4/B'li büro personeline, ikinci görev olarak mühendislik görevi verilirse, ücret ödenebilir mi?

Soru: .... kurumunda 4/B sözleşmeli büro personeliyim. Lisans diplomam inşat mühendisi olduğu için olurla ikinci görev olarak inşaat mühendisliği görevi de verildi. Ama ikinci görevimle alakalı olarak 4/b sözleşmeli personellere herhangi bir yan ödeme yapılamaz denilerek tarafıma herhangi bir ek ödeme yapılmıyor. Güncel maaşım yine büro personeli üzerinden ödenmeye devam ediyor yani. Ücretini alamadığım görevin sorumluluğundan ne kadar sorumluyum? İkinci görev aylığı alabilir miyim? İkinci görev yapmam kanunen uygun mudur?

Cevap: 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi kapsamındaki sözleşmeli personelin çalışma koşulları anılan hüküm ile bu hükme dayalı olarak yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar ile düzenlenmiştir.

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 6. maddesinde, sözleşmeli personelin sözleşmelerinde belirtilen görev dışında başka bir işte çalıştırılamayacağı, 3. maddesinde ise, sözleşme ile çalıştırılacak personele sözleşme ücreti dışında herhangi bir ad altında ödeme yapılamayacağı ve sözleşmelere bu yolda hüküm konulamayacağı hükme bağlanmıştır. Bu hükümlerden 4/B'li sözleşmeli personele farklı bir pozisyona ait görevin verilemeyeceği belirli istisnalar hariç sözleşme ücreti dışında bir ödeme yapılamayacağı anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan 657 sayılı Kanunun 86. maddesinin birinci ve altıncı fıkralarında "Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir."

"Yukarıda sayılan haller dışında, boş kadrolara ait görevler lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekaleten gördürülebilir." hükümlerine yer verilmiştir. Bu hükümlerden de dolu veya boş kadrolara ait görevlerin ancak bir başka memur veya açıktan atanacak biri tarafından yerine getirilebileceği anlaşılmaktadır. Aynı şekilde 657 sayılı Kanunun 87. maddesinde kural olarak memurlara ikinci görev verilemeyeceği hüküm altına alınmış, ikinci görevin istisnalarına ise 88. maddede yer verilmiştir. Bu hükümlere göre de ikinci görev verilecek kişinin memur statsünde olması gerekmektedir. Mülga Devlet Personel Başkanlığı görüşleri de bu yöndedir.

Ancak burada çelişkili bir durumu da ifade etmek yerinde olacaktır. Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 9. maddesinde, "Bu Kararname uyarınca zam ve tazminat ödenmesi öngörülen kadro veya görevlere vekalet eden her statüdeki sözleşmeli personele (6/2/1997 tarihli ve 97/9021 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki kadro karşılığı sözleşmeli personel hariç),
vekalet nedeniyle öngörülen zam ve tazminatlar ödenmez." denilmektedir. Bu hükümden 4/B'liler de dahil sözleşmeli personele vekalet görevi verilebileceği ancak kadro karşılığı sözleşmeli çalışanlar hariç bu görev sebebiyle zam veya tazminat ödenemeyeceği anlaşılmakta olup, mezkur hükmün üst hukuk normlarıyla uyumlu bir düzenleme olmadığını düşünmekteyiz.

Konuyla ilgili ifade etmemiz gereken bir diğer önemli husus ise Anayasanın 18. maddesi hükmüdür. "Zorla çalıştırma yasağı" başlıklı bu maddede, "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." denilmektedir. Ayrıca, Anayasanın 128. maddesine göre memurlar ve diğer kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarının kanunla veya toplu sözleşme hükmüyle belirlenmesi gerekmektedir.

Geçmişte, bir kamu iktisadi teşebbüsünde, 399 sayılı KHK ye tabi sözleşmeli personel pozisyon unvanı dışında I sayılı cetvele dahil 657 sayılı Kanuna tabi kadrolara ait görevleri yerine getirmek üzere görevlendirilmiş, bu görevlendirmeler karşılığında ücret ödenmesi istemiyle açılan davalarda mahkemelerce angarya yasağına da vurgu yapılarak vekalet edilen görevin ücreti ile asli kadronun ücreti arasındaki farkın ödenmesi veya vekalet aylığına eşdeğer tutarda bir meblağın ilgiliye tazminat olarak ödenmesi hükme bağlanmıştır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar dikkate alındığında,

1. 4/B'li personele başka bir pozisyon veya memur kadrosuna ilişkin görev verilemeyeceğini,

2. Mevzuata aykırı bir şekilde görev verilmesi halinde idare tarafından mahkeme kararı olmaksızın ödeme yapılamayacağını,

3. Sözleşmeli personel istihdamının bugün geldiği nokta dikkate alındığında sözleşmeli personele vekalet veya ikinci görev verilmesi ile ücret ödemesi konusunda yasal düzenleme yapılması veya toplu sözleşmelere bu yönde hüküm konulması gerektiğini,

değerlendirmekteyiz.