Üç başlıkta lisansüstü öğrenci alım ilanlarında yaşanan sorunlar!

20 Nisan 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği"nin "Diğer Hükümler" başlıklı 35 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında yer alan "Yükseköğretim kurumları öğrenci kabul edecekleri lisansüstü programların adlarını, başvurma koşullarını, son başvuru tarihini, istenilen belgeleri ve diğer hususları ilan eder. Söz konusu ilan her yarıyıl başında öğrenci almak üzere verilebilir." düzenlemesine göre yükseköğretim kurumları güz ve/veya bahar olmak üzere kendilerinin belirlediği tarihlerde lisansüstü öğrenci alım ilanı vermektedirler.

Üniversitelerin kurumsal internet sayfalarında duyurulan yüksek lisans ve doktora öğrenci alım ilanlarına adaylar şahsen/posta veya elektronik ortamda yaptıkları başvurular sonucunda girdikleri yazılı/sözlü sınavlar sonucunda kazanmaları halinde kayıt yaptırmaktadırlar.

Fakat, son yıllarda artan üniversite sayısı ile birlikte yüksek lisans ve doktora öğrenci alım ilanlarında özellikle ilan ve başvuru süreçleri ile ilgili zaman zaman sorunlar yaşanmaktadır. Bu yazımızda, hem bu konuda sorunları ortaya koymak hem de çözüm önerileri sunmak amacıyla aşağıda yer verdiğimiz hususları ayrıntılı olarak izah etmek istiyoruz.

1) LİSANSÜSTÜ ÖĞRENCİ İLANLARI TEK MERKEZDE ONLİNE YAYIMLANMALI

Bugün itibarıyla bakıldığında; 129 devlet ve 73 vakıf olmak üzere toplamda 202 üniversite ülkemizde lisansüstü düzeyde yüksek lisans ve doktora öğrencisi yetiştirmektedir. Özellikle son yıllarda bu sayının giderek artması ile birlikte üniversitelerin internet sayfalarında paylaşılan lisansüstü öğrenci alım ilanlarını takip etmek oldukça güçtür. Ayrıca, her üniversitenin ilanlarını birbirinden bağımsız şekilde çok farklı tarihlerde vermesi sebebiyle birçok aday bir ilanı takip ederken diğerinden haberdar olamadığı için etkin bir başvuru süreci yönetilememektedir.

Dolayısıyla, çağımızın gereklerine uygun olarak yüksek lisans ve doktora öğrenci alım ilanlarının elektronik bir platform aracılığıyla merkezi olarak yayımlanması elzem bir durum olmuştur.

Bu konuya dair iki yıl önce yaptığımız haberde de dile getirdiğimiz üzere, Yükseköğretim Kurulu tarafından merkezi bir duyuru sistemi kurulduğu takdirde, lisansüstü eğitim hedefi olan adayların devlet ve vakıf üniversitelerinin yüksek lisans ve doktora öğrenci alımlarını kolaylıkla takip etmeleri sağlanabilecektir. Söz konusu sisteme üniversitelerin aradığı asgari ALES, Yabancı Dil, Lisans Mezuniyet Notu ile başvuruda istenilen belgeler yüklenebilir. Bu konuda yazılım olarak altyapının Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılması, ilanların giriş işlemlerinin ise üniversiteler tarafından yürütülmesi son derece basit olacaktır.

Bu sistemin kurulması hem tanıtım noktasında üniversiteleri hem de başvurmayı düşünen adayları büyük bir yükten kurtaracaktır diye düşünüyoruz.

YÖK Başkanlığı bu sürece müdahil olmak istemiyorsa, memurlar.net olarak, ilanların tarafımıza gönderilmesi halinde, bu ilanları memurlar.net sitesinde yayınlayabiliriz

2) BAŞVURULARIN ELEKTRONİK ORTAMDA ALINMAMASI

Lisansüstü öğrenci alım ilanlarında yaşanan bir diğer sorun ise başvuruların 2020 yılına yaklaştığımız şu günlerde halen şahsen veya posta yolu ile alınmasıdır. Bu konuda bazı üniversitelerimiz elektronik ortamda başvuru yoluna çok önceden geçerken, bazı üniversiteler ise adayları bırakın posta ile müracaatı hatta şahsen başvuruya zorlamaktadır. Halbuki, basit bir yazılımla tüm adayların başvuruları elektronik ortamda alınabilir. Sınavlar sonrasında kazanmaya hak kazanan adayların belge tesliminin yalnızca şahsen veya posta yolu ile yapılması adaylar için en uygun ve kolay olanıdır.

Umuyoruz en kısa sürede tüm devlet ve vakıf üniversiteleri lisansüstü öğrenci alım ilanlarına başvuruları elektronik ortamda alabilecek altyapıyı kuracaktır.

3) BAŞVURULARDA ADAYLARDAN ÜCRET İSTENMESİ

Lisansüstü öğrenci alım ilanlarında sorun yaratan hususlardan birisi de adaylardan başvuru ücreti alınmasıdır. Bu yöntemi uygulayan bazı üniversitelerimizi tek tek ifşa etmeyelim ama başvuru ücreti adı altında sınava girecek adaylardan para alınması ne derece doğru ve ayrıca ne denli yasal bir konudur kesinlikle incelenmelidir. ÖSYM'nin sınav ücretlerinin her geçen gün artması ile birlikte ALES, YDS, KPSS gibi merkezi sınavlara sürekli başvuru ücreti yatırmaktan yorulan adaylardan bir de lisansüstü eğitime müracaatta para istenmesi doğru değildir.

Yavuz Selim KAPLAN