda olanların, SGK'ya başvurup bilgi aldıktan sonra, davalarından vazgeçmesi gerekmektedir. Aksi halde boş yere davalarından vazgeçmiş olacaktır.

DETAYLI DEĞERLENDİRME

İkramiye konusunu da kapsamında barındıran 6270 sayılı Kanun 26 Ocak 2012 tarih, 28185 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

6270 sayılı Kanunla 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun ikramiye esaslarını düzenleyen 89 uncu maddesinde, esası büyük ölçüde etkileyen değişiklik yapılmıştır.

89 uncu maddenin değişik şeklinde, memurluk görevlerinden ayrılanlardan sigortalı veya bağ-kur'lu çalışarak emeklilik konumuna geçenlere veya 26 Ocak 2012 tarihinden sonra emeklilik konumuna geçenlere memurluk hizmetlerine karşılık emeklilik ikiramiyesi ödenmesi tamamıyla İŞ KANUNU hükümleri ile paralellik sağlanmıştır. Nasıl ki, İş Kanunu hükümlerinde kıdem tazminatı alınması veya alınmaması durumları yer almış ise, 89 uncu maddeye gore emekli ikramiyesi alınabilmesi için de İŞ KANUNU hükümlerine gore yapılması gerekecektir.

EMEKLİ İKRAMİYESİNE DAİR MADDENİN YENİ HALİ

6270 sayılı Kanunla değiştirilen 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun 89, maddesi;

??MADDE 89- Hizmet sürelerinin tamamı bu Kanun ve/veya 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçenlerden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan asker ve sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilir.

Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, bu Kanun ve/veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmeti bulunanlardan mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara ise; bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen çalışmalarının, 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenir.

İkinci fıkra uyarınca ödenecek emekli ikramiyesi, bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına giren görevlerde geçen her tam fiili hizmet yılı ile sınırlı olarak bu görevlerden ayrıldıkları tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarı üzerinden ve aylığın başlangıç tarihindeki katsayılar dikkate alınarak ödenir. Mülga 2829 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ile üçüncü fıkrasının son cümlesinin bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.

Yukarıdaki fıkralara göre verilecek emekli ikramiyesinin hesabında 30 fiili hizmet yılından fazla süreler ile mülga 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara ödenecek emeklilik ikramiyesinin hesabında bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen ve 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona eren geçmiş hizmet süreleri ve her ne suretle olursa olsun evvelce iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla birlikte başka bir adla tazminat ödenen süreleri ile kıdem tazminatı ya da emekli ikramiyesi ödenmiş olan süreleri dikkate alınmaz. Ancak, mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanmış olmakla birlikte, bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmetleri arasında başka bir sigortalılık hali kapsamında çalışması bulunmayanların emekli ikramiyesine esas fiili hizmet sürelerinin hesabında, 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki şartlar aranmaz.

Emekli ikramiyesinin hesabına esas hizmet süresinin tespitinde dikkate alınmak üzere, emeklilik veya malullük aylığı bağlanması dışında herhangi bir sebeple görevleri sona erenler için, görevin sona erme sebebinin bu durumu kanıtlayan belgelerle birlikte yazılı olarak kuruma bildirilmesi ve bunların özlük dosyasında saklanması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayanlar ikinci fıkra hükümlerinden yararlandırılmazlar.

İştirakçilerden, kanunlarla belirlenen bekleme süreleri sonunda kadrosuzluk veya yaş haddi sebebiyle emekliye sevk edilenler ve vazife malullüğü hükümlerine göre vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile ölüm sebebiyle haklarında emeklilik işlemi uygulananlara; bu Kanuna göre aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde emekli ikramiyesinin hesaplanmasına esas alınan katsayılarda meydana gelecek artış nedeniyle oluşacak ikramiye farkları ile ilk mali yılın birinci ayında katsayılar dışındaki diğer unsurlarda meydana gelecek artışa, bu tarihte yürürlükte olan katsayılar uygulanmak suretiyle bulunacak ikramiye farkları, emekli ikramiyesi ile ilgili hükümlere göre ayrıca ödenir. Ancak, aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde katsayılarda artış yapılmadığı takdirde, müteakiben katsayılarda altı ay içinde yapılacak ilk artıştan doğan ikramiye farkları da bunlara ayrıca ödenir.

Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmadan veyahut toptan ödeme yapılmadan ölen iştirakçiler için yukarıdaki esaslara göre hesaplanacak ikramiyenin tamamı, aylığa veya toptan ödemeye hak kazanan dul ve yetimlere, bu Kanunun mülga 68 inci maddesinde gösterilen hisseleriyle orantılı olarak ödenir.

