YÖK; idari personelin genel yer değiştirme yönetmeliğini çıkartmalı

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığın bağlı üniversitelerde idari kadrolarda görev yapan devlet memurlarının üniversiteler arası yer değiştirmelerinde/nakillerinde dikkate alınacak bir yönetmelik bulunmamaktadır.

İdari personel, üniversiteler arasında yer değiştirmek istediklerinde öncelikle gitmek istedikleri üniversitelerin kendilerini kabul etmeleri, akabinde ise mevcut çalıştıkları üniversitenin muvafakat vermesi gerekmektedir. Bu durumda, her iki üniversitenin de personeli kabul etme veya muvafakat verme konusunda takdir yetkisi bulunmakta olup bu yetki zaman zaman keyfi olarak kullanılmakta ve idari personeller mağdur edilmektedir.

Anayasamızın "Yükseköğretim kurumları" başlıklı 130. maddesi 1. fıkrasındaki; "Çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile; ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzelkişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip üniversiteler Devlet tarafından kanunla kurulur." hükümleri uyarınca yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumları özerk kurumlardır.

2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun "Yönetim örgütleri" başlıklı 51. maddesinin (a) fıkrasında; "a. Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkana, üniversitelerde rektöre bağlı, merkez yönetim örgütünün başında bir genel sekreter ve hizmetlerin gerekli kıldığı daire başkanları, müdürler, danışmanlar, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile büro ve iç hizmet görevlerini yapmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ve diğer görevliler bulunur." hükmü bulunmaktadır.

Buna göre üniversitelerin akademik ve idari teşkilatında yer alan birimlerde idari, teknik, sağlık, avukatlık ve yardımcı hizmetler 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi personel tarafından yürütülmektedir.

Bu personelin; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Yer Değiştirme Suretiyle Atanma başlıklı 72. maddesine ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğine göre yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumları arasında atanabilme (yer değiştirme) hakları bulunmaktadır.

İşte o madde;

Yer Değiştirme Suretiyle Atanma

Madde 72 - Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye'nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır.

Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir.

Bu suretle izin verilenlere, aylık ve diğer ödemelerine karşılık olarak, aylık (taban ve kıdem aylığı dahil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının kanuni kesintiler düşüldükten sonraki net miktarının, eşleri;

a) Olağanüstü Hal Bölgesine dahil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara %60'ı,

b)Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara %50'si,

c)Kalkınmada 2 nci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara %25'i, kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir.

Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır.

Yukarıda sayılanların kadroları eşlerinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, bu süre memuriyet boyunca 4 yılı hiç bir surette geçemez. Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. Ancak ücretsiz izin verilenlerin bu sürelerinin emeklilikten sayılabilmesi için kesenek ve kurum karşılıklarının her ay kendileri tarafından T.C. Emekli Sandığına yatırılması gerekir.

İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.

Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı hazırlar."

Üniversitelerin akademik ve idari teşkilatında yer alan birimlerde idari, teknik, sağlık, avukatlık ve yardımcı hizmetler sınıfı personelin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Yer Değiştirme Suretiyle Atanma başlıklı 72. maddesine ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğine göre yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumları arasında atanabilme (yer değiştirme) hakları olsa da Anayasamıza göre özerk olan üniversitelerde görev yapmaları sebebiyle, 657 sayılı Kanunun "Yer Değiştirme Suretiyle Atanma" başlıklı 72. maddesine göre çıkartılan, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte belirtilen Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği, Aile Birliğine Bağlı Yer Değişikliği, Can Güvenliğine Bağlı Yer Değişikliği ve Engellilik Durumuna Yer Değişikliği haklarından yararlanamamaktadır.

Ancak; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin hangi kurumları ve memurları kapsadığı yer almaktadır.

İşte o madde;

Kapsam:

Madde 2 - Bu Yönetmelik, Özel Kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydiyle Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar ile bunlara bağlı Döner Sermayeli Kuruluşlarda ve Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak çalışan Devlet Memurları Hakkında uygulanır.

Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesinde yer alan Yardımcı Hizmetler Sınıfına dahil memurlar,

a) Aynı Kanunun 59 ncu maddesinde sayılan istisnai memurluklar,

b) Aday Memurlar, Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarında görevli memurlar,

bu Yönetmelik hükümlerine tabi değildir.

Bu hükümlere göre mezkur yönetmelik özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla Genel ve Katma Bütçeli Kurumları da kapsamaktadır. Yani Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumları da özel bütçeli yani katma bütçeli kurumlar olduğundan bu kurumlarda mezkur yönetmeliğe tabidir.

Ayrıca Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin "Özel Yönetmelikler" başlıklı 28. maddesine göre Kurumlar Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğine göre özel yönetmeliklerini, Devlet Personel Dairesinden olumlu görüş alınmak sureti ile çıkarmak zorundadırlar.

İşte o madde;

Özel Yönetmelikler

Madde 28 - Kurumlar bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde halen görevde bulunan memurların geçmiş hizmetlerinin bu Yönetmelik çerçevesinde nasıl değerlendirileceğini ve bu Yönetmeliğin çeşitli maddelerinde kurumlarca tesbiti öngörülen diğer hususları kapsıyan özel Yönetmeliklerini Devlet Personel Dairesinden olumlu görüş alınmak sureti ile çıkarırlar. Özel Yönetmeliklerde bu Yönetmeliğe aykırı hükümler yer alamaz. (Değişik üçüncü cümle: 12/12/2016-2016/9742 K.) Ancak, Mülki İdare Amirliği Hizmetleri, Emniyet Hizmetleri, Jandarma Hizmetleri ve Sahil Güvenlik Hizmetleri sınıflarına dahil personel hakkında kendi özel yönetmeliklerinin uygulanmasına devam edilir.

Hatta 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun "Atamalar" başlıklı 52. maddesinin (f) fıkrasında; "Atama esasları; f. Yükseköğretim üst kuruluşları ile üniversitelerde görevli memur ve diğer görevliler, üst kuruluşlarda genel sekreterlerin, üniversitelerde rektörlerin istek ve önerisi üzerine diğer kamu kuruluşlarına veya Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumları arasında atanabilirler." hükmü gereği idari personeller; Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumları arasında atanabilmelerine rağmen kendi özel kanunları olan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda yer alan bu hükümden de faydalanamamalarına rağmen yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumlarında görev yapan personelin yer değiştirme işlemleri ancak kurumlar arası nakil yoluyla gerçekleşmektedir.

Örneğin, eşi başka bir ilde öğretmen olan üniversite personeli görevli olduğu üniversite uygun gördükten sonra eşin bulunduğu ildeki ilgili üniversite rektörlüğünden "muvafakat" alarak ancak atama yapılabilmektedir. Bu durumda keyfi uygulamalara ve mağduriyetlere sebep olmaktadır. Özellikle eş durumu sebebiyle idari davaya giden memurların çoğunluğu yargı yolunda haklı çıkmaktadır.

Diğer taraftan, bazı Üniversitelerinin "İdari Personelin İl Dışı Naklen Tayin İşlemleri Hakkındaki Usul Ve Esasları" şeklinde kendi senatolarınca uygulamaya geçirdikleri ve naklen atama taleplerine somut kriterler getirdikleri görülmekte fakat bu esaslar diğer üniversiteler tarafından tanınmadıkça bir geçerliliği bulunmamaktadır.

Bu mağduriyetlerin ve keyfiliğin giderilmesi en önemlisi uygulama birliğinin sağlanabilmesi için acilen Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından öncelikle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun "Atamalar" başlıklı 52. maddesinin (f) fıkrasında; "Atama esasları; f. Yükseköğretim üst kuruluşları ile üniversitelerde görevli memur ve diğer görevliler, üst kuruluşlarda genel sekreterlerin, üniversitelerde rektörlerin istek ve önerisi üzerine diğer kamu kuruluşlarına veya Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumları arasında atanabilirler." hükmü, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Yer Değiştirme Suretiyle Atanma başlıklı 72. maddesine ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğine göre yükseköğretim üst kuruluşları veya yükseköğretim kurumları arasında atanabilme (yer değiştirme) yönetmeliği çıkarması gerekmektedir.

Ahmet KANDEMİR