Hitit Üniversitesi Çorum ilinin 'rakım' farklılığına açıklama getirdi

Hitit Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Veli İlçi, geçtiğimiz günlerde sosyal medyada büyük bir ilgi uyandıran Çorum'un tabelalarındaki rakım farkının ölçüm yapılırken kullanılan yöntemlerden kaynaklandığını söyledi.

Yerleşim yerlerinin girişlerinde nüfus ve rakım bilgilerinin yer aldığı bilgilendirme tabelalarının uluslararası standartlara göre hazırlandığını ve Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluğunda olduğunu hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Veli İlçi, son günlerde Çorum'un nüfus değişikliği neticesinde yenilenen farklı zamanlara ait tabelalardaki farklı rakım değerindeki değişikliğin oldukça dikkat çektiğini, esprili bir şekilde konunun sosyal medyada yer alırken, konuya teknik olarak pek bakılmadığını ifade etti.

Bu konunun sadece Çorum'da değil diğer illerde de farklı zamanlarda tesis edilen tabelalarda farklı rakım değerlerinin olduğu dile getirildiğini anlatan İlçi, "İnternet araması ile elde edilen İstanbul, Ankara, Edirne ve Erzurum illerine ait bazı görseller aşağıda verilmiştir. Tabelalarda yer alan nüfus bilgileri Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden alınmakta olup, rakım olarak verilen değer, o yerleşim yerinin uzun süreli gözlemler sonucu elde edilen ortalama deniz seviyesinden itibaren yüksekliğini ifade etmektedir. Pek çok farklı yöntemle elde edilebilen rakım değeri, kullanılan yönteme ve donanıma bağlı olarak bir kaç metreden, 0.1 mm doğruluğuna varan bir aralıkta belirlenebilir.

"Valilik Binasının geçmiş süreçte farklı yerlerde olmasından da kaynaklanabileceği üzerinde durulması gereken bir durumdur"

Genellikle yerleşim yerlerindeki yönetim merkezlerinin (İllerde Valilik Binası, İlçelerde Kaymakamlık Binası gibi) deniz seviyesinden itibaren yüksekliğini ifade eden rakım değeri, tabelalarda sadece genel bir fikir vermesi açısından verilmekte olup, birkaç metrelik bir doğruluk bu amaç için yeterli olacaktır. Buradan hareketle Çorum için tabelalarda yazan rakım değerinin, Çorum Valiliğinin bulunduğu lokasyonun yükseliği olarak belirlenmiş olması gerekmektedir. Bu durumda rakım değerlerindeki farklılığın Valilik Binasının geçmiş süreçte farklı yerlerde olmasından da kaynaklanabileceği üzerinde durulması gereken bir durumdur. Bunun için fotoğrafların çekim tarihi bilinmediği için, öncelikle bu tarihler nüfus bilgilerine bakılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Çorum'la ilgili 3 farklı tabelada yer alan nüfus değerlerinden, 55 bin 800 olan nüfus tabelasının 1970'li yıllara, 161 bin 400 olan nüfus tabelasının 2000 yılına ve diğerinin de yakın bir zamana ait olduğu sonucuna ulaşmak mümkündür. Çorum'da bilinen en eski vilayet binası 1800'lü yıllarda yapılmış olup, 1950'li yılların başında yanmış ve yenisi Gazi Caddesi üzerine şimdiki yerine yapılmıştır. Bu bilgiler, tabelaların asıldığı her 3 dönemde de Valiliğin şu anki yerinde olduğunu göstermekte olup, rakım değerlerindeki farklılığın Valilik binasındaki değişiklikten değil de, daha çok kullanılan yöntemden veya bu bilginin alındığı kaynaktan meydana geldiği düşüncesini öne çıkarmaktadır" dedi.

"Çorum'un rakımının belirlenmesi için üniversiteden çalışma yaptı"

Çorum'un rakımının tespit edilmesi için çalışma yaptıklarını açıklayan İlçi, "Hitit Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Harita ve Kadastro Programı öğretim elemanları tarafından günümüzün en son ölçme teknolojisi olarak adlandırılan Uydu Bazlı Konum Belirleme Sistemleri (GNSS) ile söz konusu yükseklik ölçmeleri yapılmış ve Çorum Valilik binasının deniz seviyesinden olan yüksekliği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ile şu anki levhada yer alan rakım değeri (820 m) arasında, kullanım amacı dikkate alındığında anlamlı sayılmayacak kadar az bir fark olduğu görülmüştür. Günümüzün en yaygın kullanılan uygulamalarından birisi olan Google Earth'ten yine aynı yerin kot (rakım) değeri de alınmış olup, 820 metre olarak okunmuştur. Şu anki yaşadığımız teknoloji çağında özensizliğin dışında açıklanamayacak bu ve benzer durumların yaşanmaması için, her ilimizde yer alan üniversitelerin ilgili birimlerinden destek alınabileceğini de belirtmekte yarar vardır" ifadelerini kullandı.

Muhammed Muttalip Yalçın