Engelli memur, 10. yıldan sonra isteğe bağlı iştirakçiliğe geçebilir mi?

İsteğe Bağlı İştirakçilik işlemleri http://www.memurlar.net/haber/467639/ adresimizde açıklanmıştı. İsteğe bağlı iştirakçiliğin engelli olarak memurluğa atananlara da uygulanması, isteğe bağlı olarak 15 yıldan sonra emekli olabilmeleri gerektiği yönünde alınan sorular bulunmaktadır.

Konuyu bu açıdan haklarında 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kapsamında olanlar hakkında değerlendireceğiz.

İsteğe bağlı iştirakçilik kuralları:

Sitemizde geniş olarak yer verdiğimiz bu sistemin ön koşul olarak kuralı mutlaka memurun memurluk hizmeti olarak 10 yıllık bir çalışma süresinin olması gerekiyor.

Engelli aylığı kuralları:

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Geçici Madde 4 hükmü (Bu hüküm 2008 yılı Ekim ayından önce memurluğa başlamış olmaları nedeniyle 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kuralları uygulananlar için geçerli bir hükümdür)

"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,

b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,

gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır."

HÜKMÜN YORUMU;

Bu hüküm 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girmiş olup, bu tarihten önce;

• 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olma,
• Çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporunun bulunması,
• Sonradan en az % 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenler,
• Aylık talep tarihinde kamu görevlisi olarak görev yapma,

şartları ile; en az 5400 gün (15 yıl) prim yatırmak kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanacağı öngörülmektedir. Yaş kaydı bulunmamaktadır.

Sonuç Değerlendirmemiz:

Engelli olarak göreve girmiş memurlar 15 yıl hizmet üzerinden aylık talebinde bulunduklarında, aylık talep tarihi itibarıyla memur olarak görev yapmaları gerektiği belirtilmiştir.

İsteğe bağlı iştirakçilik, bilfiil memur olarak görev yapıyor olmak sayılmayacağından, engelli memurların 10 yıl hizmetlerini (veya bunlarda 12-13 yıl hizmetlerini) doldurduktan sonra 15 yılı tamamlayacak şekilde görev dışında prim yatırmalarının mümkün olamayacağını değerlendirmekteyiz. Bazı durumlarda bünyesel rahatsızlıklar olabilir ve bu durum engelli memurların görevlerini yapmayı zorlaştırabilecek durumlarda ortaya çıkabilir. Bu durumda olanların göreve girişlerinde engellikleri mevcut olduğundan 10 yıl üzerinden malullük aylığından yararlanamadıkları söz konusudur. Görevlerini yapamayacak durumda olanlara böyle bir düzenleme yapılması sağlanabilir düşüncesindeyiz.

Ancak, bu şekildeki talepler bizce haklı bir talep olarak görülmektedir. Normal göreve girmiş memurlara bu fırsat verilmişse, engelli memurlar için de bu fırsat verilebilir ve emekli talep tarihinde memur olma şeklinde engelleyici hüküm değiştirilebilir, bu şekilde değişiklik ile 10 yılını veya 12-13 yılını tamamlamış engelli memurlarımızdan zorunlu olmayan bu işlemden isteyenlerin görevinden ayrılıp 15 yılı tamamlayacak şekilde primlerini ödeyebilerek yararlanabilirler düşüncemizi T.C.Anayasasında yerini bulan "Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz." hükmüne dayanarak tartışmaya açabiliriz.

Her ne kadar engelli memurlara diğer memurlardan ayrı olarak 15 yıl üzerinden erken emeklilik hakkı verilmiş olsa da, isteğe bağlı iştirakçilik sisteminden de yararlanmalarını sağlayacak bir hakkında verilmesinin sağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.