Emekli ikramiyesini aldıktan sonra yeniden iştirakçi durumuna girenlerin tekrar emekliye ayrılmalarında, sadece sonradan geçen hizmetlerine karşılık yukarıdaki esaslara göre emekli ikramiyesi ödenir. Şu kadar ki, evvelce verilmiş olan ikramiye ile sonradan geçen hizmetler için ayrıca tahakkuk ettirilecek ikramiyenin hesabına esas alınan fiili hizmet süreleri toplamı, 30 yıldan fazla olamaz ve evvelce 30 hizmet yılı için emekli ikramiyesi ödenmiş olanlara hiçbir şekilde ikramiye farkı ödenmez.

Bu Kanunun mülga 88 inci maddesi kapsamına girenlerin emekli ikramiyeleri hakkında da yukarıdaki hükümlere göre işlem yapılır.

Sosyal Güvenlik Kurumunca tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek emekli ikramiyelerini almadan ölenler ile ölüm tarihinde aylığa müstahak dul ve yetim bırakmadan ölen iştirakçilerin ikramiyeleri, kanuni mirasçılarına ödenir.

Bu madde gereğince Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen emekli ikramiyeleri, düzenlenecek fatura üzerine Sayıştay ve Danıştay başkanları için kendi kurumları, diğerleri için emekliye sevk onayını veren kurum tarafından karşılanır. Özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, kapatılan veya tasfiye edilen kamu idareleri tarafından karşılanması gereken emekli ikramiyesi tutarları ise, emekliye sevk onayı aranmaksızın ve faturası karşılığında Hazine tarafından karşılanır. Bu fıkraya göre Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemelerin, fatura düzenlenmesini müteakip iki ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılması zorunludur.

Ölenlerin hak sahiplerine ödenecek emekli ikramiyesinin tahsili hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.?

DAVA AÇANLARLA İLGİLİ MADDE

6270 sayılı Kanunla 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa eklenen geçici madde hükmü;

?GEÇİCİ MADDE 223- Bu maddenin yürürlük tarihinden önce, mülga 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlar ile ölenlerin hak sahiplerine, varsa açtıkları davalardan vazgeçmeleri ve bu Kanunun 89 uncu maddesindeki şartların varlığı halinde aynı esas ve usuller çerçevesinde emekli ikramiyesi ödenir. Davalardan vazgeçilmesi halinde, mahkemelerce Sosyal Güvenlik Kurumu lehine hükmedilecek vekalet ücretleri Kurumca tahsil edilmez.

Bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında fasılalı olarak hizmeti bulunan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte aynı kapsamda çalışmakta olanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra emeklilik, yaşlılık, malullük ile dul ve yetim aylığı bağlanacak olanlar hakkında 89 uncu maddenin dördüncü fıkrasının uygulanmasında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki fasılalı hizmet süreleri için 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki şartlar aranmaz.?

ATIFTA BULUNULAN 1475 SAYILI KANUNUN 14. MADDESİ

Yapılan değişiklik hangi durumları kapsıyor konusunu değerlendirmeden once 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi şartlarını bilmek gerekmektedir. Bu şartlar nelerdir? Sorusunun cevabını öğrenmeden yapılan değişikliğin hangi durumları kapsadığını anlamanın zor olacağını tahmin etmekteyiz.

1475 sayılı Kanunun 14, maddesi;

?Kıdem tazminatı:

Madde 14 ? (Değişik birinci fıkra: 29/7/1983 - 2869/3 md.) Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:

1. İşveren tarafından bu Kanunun 17 nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında,

2. İşçi tarafından bu Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca,

3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyle,

4. Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;

5. (Ek: 25/8/1999 - 4447/45 md.) 506 Sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle,

Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.

(Değişik fıkralar: 17/10/1980 - 2320/1 md.):

İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. ?

İşçinin birinci bendin 4 üncü fıkrası hükmünden faydalanabilmesi için aylık veya toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu ve kendisine aylık bağlanması veya toptan ödeme yapılması için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır. İşçinin ölümü halinde bu şart aranmaz.

T.C. Emekli Sandığı Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnız Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece aynı ya da değişik kamu kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık veya malullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanan işçiye, bu kamu kuruluşlarında geçirdiği hizmet sürelerinin toplamı üzerinden son kamu kuruluşu işverenince kıdem tazminatı ödenir.

Yukarıda belirtilen kamu kuruluşlarında işçinin hizmet akdinin evvelce bu maddeye göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmaz.

?

(Değişik: 10/12/1982 - 2762/1 md.) Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.

?.?

1475'İN BU MADDESİNE DAİR MEMURLAR.NET'İN ÖZET DEĞERLENDİRMESİ

1475 sayılı Kanun Madde 14'e gore kıdem tazminatı alınabilmesi şartları;

- İstek dışında işinden ayrılacak, kendi isteğiyle ayrılırsa alamaz.

- Askerlik nedeniyle işten ayrılacak,

- İşten çıkarılacak. Ancak işten çıkarılma nedeni yüz kızartıcı nedenlerle, yani ahlak kurallarına, iyi niyet kurallarına uymayan davranışlar nedeniyle olmayacak.

