Sağlık raporu alınırken sık yapılan hatalar ile hakem hastaneye sevk halleri

Devlet memurlarının hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği, raporların süreleri ile hastalık ve refakat iznine ilişkin usul ve esaslar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105 nci maddesine dayanılarak hazırlanan "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te düzenlenmiştir.

Bu yazımızda, kamu görevlilerinin usul ve fenne uygun olmadığı halde aldıkları hastalık raporları ve bu raporlara mezkür yönetmelik çerçevesinde kurumlarca yapılması gereken işlemlerle ilgili değerlendirmelerde bulunacağız.

Öncelikle raporların "USUL" yönünden uygunluğunda başta kamu çalışanları ve kurumlar tarafından dikkate alınması gerekenleri sıralayalım.

A) HASTALIK RAPORLARININ USUL YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

1- Hastalık Raporlarının Süre Sınırları

"Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 6 ncı maddesinde kamu görevlilerinin hastalıkları sebebiyle alacakları izne ilişkin verilecek raporların usul ve esasları ile süre sınırları detaylı şekilde açıklanmaktadır.

Buna göre;

a) Aylık ve özlük hakları korunmak şartıyla; kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedavi gerektiren hastalıklarda 18 aya kadar izin verilebilir.

b) Diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar verilebilir.

c) Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur iyileşinceye kadar izinli sayılır.

d) Tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün, bir evvelki raporda doktor tarafından kontrol muayenesi öngörülmüş ise en çok 10 gün daha rapor verilebilir.

e) Bir takvim yılı içerisinde tek hekim tarafından verilecek raporların toplamı 40 günü geçemez. Bu süre geçtikten sonra verilecek hastalık raporları Sağlık Kurulu olarak düzenlenmek zorundadır.

f) Bir takvim yılı içerisinde muhtelif tarihlerde tek hekimler tarafından verilen raporların 40 günü geçmesi halinde, yine tek hekimden alacakları ilk raporun geçerli olması için sağlık kurullarınca onaylanmış olması şarttır.

g) Aile hekimleri ile kurumların sağlık birimlerinde görevli doktorlar tarafından verilecek raporlar tek hekim raporu olarak değerlendirilmektedir.

2) Hastalık İzninin Verilmesi ve Kurumlara Raporun İbrazı

Kamu görevlilerinin hastalık izinleri, görev yaptığı kamu kurumunun izin vermeye "yetkili kıldığı birim amirlerince" verilmektedir. Buna göre;

a) Memurun hastalık raporunun düzenlendiği günü takip eden mesai bitimine kadar elektronik ortamda veya uygun yollarla görev yaptığı kurumdaki disiplin amirine ulaştırması gerekmektedir.

Burada memurun hastalık hali gözönüne alınmış ve raporu elektronik posta, faks vb. diğer teknolojik yollarla ulaştırması istenmiştir. Bağlı olduğunuz amirinizle olan ikili ilişkinize göre raporun ekran görüntüsünün Whatsapp gibi uygulamalar aracılığıyla ulaştırılmasında sakınca olmadığını düşünüyoruz.

Ayrıca, hastalık izninin bitimi göreve başlandığında raporun aslının kuruma teslim edilmesi gerekmektedir.

b) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 8 inci veya ilgili mevzuatı uyarınca kadrosunun bulunduğu kurumdan başka bir kamu kurumunda geçici görevli olanların hastalık izin onayları, halen görevli olduğu birimlerce verilmektedir.

c) Kamu görevlileri tarafından alınan hastalık raporlarının ilgili yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olmaması halinde, konu yazılı olarak memura bildirilir. Bu çağrının yapıldığı günü takip eden gün görevinin başında olması gerekmektedir. Yönetmelikte bildirimin yazılı veya elektronik ortamda yapılacağına yönelik açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, kamu kurumlarının teyidi mümkün olan yollarla memura bildirim yapmasında yarar vardır.

d) Usule uygun olmayan rapor alan memurun görevine dönmesi yönündeki kurumun bildirimine rağmen ilgilinin görevine başlamaması halinde hakkında disiplin hükümleri uygulanacaktır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre, "Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek" Aylıktan Kesme cezasına, "Özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün göreve gelmemek" Kademe İlerlemesinin Durdurulmasına cezasına, 10 gün kesintisiz göreve gelmemek ise Müstafi (görevden kendi isteğiyle ayrılma) durumuna karşılık gelmektedir.

2- İl Dışında Alınan Raporlarda Memurlar Hata Yapıyor

"Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 6 ncı maddesine göre, hastalık izni verilebilmesi için hastalık raporlarının geçici görev ve kanuni izinlerinin kullanılması durumu ile acil vakalar hariç, memuriyet mahallindeki veya hastanın sevkinin yapıldığı sağlık birimlerinden alınması gerekmektedir.

Özellikle, bu hükmü bilmeyen birçok memur yönetmeliğe aykırı şekilde rapor almakta ve kurumlarının sözlü veya yazılı uyarılarına maruz kalmaktadır.

