Merkez Bankası: Enflasyon orta vadede yeniden düşüşe geçer
-Merkez Bankası, Kasım enflasyonuyla ilgili değerlendirmesin, akaryakıt ve tütün ürünlerindeki ÖTV artışı ile su fiyatlarında gözlenen yükselişlerin aylık enflasyonu yaklaşık 1 puan yükselttiği ve yıllık oranın yükselmesine yol açtığını bildirdi.
-Gıda fiyatlarının etkilediği kalemler ve yönetilen yönlendirilen fiyatlar hariç tutulduğunda enflasyonun olumsuz bir görünüm sergilemediğini savunan Banka, elektrik ve doğal gaz gibi kalemlerdeki olası fiyat ayarlamaları ve gıda fiyatlarına ilişkin belirsizlikler kısa vadede risk oluştursa bile orta vadede enflasyonun yeniden düşüş eğilimine gireceği tahmininde bulundu.
Merkez Bankası, Kasım ayında enflasyonun yüksek çıkmasında temel belirleyici olarak akaryakıt ve tütün ürünlerindeki ÖTV artışı ile su fiyatlarında gözlenen yükselişleri gösterdi. Banka, söz konusu gelişmelerin aylık enflasyonu yaklaşık 1 puan yüksek çıkardığını ve yıllık bazda enflasyonun yükselmesine yol açtığını bildirdi. Gıda fiyatlarının etkilediği kalemler ve yönetilen yönlendirilen fiyatlar hariç tutulduğunda enflasyonun olumsuz bir görünüm sergilemediği görüşünü dile getiren Banka, elektrik ve doğal gaz gibi kalemlerdeki olası fiyat ayarlamaları ve gıda fiyatlarına ilişkin belirsizlikler kısa vadede risk oluştursa bile orta vadede enflasyonun yeniden düşüş eğilimine gireceği tahmininde bulundu.
Merkez Bankası'nın Kasım ayı fiyat gelişmelerine ilişkin değerlendirmesinde, geçen ay tüketici fiyatlarının, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki belirgin yükselişin etkisiyle yüzde 1.95 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 8.40 olarak gerçekleştiği belirtildi. Gıda ürünlerinde kuraklık kaynaklı fiyat gelişmelerinin işlenmiş gıda ve yemek hizmetleri grubu fiyatlarına yansımasıyla yıllık artış oranının yükseldiği belirtilen değerlendirmede, ?Gıda fiyatlarının etkilediği kalemler ve yönetilen yönlendirilen fiyatlar hariç tutulduğunda enflasyonun olumsuz bir görünüm sergilemediği görülmektedir? görüşü savunuldu.
Merkez Bankası'nın açıklamasında, ?Elektrik ve doğal gaz gibi kalemlerdeki olası fiyat ayarlamaları ve gıda fiyatlarına ilişkin belirsizlikler kısa vadede risk oluştursa da orta vadede enflasyonun yeniden düşüş eğilimine gireceği tahmin edilmektedir? denildi.
AKARYAKIT VE SİGARADA ÖTV ARTIŞI 1 PUAN YÜKSELTTİ
Merkez Bankası'nın tespitlerine göre Kasım ayında akaryakıt ve tütün ürünlerindeki ÖTV artışı ile su fiyatlarındaki yükselişler enflasyonu yaklaşık 1 puan artırdı ve yıllık enflasyonun yükselmesine neden oldu. Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altın hariç TÜFE göstergesinin (ÖKTG-H) yıllık artış oranı da işlenmiş gıda ve yemek hizmetleri fiyatlarındaki artışların etkisiyle bir önceki aya göre yükseldi.
Kasım ayında mal grubu fiyatları yüzde 2,46, hizmet grubu fiyatları ise yüzde 0,54 oranında arttı. Yıllık enflasyon, mal grubunda yüzde 8,26'ya, hizmet grubunda ise yüzde 8,75'e ulaştı.
Hizmet grubu yıllık enflasyonunun Kasım ayında bir önceki aya göre yükselmesinde eğlence kültür hizmetleri ile lokanta ve oteller hizmetlerindeki fiyat artışları etkili oldu. Gıda fiyatlarının yemek hizmetleri enflasyonu üzerindeki etkileri dışında hizmet enflasyonunda olumsuz bir gelişme gözlenmedi. Kira ve ulaştırma hizmetleri yıllık artışındaki gerileme sürdü.
Enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal fiyatları yıllık artış oranı, giyim grubu yıllık fiyat artışındaki gerilemeye karşın, işlenmiş gıda, tütün ürünleri ve altın fiyatlarındaki belirgin artışların etkisiyle 1,14 puan yükselerek yüzde 6,18 oldu. Kasım ayında ÖTV ayarlamasına bağlı olarak tütün ürünleri fiyatları yüzde 6,78 artarken, altın fiyatları uluslararası piyasalara paralel olarak yüzde 6,26 yükseldi. Diğer yandan, son dönemde YTL'nin güçlenmesine paralel olarak gerileyen ilaç fiyatları, enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal grubu fiyat endeksindeki artışı sınırladı. İlaç fiyatlarındaki azalışın etkisinin Aralık ayında da görtleceği belirtildi.
Enerji grubu fiyatları Kasım ayında yüzde 6,78 arttı ve bu grupta yıllık enflasyon yüzde 11,02 oldu. Bu gelişmede, büyük ölçüde akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarındaki ÖTV kaynaklı artışlar ile İstanbul'da yürürlüğe giren yeni şebeke suyu tarifesi etkili oldu. Akaryakıt fiyatlarının yüzde 9,12 yükselmesinde ÖTV artışının yanı sıra, uluslararası petrol fiyatlarındaki keskin yükseliş de etkili oldu.
Dayanıklı mal grubu (altın hariç) fiyatları yıllık enflasyonu baz etkisi kaynaklı olarak yükselse de grup fiyatlarındaki azalış eğilimi Kasım ayında da sürdü. Otomobil fiyatları yüzde 0,80 oranında düşerken, elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatlarındaki gerileme yüzde 0,31 oldu. Mobilya fiyatları ise son beş aydaki azalış eğilimi sonrasında Kasım ayında yüzde 0,87 arttı. Böylelikle, son sekiz ayda dayanıklı mal grubu fiyatlarındaki birikimli azalış 4,4 puana ulaştı.
İşlenmemiş gıda fiyatları Kasım ayında kısmi bir düzeltme sergileyerek yüzde 0,78 geriledi. Bununla birlikte, bakliyat fiyatlarında yüksek oranlı artışların Kasım ayında da sürdüğü görüldü. Söz konusu ürün fiyatları aylık bazda yüzde 2,86 oranında artarken, yıllık artış oranının yüzde 18,63 oranına ulaşması, olumsuz hava koşullarının işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkisinin sürdüğüne işaret etti.
İşlenmiş gıdada gözlenen yüksek oranlı artışlar Kasım ayında da devam etti. Ağustos-Kasım döneminde fiyatları birikimli olarak yüzde 7,56 oranında artan grupta ekmek ve tahıl ürünleri ile katı ve sıvı yağlar kalemlerinde, kuraklık kaynaklı yüksek artışların sürdüğü görüldü.
PETROL FİYATLARININ ETKİSİ
Kasım ayında, imalat sanayi fiyatlarında gözlenen yüzde 1,11 oranındaki artışta kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri fiyatlarındaki yüksek artışların etkili olduğu, petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatlarının ise yüzde 0,16 oranında gerilediği dikkati çekti. Diğer yandan, gıda ürünleri imalatı fiyatlarındaki artış eğiliminin devam ettiği dikkat çekerken, 2004 yılından bu yana Kasım aylarında azalış gösteren giyim fiyatlarının 2007 yılı Kasım ayında yüzde 1,84 arttığı göze çarptı.(
ŞİMŞEK: ENFLASYONDA GELDİĞİMİZ NOKTADAN MEMNUN DEĞİLİZ AMA YİNE DE ÇEKİRDEK ENFLASYONDA BAŞARILIYIZ
Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonun yüksek çıkması ile ilgili olarak, ?Geldiğimiz nokta tabii ki memnuniyet verici değildir. Ama bence yine de çekirdek enflasyona yoğunlaşmakta büyük fayda var. Orta dönemde Türkiye tek haneli enflasyonu gerçekleştirme hedefinde kararlı bir şekilde yoluna devam etmiştir? dedi.
Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonun yüksek çıkması ile ilgili olarak, ?Geldiğimiz nokta tabii ki memnuniyet verici değildir. Ama bence yine de çekirdek enflasyona yoğunlaşmakta büyük fayda var. Orta dönemde Türkiye tek haneli enflasyonu gerçekleştirme hedefinde kararlı bir şekilde yoluna devam etmiştir? dedi.
