Türkiye bu birinciliği hak etmiyor!
Türkiye makroekonomik alanda yaşadığı olumlu gelişmelere rağmen, dünya faiz liginde hâlâ birinci sırada yer alıyor. Peki ama Türkiye bu ligde birinciliği hak ediyor mu? Gerek ekomistler gerek de iş dünyası Türkiye'nin ekonomik performansına bakıldığında bu derece yüksek faizi hak etmediğini düşünüyor. Merrill Lynch Stratejik Araştırmalar Bölüm Başkanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin bütçe performansına bakıldığında, bu düzeyde reel fazi ödemeyi hak etmediğini ve faizlerin çok daha aşağıda olması gerektiğini söylüyor. Yatırım bankası Morgan Stanley, geçen haftalarda yayınladığı raporda Türkiye'de reel faizin gereğinden fazla yüksek olduğunu, göstergelerin daha düşük reel faizi hak ettiğini belirtmişti.
DAHA DÜŞÜK OLMALI
Reel faizlerin yüzde 13'ün üzerinde seyrettiğini vurgulayan banka, piyasanın geçmişteki enflasyona bakarak risk primi fiyatladığına dikkati çekmiş ve Türkiye'nin reel faizlerinde 350 baz puanlık fazladan risk primi bulunduğunu açıklamıştı. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, ?Bu kadar doğrudan yabancı yatırımın geldiği ülkede reel faizler daha düşük olmalı. Yüksek faiz rekabet gücünü de zayıflatıyor'' diyerek faizlerin yüksekliğine dikkat çekmişti.
AÇIK ARA ÖNDE
The Economist dergisinin gösterge kâğıtlarından derlediği üç aylık ve 10 yıllık vadelerde, Türkiye her iki vadede de yüzde 19 faizle diğer ülkelere oranla açık ara önde yer alıyor. Üç aylıkta Türkiye'ye en yakın ülke yüzde 13 ile Brezilya olurken, 10 yıllık vadede ise yüzde 7.94'le Hindistan . Türkiye kısa vadeli faizlerde de yüzde 17.50 ile ilk sırada yer alıyor. Türkiye'yi yüzde 13'le Brezilya izliyor. Türkiye'de reel faizler de çok yüksek seyrediyor. Uzmanlar, cari açık yüksek olduğu için YTL riski oluştuğunu, bunun için de faizlerin yüksek seyrettiğini belirtiyorlar. Geçen yıl yüzde 7 seviyelerine kadar inen reel faiz, piyasalarda yaşanan dalgalanmanın ardından yükseltmişti. 2007 yılı başında yüzde 15-16'larda olan reel faizler, enflasyon beklentisinde yaşanan iyileşmenin etkisiyle yüzde 13 seviyelerine geriledi. Rekor düzeydeki cari açığın getirdiği enflasyon belirsizliği ve 2007 yılında çifte seçime gidiliyor olması faizleri yüksek seviyede tutuyor.
?ÇÖZÜM REFORMLARDA?
Ekonomİstler, Türkiye'de reel faizlerin kalıcı olarak makul düzeye düşmesi için mikro reformların tamamlanması gerektiğini ve hükümetin orta ve uzun dönemde yapısal reformları yapıp kırılganlığı azaltmsı gerektiğini belirtiyor. Uzamnalar, kalıcı çözüm için risk priminin düşürülmesi yoluyla reel faiz düzeyinin reel ekonomik büyüme oranına yaklaştırılması gerektiği söylüyor. Uzmanlar faizlerde seçimlerden önce bir gevşeme olmayacağını belirtiyorlar.
FAİZLER SEÇİMLERDEN SONRA DÜŞER
Mehmet Şimşek / Merrill Lynch Stratejik Araştırmalar Bölüm Başkanı:
Türkiye'nin bütçe performansına bakıldığında, Hazine, bu düzeyde reel faizi ödemeyi hak etmiyor. Faizlerin çok daha aşağıda olması gerekiyor. Biz seçimlerin ortadan kalkması ile birlikte faizlerin tekrar aşağıya inmesini bekliyoruz. Yüksek cari açığın yarattığı enflasyon belirsizliği sürmekle birlikte, seçimlerden sonra reel faizlerin düşmesini bekliyoruz. Seçimlerden sonra Merkez Bankası'nın yüzde 17.50 olan borç alma faizlerini 150 baz puan indireceğini öngörüyoruz.