Öğrenim ve katkı kredisi geri ödemeleri düzgün takip edilmiyor

Sayıştay Başkanlığı, 2018 denetim raporunda Gençlik ve Spor Bakanlığının Öğrenim ve katkı kredisi taksitlerinin geri ödenmesinde takip işlemlerinin sağlıklı yürütmesini istedi. Bakanlık ise, "Öğrenim kredisi ödemeleri ve tahsilatlarının takip edildiği yazılım 1998 yılında yazılmaya başlanmış, 2003 yılının başında kullanıma alınmıştır. Bu nedenle; yazılımda alacaklar tek vadede izlenmekte ve her ay takibat kaydı alınmakta güçlük çekildiği için takibat kayıtları aralıklarla yapılmaktadır. Yeni bir yazılım hazırlanması çalışmalarına 2014 yılında başlanmış olup çalışmalar halen devam etmektedir." dedi.

Raporun ilgili kısmı

BULGU 6: Öğrenim ve katkı kredisi taksitlerinin geri ödenmesinde takip işlemlerinin sağlıklı yürütülmemesi

Öğrenim ve Katkı Kredisi borç taksitlerinin takibi ile ilgili olarak Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu'nda yer alan hükümlerin sağlıklı olarak yerine getirilmediği görülmüştür.

351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu'nun "Taksitlerin Zamanında Ödenmemesi" başlıklı 17'nci maddesinde;

"Borç taksitlerini zamanında ödemiyenlerin birinci defada borçlarının bir seneliği, tekrarında ise tamamı ivedilik kazanır. Bu tarihten itibaren borç 6183 sayılı kanun hükümlerine göre mal sandıklarınca tahsil olunarak Kuruma ödenir..."

Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Öğrenim Kredisi Yönetmeliği'nin "Zamanında Ödenmeyen Taksitler" başlıklı 40'ıncı maddesinde ise;

"Borç taksitlerini zamanında ödemeyenlerin birinci defada borçlarının bir yıllığı, tekrarında ise tamamı muacceliyet kazanır ve bu tarihten başlayarak 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun Hükümlerine göre Mal Sandıklarınca tahsil olunarak Kuruma ödenir."

denilmektedir.

Belirtilen mevzuat hükümlerine göre, borç taksitlerinin zamanında ödenmemesi durumunda birinci defada borcun bir yıllığı, tekrarında ise borcun tamamı muacceliyet kazanacağından, söz konusu borcun bu tarihten sonra 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre tahsil edilmesi gerekir.

Yapılan incelemelerde;

- Borç taksitlerinin geri ödenmesi sırasında ödemede meydana gelen gecikmelerin idarece sağlıklı bir şekilde takip edilemediği,

- İstenilen bir zaman diliminde yapılan kontrol sonucunda ortaya çıkan borçların takibe alındığı, takibe alınan borçların ise bir kısmının gecikmede tekrara düşen taksitler olduğu,

- Uzun vadeli alacaktan kısa vadeli alacağa aktarılacak tutarların tespitinin tam olarak yapılamadığı,

- Dolayısıyla Kurumun borç taksitlerinin tahsilatı konusunda Kanunda belirtilen hususlara riayet edilemediği ve alacakların takibinin sağlıklı bir şekilde yürütülemediği,

tespit edilmiştir.

Belirtilen nedenlerle, 132 ve 232 nolu hesaplar itibariyle bilançonun, 600 nolu hesap itibariyle de faaliyet sonuçları tablosunun gerçek durumu tam olarak yansıtmadığı düşünülmektedir.

351 sayılı Kanun ve Öğrenim Kredisi Yönetmeliği uyarınca Kurum alacaklarının takibinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için düzenleme yapılması ve takip sistemlerinin iyileştirilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Öğrenim kredisi ödemeleri ve tahsilatlarının takip edildiği yazılım 1998 yılında yazılmaya başlanmış, 2003 yılının başında kullanıma alınmıştır. Bu nedenle; yazılımda alacaklar tek vadede izlenmekte ve her ay takibat kaydı alınmakta güçlük çekildiği için takibat kayıtları aralıklarla yapılmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre; alacakların kısa vade, uzun vade ve takipteki alacaklar şeklinde izlenmesi ile her ayın sonunda borçluların takibe düşen alacaklarının belirlenmesi ve Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilmesi gerektiği için kredi ve burs iş ve işlemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla yeni bir yazılım hazırlanması çalışmalarına 2014 yılında başlanmış olup çalışmalar halen devam etmektedir.

Ayrıca 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanununun ''Taksitlerin Zamanında Ödenmemesi'' başlıklı 17 nci maddesinin değiştirilmesi konusunda çalışmalar devam etmektedir."

denilmektedir.

Sonuç olarak; Kamu idaresi cevabında özetle, bulguda tespit edilen hususların mevzuata uygun, doğru ve Gelir İdaresi Başkanlığı ile uyumlu bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli yazılım ve diğer çalışmaların Bakanlıkça sürdürülmekte olduğu belirtilmekte ise de; söz konusu çalışmaların mevcut durumda öğrenim ve katkı kredisi taksitlerinin geri ödenmesinde takip işlemlerinin sağlıklı yürütülmediği görülmüştür.

351 sayılı Kanun ve Öğrenim Kredisi Yönetmeliği uyarınca Kurum alacaklarının takibinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için düzenleme yapılması ve takip sistemlerinin iyileştirilmesi gerekmekte olup bu hususla ilgili olarak idarece yapılan işlemler takip eden yıl denetimlerinde izlenecektir.