Bu kapsamda, ilgili yönetmeliğe göre memuriyet mahalli dışında almış olunan hastalık raporlarının uygun olabilmesi için kamu personelinin;

a) Geçici görevli olması,

b) Görevli olduğu ildeki sağlık hizmeti sunucusu tarafından sevkinin yapılmış olması,

c) Kanuni iznini kullanıyor olması (yıllık, mazeret, evlilik vb.)

d) Sağlık hizmeti sunucusunun acil kliniğinden giriş yapılarak muayene olması

koşullarını taşıması gerekmektedir.

Kişinin sevkli, izinli, görevli ve sağlık birimlerinin acil servisleri hariç olmak üzere, memuriyet mahalli dışına çıkılarak alınan raporlar mezkür yönetmeliğe uygun değildir. Usul dışı alınan bu raporlar izne çevrilemez ve kişi derhal göreve çağrılmalıdır.

Konu hakkında Devlet Personel Başkanlığının vermiş olduğu örnek bir görüş için TIKLAYINIZ.

B) HASTALIK RAPORLARININ FEN YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Hastalık raporları ile ilgili olarak USUL yönünde değerlendirmeler yaptıktan sonra biraz da raporların FENNE uygunluğu konusunda inceleyelim.

Maalesef bazı kamu personeli, birtakım kişisel nedenlerle zaman zaman gerçek bir hastalığı olmamasına rağmen sağlık hizmeti sunucularından çeşitli tanılarla fenne uygun olmayan raporlar almaktadırlar.

Burada da zaman zaman kurum yöneticileri tarafından kişinin izninin kalmaması veya bazı kişisel durumlardan dolayı bu raporların es geçildiği durumlar olabilmektedir.

Fakat bazı kesimlerce sanki yasal hakmış gibi bu konu suiistimal edilerek kamu hizmetlerinin aksamasına sebebiyet verilmektedir. Bu kişiler, sık sık fenne uygun olmayan tek hekim veya sağlık kurulu raporları alarak esasen kendilerini ve ayrıca kurum yöneticilerini de zor durumda bırakmaktadırlar.

1- Kurumlar Fenne Uygun Olmayan Raporlara İşlem Başlatmalı !

Bu durumla ilgili olarak, "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in 7 nci maddesinin 7 nci fıkrasında şu hüküm yer almaktadır :

"Hastalık raporlarının fenne aykırı olduğu konusunda tereddüt bulunması halinde, memur iznini kullanıyor sayılmakla birlikte Sağlık Bakanlığınca belirlenen ve memurun bulunduğu yere yakın bir hakem hastaneye sevk edilir ve sonucuna göre işlem yapılır. Hakem hastane sağlık kurulları bu nitelikteki başvuruları öncelikle sonuçlandırır."

Bu hükme göre kamu kurumlarınca yapılması gerekenler ise şunlardır :

a) Yönetmeliğe göre kişinin sunmuş olduğu raporun fenne uygun olmadığı konusunda tereddüt oluşması halinde bağlı olduğu disiplin amiri tarafından görev yaptığı yere yakın bir hakem hastaneye resmi yazı ile durum bildirilmelidir.

b) Hakem hasteneye sevkedilen memurun sağlık raporunun değerlendirilmesi ile ilgili başvurusu ilgili sağlık birimleri tarafından öncelikle sonuçlandırılması gerekmektedir.

c) Rapor alan memurun hakem hastaneye sevkedilmesi durumunda rapor aldığı gün kadar izinli sayılmaktadır.

2- Kurumlar Hakem Hastaneyi Nasıl Tespit Edecek ?

Sağlık Bakanlığı tarafından Sağlık Raporlarına İtiraz ve Hakem Hastane Seçiminde uyulması gereken kriterlerle ilgili olarak 11/07/2016 tarihinde bir Genelge yayımlanmıştır. (Söz konusu genelgeye ulaşmak için TIKLAYINIZ.)

Bu kapsamda;

a) Bünyesinde raporu veren hekimle aynı branşta olmak kaydı ile akademik olarak üst pozisyonda bulunan hekimlerin olduğu hastanelerin hakem hastane olarak değerlendirilmiştir.

b) Kurumlar, çalışanları tarafından verilen raporun FENNE uygun olmadığı konusunda tereddüde düşmeleri halinde, resmi yazı ile durumu İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilecektir. İl Sağlık Müdürlüğü tarafından raporun birinci, ikinci veya üçüncü basamak sağlık hizmeti sunucusundan verilmesi durumuna göre hakem hastaneyi belirleyeceklerdir. (Sağlık raporlarına itiraz ve Hakem Hastane Seçimi Algoritması için TIKLAYINIZ)

c) Birinci ve ikinci raporlarda karar aynı yönde olursa rapor kesinleşir. Kurum tarafından çelişkinin devam etmesi halinde Ulusal Hakem Hastane olarak belirlenen Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesine gönderilmelidir.

Yavuz Selim KAPLAN