Doktorların tedavi etmeme hakkı olmalı mı?

Geçen hafta İngiltere'de Ulusal Halk Sağlığı Dairesi'nin yayımladığı genelge ile doktorlara alkolik, obez ve sigari tiryakilerini tedavi etmeme hakkı tanındı. İngiltere'de tartışma yaratan bu konuda Türk doktorların görüşlerini aldık

İngiltere'de geçtiğimiz günlerde sağlık konusunda yayımlanan genelge tartışmalara neden oldu. Ulusal Halk Sağlığı Dairesi'nin hazırladığı bu genelgenin amacı sağlığını bile bile tehlikeye atanlar nedeniyle devletin parasının boşa gitmesinin engellenmesi. Ve tedavi bekleyen başka hastaların hakkına tecavüz edilmemesinin sağlanması. Karara göre; aşırı kiloluların, sigara veya içki içenlerin yaşam tarzı tedaviyi engelliyorsa hekimler bu hastaları reddedebilecek. Önümüzdeki aylarda Ulusal Sağlık Hizmetleri tarafından hayata geçirilmesi beklenen genelge hakkında Türk doktorların görüşlerini aldık. Doktorların hepsi kararın Hipokrat yeminine aykırı olduğu görüşünde.

Uzman Dr. Jan Klod Kayuka
"Sigara içmek ameliyat başarısını ve yaşam süresini etkiler"
Çok etik değil. Katil de, terörist de olsa her şartta her hastaya bakmakla yükümlüyüz. İnsanları sigara, alkol gibi kötü alışkanlıklardan caydırmak için kampanya olarak düşünülmüş olabilir. Hastalara "Sigara içiyorsan kontrole gelme" diye fırça atan eski hocalar da vardı. Ama bu şakayla karışık bir uyarı şeklinde olurdu. Hiçbir zaman böyle hastalara bakmayacağız diye bir karar alınacağını sanmıyorum. Eğer İngilizlerin savunması tedavi bekleyen diğer hastaların hakkına tecavüz etmemekse alkollü araç kullanıp kaza yapmış birini de tedavi etmemek gerekir. Böyle bir şeyi kabul etmek mümkün değil. İnsanların sigara kullanması, çok yemek yemesi, alkol alması, kendine iyi bakmaması hasta sayısını artırıyor belki. Böylece hastalara ayırdığımız zaman azalıyor. Ama bu, doktorlara böyle hastaları tedavi etmeme hakkını vermez. Yaşam tarzlarının sağlıkları için zararlı olduğunu anlatmaya çalışırız. Sigara içmek ameliyat başarısını veya yaşam süresini etkiler. Ama kesinlikle hastanın tedavi görmesine veya ameliyat edilmemesine yol açmaz. Baypas olup üstüne ameliyattan sonra sigara içmesine rağmen hayatını sürdüren pek çok hasta var.

Prof. Dr. Bingür Sönmez (Memorial Hastanesi Kalp Cerrahisi Bölümü başkanı)
"Yargıç gibi cezalandıramayız"
Sigara içmek, aşırı yemek yemek davranış bozukluğudur. Ve tedavi edilmesi gerekir. Aşırı sigara içen veya aşırı kilolu hastaları aile ile risklerini paylaşarak ameliyat etmek zorunda kaldığım oluyor. Sonrasında problemler yaşıyoruz. Ama diğer taraftan da hastayı kaybetmemiz söz konusu olabilir. Bir yargıç gibi "Sözümü dinlemiyorsun. Tedaviyi engelliyorsun. Seni cezalandırıyorum ve ameliyat etmiyorum" diyemeyiz.

Dr. Mordo Bardavit
"Hastaları reddedemem"
Irkı, dini, dili farklı, alkolik, eşcinsel ne olursa olsun tüm hastalarımı tedavi konusunda reddetmem mümkün değil. Bu kararı etik bulmuyorum.
Doktorlar ne olursa olsun hastalarına bakmakla yükümlüdür. Bunun aksi düşünülemez.

Prof. Dr. Cengiz Kuday (Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin Cerrahisi Bölümü başkanı)
"Tedavi olmak herkesin hakkıdır"
İstisnasız herkesi tedavi etmeye mecburuz. AIDS'liyi bile. Yaşam tarzı tedaviyi etkisiz hale getiriyorsa o hastanın problemi. Ben işimi yaparım. Tedavi olmak herkesin hakkıdır. Mesela yoğun bakımda beş yatağınız var ve beşi de dolu. Beşincide yatan hasta 90 yaşında ve ümitsiz. 18 yaşında bir diğer hasta geldiğinde 90 yaşındakini makineden çıkaramayız. Çünkü ilk geldiği için onun hakkıdır.

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu
"İngiliz snop doktorların geyiği"
Tıp insanların sağlıksız yaşam biçimlerini değiştirmeleri halinde sağlıklarına yeniden kavuşabilecekleri iddiasını taşır. Tıp hoşgörünün en yoğun olduğu alandır. Hırsızları ve katilleri de tedavi etmeyecek miyiz? Alkoliklere tedavi uygulamayı reddederseniz alkolizmi de bir hastalık olarak kabul etmiyorsunuz demektir. Doktorların temel görevlerinden biri, insanları hastalıklardan korumak olduğu kadar, onların yakalandıkları hastalıkları tedavi etmektir. Obezite de kuşkusuz tedavi edilmesi gereken bir hastalık. Tıp insana, insan olduğu için öncelik verir. Beslenmedeki yanlışlıklardan sadece insanların sorumlu olmadığının farkında olmayan birkaç snop İngiliz doktorun kendi aralarındaki konuşmaları bu. Böyle geyik yapmalarını ayıplıyorum. Bu konuyu birkaç İngiliz hekiminin işgüzarlığı olarak yorumluyorum.

Dr. Gencay Gürsoy (İstanbul Tabipler Odası başkanı)
"Doktor ben bu tedaviyi sürdüremem diyebilir"
Hipokrat yeminine sığmayan bir genelge. Bir hekim eğer acil durum söz konusu değilse hastanın tedavisini üstlenmeyebilir. Ama hekimlerin grup halinde şu hastalara bakmayabilirsiniz diye bir genelge çıkarması düşünülemez. Eğer baypas ameliyatı olacak kişi hâlâ sigara içiyorsa doktoru "Ben bu tedaviyi sizinle sürdüremem" deme hakkına sahiptir. Her olayı tekil değerlendirmek lazım. Genel kural konamaz.

Dr. Mehmet Öz
"Tıbbi ahlaka aykırı"
Doktorlar sağlıklarına özen göstermeyen ya da önerdiklerini yapmayan hastalarına zaman zaman çıkışabiliyor. Ancak doktorlar ders vermek için hastasına zarar verecek davranışta bulunmamalıdır. Bu tıbbi ahlakımıza ve Hipokrat yeminine aykırıdır.

milliyet/pazar