Dünya Webometrik sıralamasında, 6 Türk üniversitesi var

DÜNYA ÜNİVERSİTELERİNİN WEBOMETRİK SIRALAMASI

(Webometrics Ranking of World Universities)

Üniversite ve Araştırma Merkezlerinin Dünya çapında bilimsel performanslarının etkili değerlendirmeleri artık internet/sanal ortamda daha kolay, hızlı ulaşılan ve görünen elektronik dergilerdeki (Cybermetric) yayınlarından Webometrik olarak ölçülmektedir. Elektronik Sibermetrik web tabanlı atıf raporları artık bibliografik atıflara alternatif olmuştur. Gelişmekte olan ülkelerde bilim adamları ve araştırmacıların bilimsel bilgiye ulaşmada ve onları paylaşmada elektronik dergiler, basılı dergilere göre çok ucuz, fazla sayıda kişi tarafından ziyaret edilen ve açık ulaşılabilirliği olan kaynaklardır. Webometrik sıralamalar kurumların eğitim kalite ve akademik prestijlerinden ziyade üniversite seçecek öğrencilere yol göstermek ve rehber olması amacıyla yapılmaktadır. Webometrik endeksler dünya çapında bilgiye açık erişimle web yayınları açısından kurum/ülkelere yardımcı olmaktadır. Eğer kurum/ülke web performansında istenilenin çok altında ise kurum/ülke yetkilileri web politikalarını gözden geçirmeli, web tasarım hacim ve kalitesini artırma ve elektronik yayına önem vermeye yönelmelidirler. Uluslar arası tanınma ve prestij açısından webometrik endeksler çok önemlidir ve küresel çapta en kolay ulaşılabilen verilerdir.

Webometrik karşılaştırma analizleri ve webometrik sıralamalar Üniversite ve diğer araştırma ile ilgili kurumların web ortamında yayın yapmalarını özendirmek amacıyla yapılmaktadır. Üretilen web endeksleri bilimsel (scientometric) ve bibliografik (bibliometric) endekslerle mukayese yapmaya yardımcı olmaktadır. Web endeksleri bilimsel değerlendirmeler için yararlı olup web ortamında bilginin yayılmasındaki zayıflıkları belirlemede kullanılabilir. Webometrik değerlendirmelerde Webometrics Ranking of World Universities, Essential Science Indicators, Google Scholar, Academic Ranking of World Universities and Times Higher World University Rankings kaynakları kullanılmaktadır. Webometric Ranking of World Universities karşılaştırma amaçlı kullanılır. Veri farklı amaçlı bileşenlere bölünmektedir. Veriler Kasım 2005 tarihine dayanır. Sıralama boyut (web sayfa sayısı), zengin dosyalar (pdf, doc, ps ve ppt formatlı dökümanlar) verimlilik tablolarında, dış bağlantılar görünürlük bölümünde ve küresel webometrik sıra etki tablolarında kullanılmaktadır. Thomson Corporation Essential Science Indicators makaleler ve bunların aldıkları atıfları belirler. Veriler Ağustos 2005 içindir. Makale sıralamaları verimlilik ve atıflar görünürlük ve etki tablolarında kullanılır. Google Scholor birçok veri tabanına bağlanan bibligrafik ve webografik veri kayıtlarını tutar. Kurumların veri tabanlarına ne derece ulaştığını ve kullandığını belirler. Verimlilik tablolarında Kasım 2005 verileri kullanılmıştır. Popülarite (ziyaret eden sayısı) Alexa veri tabanından elde edilmektedir. Etki değerlendirmelerinde Institute of Higher Education of the Shanghai Jiao Tong University'nin Dünya Üniversiteleri Akademik Sıralaması 2005 kullanılmıştır. Bu sıralama Dünyanın ilk 500 Üniversitesini belirlemiştir. The Times Ranking of World University Ranking 2005, sadece 200 kurumu sıralamış olup etki ölçümlerinde kullanılmıştır.

ULUSAL ALAN/SİTE SAYISI

Türkiye ulusal alan sayısı sıralamasında Dünyada 242 ülke içinde 827 bin alan/site ismiyle ile 41. sıradadır. İlk sırada 77.9 milyon ile Almanya, 32.2 milyon ile İngiltere ikinci ve 17.8 milyon ile Hollanda üçüncü sırada yer almaktadır. Alan büyüklüğünde Türkiye 15097 ile Dünyada 39. sırada yer almaktadır. Akademik alan/site sayısında Türkiye 176 ülke içinde 173526 site ile Dünyada 92. sırada yer alabilmektedır. Milli gelir başına alan boyutu sıralamasında ülkemiz 201 ülke içinde 63 değeri ile 111. sırada yer alabilmektedir.

