Polis memuru, kariyer uzmanlığa naklen atanabilir mi?

Soru: 2,5 yıldır Emniyet personeli olarak çalışıyorum. 2 seneye kadar lisans eğitimim bitecek. Yabancı dil olarak Rusça var. 27 Eylül'de YDS'na giriyorum. Eğer iki yıl sonra, okul bitince KPSS sınavına girip alanında hatırı sayılır bir puan alırsam ve TİKA uzman yardımcılığı sınavına girip atanmaya hak kazanırsam, kadrolu bir memurluktan diğerine 6 yılı doldurmadan nasıl geçerim? Ayrıca sınavsız şekilde kurumlararası geçiş yolu ile atanmak mümkün mü?

Cevap: Kamu kurumlarında kariyer uzman olarak istihdam edileceklerde aranacak nitelikler, mesleğe giriş ve yeterlik sınavları ile tez hazırlama ve uzmanlığa atanmaya ilişkin genel esaslar merkez teşkilatı kadrolarında istihdam edilecekler bakımından 657 sayılı Kanunun ek 41. maddesinde, taşra teşkilatında istihdam edilecekler bakımından ise aynı Kanunun ek 44. maddesinde düzenlenmiştir.

Kurumlarca uzman yardımcısı kadroları için açılan giriş sınavlarına halihazırda Devlet memuru olanlar da başvurabilmekte, sınav sonunda atanmaya hak kazanmaları halinde kurumlar arası nakil yoluyla uzman yardımcısı kadrosuna atanabilmektedir. Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri 657 sayılı Kanunun 74. maddesinde, memurların bulundukları hizmet sınıfından farklı hizmet sınıfındaki kadrolara atanmaları ise aynı Kanunun 71. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre asaletleri tasdik edilmiş memurlar genel olarak görev almak istedikleri kuruma başvuru yapmakta, başvurusu uygun görülenler için kurumlarından muvafakat talep edilmekte, muvafakat verilmesi halinde nakil işlemi gerçekleşmektedir. Memur aynı hizmet sınıfındaki mevcut unvanından farklı bir kadroya atanabileceği gibi, şartlarını taşıdığı farklı hizmet sınıfındaki bir kadroya da naklen atanabilmektedir. Burada görevde yükselme ve unvan değişikliği mevzuatına ilişkin hükümlerin saklı olduğunu belirtmekte fayda var.

Kurumlar arası nakil süreci genel olarak yukarıda özetlediğimiz gibi yapılmakla birlikte polis memurları için durum biraz farklıdır. 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun ek 24. maddesinin altıncı fıkrasında, "Polis meslek eğitim merkezlerinde eğitimlerini başarı ile tamamlayanlar, Emniyet Genel Müdürlüğü kadrolarına aday polis memuru olarak atanırlar. Bu şekilde atananlar, atanma tarihinden itibaren altı yıl süreyle başka kurumlara nakil yoluyla atanamazlar. Bu süre zarfında memuriyetten çekilen, çekilmiş sayılan, meslekten veya memuriyetten çıkarma cezası alan ve asli memurluğa atanamayarak ilişiği kesilenler, kendilerine yapılmış olan öğretim masraflarını kanuni faizi ile birlikte, bu sürenin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarı tazminat olarak ödemek zorundadırlar." hükümleri yer almaktadır. Bu hüküm ile polis memuru olarak atandıktan sonraki altı yıllık süre içerisinde kurumlar arası nakil yasaklanmış, bu sürede istifa edenlerle ilgili de tazminat ödeme yükümlülüğü getirilmiştir.

Bu yazılanlar ışığında henüz altı yılını tamamlamamış bir polis memuru uzman yardımcılığı sınavını kazanıp atanmaya hak kazanırsa, ilgili kurum tarafından Emniyet Genel Müdürlüğünden muvafakat istenecek EGM'de yukarıda yer verdiğimiz ek 24. madde hükmünü gerekçe göstererek muvafakat istemini reddedecektir. Bu durumda ilgilinin dava açmaktan başka yolu bulunmamaktadır. Konuya ilişkin açılan davalarda mahkemelerce ne yönde karar verileceğini kesin olarak bilmek zor. Ancak yakın dönemde Danıştay 16. Dairesi 2016 yılında verdiği bir Kararında ; ek 24. madde hükmünde yer alan naklen geçiş yapılamayacağı şeklindeki düzenlemenin "sınava tabi tutulmaksızın" yapılacak naklen atamaları içermesi gerektiğine, sınava dayalı naklen geçişleri ise kapsamaması gerektiğine karar vermiştir. Karar, içtihadı birleştirme kararı olmadığından bağlayıcılığı bulunmamakla birlikte, mahkemelerce dikkate alınacağını değerlendirmekteyiz. Yargı süreci ile muvafakat sorunu aşılabilse de, kurumlar uzman yardımcılığına atananların ortak bir eğitim ve yetiştirme programına tabi tutulması, tez değerlendirme ve yeterlik sınav süreçlerinin topluca sonuçlandırılması gibi hususları dikkate alarak muvafakat verilmeyeceğini tahmin ettikleri adayları kazandırmama yolunu seçebilmektedir.

Diğer taraftan kariyer mesleklere giriş sınavları ve atanmaya ilişkin hususlar özel mevzuat hükümleri ile düzenlendiğinden naklen atama yoluyla bu kadrolara atanmak mümkün değildir..