- Emeklilik için müracaat edilecek,

- 7000 gün hizmet süresi olacak veya 25 yıl sigortalılık süresi olacak, bu sigortalılık süresi içinde de 4500 gün hizmet süresi olacak, bu durumdakilerin de kadınlar için 58, erkekler için de 60 yaş koşulunu tamamlamadan istek halinde işinden ayrılacak.

- 506 sayılı Kanunun yürürlükte bulunan geçici 81 inci maddesindeki emeklilik süresini dolduranların yine yaş koşulunu beklemeden istek halinde işinden ayrılacak.

- Sağlık nedeniyle işten ayrılacak,

- Kadınlardan evlenme nedeniyle l yıl içinde işinden ayrılacak,

- Çalışırken vefat edecek.

Bu durumlar kıdem tazminatı ödenmesini gerektiren durumlar olmaktadır. Bu durumlar dışında bir nedenden dolayı işten ayrılma olursa kıdem tazminatı ödenmemektedir.

Belirtilen durumlar, 26 Ocak 2012 tarihinden sonra işinden ayrılanlar için geçerli olacaktır, ancak yine bu durumlar 26 Ocak 2012 tarihinden once işinden ayrılanlar için de geçerli olmaktadır.

1475 sayılı Kanun Madde 14 (5) numaralı bent, 4447 sayılı Kanunla 1999 yılında yürürlüğe girmiştir. Yürürlük tarihi itibariyle getirilen değişiklikle emeklilik yaş koşulları değişmiş, kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş emeklilik yaşları olmuştur. Ayrıca kademeli yaş koşulları da 506 sayılı Kanunun geçici madde 81'de yapılmıştır.

Buna göre;

- 1999 yılı öncesi 15 yıllık sigortalılık süresi ile 3600 gün hizmet süreleri bulunanlar istek halinde görevinden ayrılmışsa kıdem tazminatı alamamaktadır.

- 1999 yılı sonrası istek dışında görevine son verilmişse yine kıdem tazminatı alamamaktadır.

- 1999 öncesi kıdem tazminatı alabilmesi için 7000 gün hizmet süresi olacak veya 25 yıl sigortalılık süresi olacak, bu sigortalılık süresi içinde de 4500 gün hizmet süresinin olması gerekmektedir.

1475 sayılı Kanunun katı kuralları, bugün için devlet memurluğundan ayrılanlar için de uygulamaya başlanılmıştır.

Diğer bir husus; 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa 6270 sayılı Kanunla eklenen geçici madde 223'ün uygulaması olacaktır.

Yapılan değişiklik öncesinde, memurluk hizmetlerine emekli ikramiyesi alamayıp, bu haklarını dava sonucu alma yolunu seçenlere, açtıkları davalardan vazgeçmeleri halinde memurluk hizmetlerine ikramiye ödeneceğini belirtmektedir. Ancak, davadan vazgeçmek isteyenlerin emeklilik ikramiyesi ödenmesi işlemlerinde yine 1475 sayılı Kanun hükümleri uygulanacağından, bir kayıpları olmaması açısından davadan vazgeçmeden önce, ikramiye alıp alamayacaklarını kesin öğrendikten sonra bu tercihlerini yapmalarını tavsiye etmekteyiz. Bu konudaki taleplerin Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılması gerekecektir.

NOT: Daha öncede belirttiğimiz bir hususu belirtmek istiyoruz. Yukarıda yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz tüm çalışma hayatları boyunca yalnızca devlet memurluğu hizmetini yapmış olanlar için uygulanmamaktadır. Bunlar hakkında, emekli olduklarında memurluk hizmetlerine ikramiye ödenmesinde bir değişiklik bulunmamaktadır. Emekli ikramiyesini emekli olduklarında alabileceklerdir.

NOT: 6270 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesinde olduğunu gibi değişikliklede devam ettirilen husus. Kendilerine aylık bağlanmayanlar ikramiye alamazlar. Memurluktan ayrılma 1475 sayılı Kanun madde 14 hükümlerine uygun yani kıdem tazminatı almaya hak kazanılan şekilde dahi sona erse, memurluktan ayrılır ayrılmaz ikramiye alamayacak, aylık bağlanır ise ikramiye alabilecektir.

NOT: 6270 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce 15 yıl hizmeti bulunan, müteakip sigortalı veya bağ-kurlu çalışan memurların şartsız emekli ikramiyesi alabilecekleri konusunda yapılan değerlendirmelerin yanlış olduğunu değerlendirmekteyiz. Yukarıda yapılan değerlendirmelerimiz 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde 1999 yılında 4447 sayılı Kanunla yapılan değişiklik doğrultusunda olmuştur.

Bu Habere Tepkiniz

Sonraki Haber