Not: Diğer Üniversitelerimiz Dünyanın ilk 3000 Üniversitesi içine Webometrik sıralamada girememiştir.

Dünyadaki ilk 500 Ar-Ge Enstitüsü dalında Türkiye'den sadece Tübitak 160. sırada yer alabilmektedir.

Tablo 5 Google arama motorunda en çok aranan ilk 20 Türk Üniversitelerinin sıralaması verilmiştir. İlk üç sırada ODTÜ, Boğaziçi ve Bilkent Üniversiteleri yer almaktadır.

Tablo 5: Google'daki Türk Üniversitelerinin sıralaması aşağıdaki gibidir.

DÜNYA WEBOMETRİK ÜNİVERSİTE SIRALAMASINDA İYİ YER ALABİLMEK İÇİN TAVSİYELER

Dünya çapında küresel bir Üniversite ve Ar-Ge merkezi/enstitüsü olabilmek için Web'te uygun şekilde yeralmak çok önemlidir. Web linkleri, kaynaklar, faaliyetler, küresel performanslar ziyaretcilere kurum hakkında doğru vizyonu vermektedir.

URL İsmi: Her kurum özgün alan/site ismi seçmeli ve kullanmalıdır. Kurum ismi asla değişmemelidir. Yazılımı İngilizceye uyumlu ve kolay akılda kalıcı olmalıdır.

İçerik: Geniş Web'e sahip olma çok fazla katılımcı ile sağlanabilir. Personel, araştırmalar, lisans üstü öğrenciler potansiyel yazar olmaya teşvik edilmelidir. Dağıtılmış yazarlar sistemi kullanılmalıdır. Merkezi yönetim kurumsal bilginin ve tasarımın formatını belirlemeden sorumlu olmalıdır. Kütüphane, dökümantasyon merkezleri ve benzer servisler büyük veri tabanlarını, tezleri, pre-printleri ve raporları sistemde sunulmalıdır. Kişisel bilgiler ve arşivler sisteme eklenmelidir. Dışsal kaynaklar, hosting özellikle konferans/seminer/toplantıların yazılımları, bilimsel topluluk ve yayınları ve elektronik dergiler sisteme dahil edilmelidir. Geçmiş raporlar, resimler ve faaliyetlere yer verilmelidir.

İnterlink/Bağlantılar: Diğer sitelere link verip/alınmalıdır. Eğer içerik iyi bilinmez, tasarım kötü, bilgi sınırlı ise ve dil çeşitliliği yoksa alan boyutu ve kalitesi düşük olacaktır. Bu yüzden bile diğer sitelerden az link alınacaktır.

4.Dil: Web izleyicilerinin sadece yerel olacağı düşünülmemeli, birden fazla dilde site oluşturulmalıdır. Sitenin İngilizce versiyonu mutlaka olmadır.

Zengin Ortam Dosyaları (Rich Files): html standart Web sayfa formatı olsa da pdf ve doc formatları daha iyi dağıtılan dosyalardır. Postscript (ps) popüler format olsa da açılması zordur bu yüzden alternetif version pdf sağlanmalıdır.

Arama Motoru Dostu Tasarım: Sorunlu Flash, Java ve Java Script tabanlı arama menularını kullanma robot girişini bloke etmektedir. Veri tabanları oldukça dinamik yapıda olmalı ve arama motorlarınca kolayca görülebilmelidir. Statik sayfalar tercih edilmelidir.

Popularite ve İstatistik: Ziyaret edenlerin sayısı ve orijini oldukça önemlidir. Ulaşım neden dağılımları çok önemlidir, iyi irdelenmelidir.

Arşivleme ve Kalıcılık: Eski ve güncel olmayan makale/yazılar da sitede kalmalıdır. İlgili bilgiler yeni tasarlanan site formatlarında kaybedilmemelidir.

Site Zenginleştirme Standartları: Anlamlı ve çarpıcı başlıklar ve etiketler sayfa görünürlüğünü artırabilir.