Türk Sanayici ve İşadamları Derneği'nin Ankara Hilton Oteli'nde gerçekleştirdiği ?Türkiye Ekonomisi için Büyüme Stratejileri? toplantısında konuşan Şimşek, enflasyonda gelinen noktayı değrelendirdi. Enflasyonun son 30-40 yıldır Türkiye için kronik bir problem olduğunu ifade eden Şimşek, ?Her ne kadar yüksek seyretmeye devam ediyorsa da son 30-40 yılın en düşük noktalarına kadar indirilmiş durumdadır. Geldiğimiz nokta tabii ki memnuniyet verici değildir. Mutlaka enflasyonun önümüzdeki orta dönemde düşürüp tek haneli rakamlara indirmemiz gerekiyor? diye konuştu.
Mevsimsellikten arındırılmış enflasyonu gösteren çekirdek enflasyonun dikkate alınması gerektiğini kaydeden Şimşek, şu değerlendirmede bulundu:
-EMTİA FİYATLARI ENFLASYONU HEDEFTEN UZAKLAŞTIRDI-
?Bu sene aslında çekirdek enflasyon itibariyle bakarsanız ciddi bir başarı elde edilmişti. Fakat tabii ki gerek enerji fiyatlarındaki son dönemde yaşanan hızlı yükseliş, gerekse dünyada gıda fiyatlarında ve diğer emtia fiyatlarındaki artış ciddi bir şekilde enflasyonu hedeften uzaklaştırmıştır. Ama burada bence yine de çekirdek enflasyona yoğunlaşmakta büyük fayda var. Çünkü, petrol fiyatı 52 dolarlardan nerdeyse 100 dolar civarına çıkmış durumdadır. Ama bunun tekrarlanmayacağını, gıda fiyatlarındaki artışın sürekli nitelik kazanmayacağını varsayarsak enflasyondaki başarı aslında ortadadır. Yani orta dönemde Türkiye düşük, tek haneli enflasyonu gerçekleştirme hedefinden bence yine kararlı bir şekilde yoluna devam etmiştir.?
-SOSYAL GÜVENLİK AÇIĞINI DÜŞÜRÜP, YÜKLERİ AZALTACAĞIZ-
Sosyal Güvenlik Reformu ve işveren üzerindeki yüklere değinen Şimşek, ?Maalesef yasal sınırlamalar nedeniyle sistem belki çok uzun bir süre dengeye gelemeyecektir. Ama yine de uygulamaya koyacağımız bu reform Türkiye'de önümüzdeki dönemlerde yapacağımız potansiyel üretimi artırıcı adımlar için gerekli mali imkanı oluşturacak nitelikte bir reformdur. Yani açıktaki herhangi bir puanlık bir azalışı hemen birtakım yüklerin değerlendirmesinde kullanmak istiyoruz? dedi.
-İSTİHDAM ÜZERİNDEKİ YÜK ÇOK AĞIR-
İşveren üzerindeki yüklerin azaltılması yönünde bugüne dek yapılan çalışmalara işaret eden Şimşek, ?Aslında yük hala çok ağır. Gerek istihdam üzerinde gerek diğer unsurlarda. Önümüzdeki dönemlerde mali imkanlarımız elverdiği ölçüde o yükleri aşağı çekmemiz gerekiyor? diye konuştu.
-BANKACILIK SEKTÖRÜ TÜRKİYE'Yİ DIŞ ŞOKLARDAN KORUYOR-
Bankacılık sektörünün geldiği noktaya da değinen Şimşek, ?Türk bankacılık sistemi bugün Türkiye'yi ciddi şekilde dış şoklara karşı koruyabilen bir niteliktedir. Geçmişte ise istikrar programlarının önündeki en büyük engellerden birisiydi bankacılık sistemindeki zayıflık? dedi. Bankacılık sektörünün bugün ulaştığı sermaye yeterlilik rasyolarına, döviz kuru riski veya faiz riskine dikkat çeken Şimşek, ?Türkiye'deki bankacılık sistemi gerek karlılığı gerekse iyi risk yönetimi ile bence bölgesindeki en iyi sistemlerden bir tanesidir? dedi. Kamu bankalarında gerçekleştirilen yeniden yapılandırmaya da işaret eden Şimşek, kamu bankalarının özelleştirme çalışmalarının da başlatıldığını anımsatarak, ?Önümüzdeki dönemde bu konuda adım atmaya devam edeceğiz? dedi.