Emeklinin sendika mücadelesine Avrupa desteği
DİSK'e bağlı Tüm Emekliler Sendikası Emekli-Sen'in hukuk mücadelesi sürüyor. Ankara 17. Hukuk Asliye Mahkemesi, İçişleri Bakanlığı'nın Emekli-Sen'in kapatılmasına ilişkin talebini örgütlenme hakkının kısıtlanamayacağı gerekçesiyle reddetti. Bakanlık, bu kararı temyiz etti. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, Anayasa ve iç hukukta sadece çalışanların sendika kurma hakkına sahip olduğunu belirterek yerel mahkemenin kararını bozdu ve Emekli-Sen'in kapatılmasını istedi.
Sendika ise, Sosyal Haklar Avrupa Komitesi'nin benzer yöndeki bir kararını örnek göstererek Yargıtay'ın kararını düzeltme talebinde bulundu. Türkiye'nin de üyesi bulunduğu Avrupa Konseyi'nin bir denetim organı olan Sosyal Haklar Avrupa Komitesi, Polonya ile ilgili bir itirazı görüştü.
Polonya hükümeti, emeklilerle ev çalışanları ve işsizlerin dernekleri bulunduğunu belirterek sendika kurma haklarının olmadığını ifade etti. İtiraz üzerine konuyu görüşen Sosyal Haklar Avrupa Komitesi, 30 Eylül 2006 tarihinde şöyle bir karar aldı:
"Avrupa Sosyal Şartı anlamında sadece aktif olarak çalışanlar değil aynı zamanda çalışmaya (emeğe) dayalı hakları kullanan kişiler de bu kavramın kapsamındadır. Sendika özgürlüğünün kullanılmasıyla ilgili olarak emekliler, evde çalışanlar ve işsizler için kısıtlama öngören Polonya'nın durumu Sosyal Şart'a uygun değildir. Bu kişilerin kurdukları dernekler de, sendikaların geleneksel işlevlerini yerine getiremez.
O nedenle komite, bu kişilerin sendika kurma hakkının sınırlandırılmış olmasını haklı gerekçe olarak görememektedir."
TODAİE (Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü) öğretim üyesi Prof. Dr. Mesut Gülmez de, komitenin çalışan kavramını geniş manada yorumladığını belirterek Türkiye'nin onayladığı 87 ve 98 sayılı ILO sözleşmelerindeki çalışan kavramına yeni bir açılım kazandırdığını söyledi. Profesör Gülmez, bu bağlamda emeklilerin sendika kurma hakkının sınırlandırılmaması gerektiğini belirtti.
Milletvekillerine mektup
Emekli-Sen, Yargıtay'a sunduğu 19 Şubat 2007 tarihli karar düzeltme talebi dilekçesinde, Sosyal Haklar Avrupa Komitesi'nin Polonya ile ilgili kararını örnek gösterdi. Sendika, Anayasa'nın 90. maddesinde yapılan son değişikliğiyle uluslararası sözleşmelerin iç hukukla çelişmesi halinde uluslararası sözleşme hükümlerinin geçerli olduğunu hatırlattı.
Emekli-Sen Başkanı Veli Beysülen, iç hukukta sonuç alınmaması halinde davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne götüreceklerini söyledi. Beysülen, tüm milletvekillerine gönderdikleri mektupta da emeklilerin sendikalaşması için yasal düzenleme yapılması talebinde bulundu.
* * * * * * * * * *
'Sanki gizli örgüt kuruyorsunuz'
Uluslararası bir toplantıda Türk sendikacı anlatıyor: "Aman kimse duymasın, işverenin bilgisi olmasın. Arkadaşları kahvehanede toplayalım, pek kimseye hissettirmeden sendikaya üye yapalım. Bizde sendikanın toplusözleşme yapabilmesi için öncelikle işyerinde çalışanların yarısından bir fazlasını, yani yüzde 50 artı birini sendikaya üye yapması lazım. Bu sayıyı buluncaya kadar işverenin dikkatini çekmeyelim."
Toplantıda bu sözleri duyan İtalyan sendikacı Claudio Stanzani, hayretler içinde kalıyor ve duruma müdahale ediyor: "Siz sendika mı yoksa gizli örgüt mü kuruyorsunuz? Bu ne biçim iş? Gizli örgüt kurmakla, sendika kurmak arasında bir fark kalmamış. Arkadaşlar, böyle bir yasal düzenleme varsa öncelikle ona karşı çıkmanız gerekir."
Avrupa Sendikalar Konfederasyonu'nun (ETUC) bir süre önce İstanbul'da Türk-İş ve DİSK temsilcileriyle gıda ve otelcilik sektöründeki sendikal örgütlenme konusunda yaptığı toplantıda, işte bu konuşmalar geçiyordu...
Sendikalaşma oranı yüzde 6
Türk sendikacılar, daha sonra yabancı dostlarına sendikalaştıkları için kaç işyerinde kaç işçinin işten çıkarıldığını, sendikal örgütlenme önündeki engelleri bir bir anlatmaya başladılar. Anayasal bir hak olmasına rağmen ülkemizde ancak 700 bin dolayında sendikalı işçi olduğunu, bunun da 12 milyonluk ücretli kesim içinde yüzde 6'ya denk düştüğünü anlatmaya çalıştılar...