Ek gösterge artışı sağlandığında en az 6 ay görev yapma şartı var mıdır?

Soru: Şube Müdürü olarak görev yapmaktayım. 16 Ocak 2023 tarihinde emekli olmayı düşünmekteyim. 6 ay beklemeden emekli olursam emeklilik aylık ve emeklilik ikramiyem 3600 ek gösterge üzerinden hesaplanır mı? Şayet, ek gösterge değil de özel hizmet tazminatım arttığında yine bu artış tarafıma uygulanır mı?

Detaylar:

Hemşire, polis memuru, öğretmen, din hizmetleri ve idareciler veya tüm çalışanlar için yapılması öngörülen düzenlemelerin şayet sadece görevdekiler hakkında uygulanacağına ilişkin hüküm bulunmadığı sürece emeklilikte uygulanmasında herhangi kısıtlayıcı bir hüküm bulunmaz.

Emeklilikte ek göstergenin faydası 5434 sayılı Kanuna tabi memurların hem emekli aylıkları hem de emekli ikramiyelerine yöneliktir. 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için ise sadece emekli ikramiyesine yöneliktir.

Devlet memurları için gündemdeki en önemli konuların başında 3600 ek gösterge düzenlemesi bulunuyor. Bu düzenlemenin ve yapılması düşünülen özel hizmet aylığı oranlarındaki artışların Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Devlet memurlarının ek gösterge rakamları kadro derecesi ve görev unvanlarına göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirlenmiş ve ek göstergeler memurun emekli aylığı ve emekli ikramiyesinin yüksek olmasında belirleyici unsurdur.

Ek göstergeli veya yüksek ek göstergeli görevlere atananların bu göstergelerden emekli aylığı ve emekli ikramiyesini elde edebilmek için en az 6 ay süre ile görev yapmaları, SGK primlerini 3600 ek göstergeden en az 6 ay kesilmesi şartıyla yararlanacakları 5434 sayılı Kanunun Ek 73 üncü maddesinde hükme bağlanmıştır.

Bu hükümde, 6 ay kuralının mutlaka ek göstergeli veya yüksek ek göstergeli görevlere atananlar hakkında uygulanacağı belirlenmiştir. Yani bir üst göreve atanma halinde uygulanacağı belirtilmiştir.

Ek gösterge yasal düzenleme ile yükseltildiğinde bekleme kuralı yoktur:

Ek göstergeleri kanunla yükseltilenler için bir atanma söz konusu olmayacağından, bulundukları görevin ek göstergelerinin artmasından sonra 1 ay SGK primlerinin gönderilmesi yeterli olup, emeklilik için 6 ay kesinti yapılmasını beklenilmesine gerek yoktur.

Özetle, emeklilikte yüksek ek göstergeden yararlanmak için 6 ay bekleme süresine tabi olunmayan durumlar şunlardır:

1) 5434 sayılı Kanunun ek 73 üncü madde hükmü sadece bulunmuş olduğu ek göstergesiz veya ek göstergeli görevinden ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli göreve atanma olması halinde 6 ay koşulu işlemektedir. Yani kesinlikle bir atamanın bulunması maddede şart olarak aranmıştır. Bulunmuş olduğu ek göstergenin Kanunla bir yükseltme işlemi olduğunda bu memur yüksek ek göstergeyi emeklilikte kazanmak için 6 ay daha görev yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Örnek: Gündemde sayılan görevlerde bulunanların veya genel olarak yapılacak olan ek gösterge artışlarında ve özel hizmet aylığı oranlarındaki artışlarda, yükseltme tarihinden ilk görev maaşını aldıktan sonra emekli olmak isterse emeklilik aylık ve emeklilik ikramiyesi 3600 ek gösterge veya genel olarak yükseltilen ek gösterge veya özel hizmet aylığı oranları uygulanarak hesaplanır. 6 ay görev yapma zorunluluğu ortaya çıkmaz.

2) Madde hükmü atananlarla ilgili olup, seçimle göreve gelenleri kapsamaz. Yani yerel veya genel seçimlerde seçilmiş olanlar veya yöneticilik durumuna seçimler sonucunda gelenlerde yine emekli olmak istediklerinde 6 ay görev yapma süresi bulunmamaktadır.

3) Madde hükmünün normal terfiler sonucunda, ancak görev unvanı değişmeksizin ek göstergeli veya yüksek ek göstergeye gelindiğinde 6 aylık süreye tabi olmazlar. 2 derecede yüksekokul mezunu şef ünvanlı memurun ek göstergesi 1600 dür. Bu memur normal intibakı ile 1 inci dereceye geldiğinde ek göstergesi 2200 olur. Bu durumda 6 ay beklemeden emekli olmak istediğinde 2200 ek göstergesi müktesep hakkı olur.

4)Görevini yaparken memur yaş haddi nedeniyle zorunlu emeklilik durumunda, 6 ay bekleme şartı olmaz/olamaz.

5)Görevini yaparken vazife malulü durumunda, 6 ay bekleme şartı olmaz.

6)Yine görevini yaparken ölüm durumunda, 6 ay bekleme şartı olmaz.

4-5-6 da sayılan durumlarda memurlar 6 aylık süreyi tamamlanamayacak duruma gelirler. Bu durumda madde kuralına göre 6 aylık süre tamamlanmasa da atanılan ek göstergeli veya yüksek ek göstergeli tutar uygulanarak işlem tesis edilir.

3600 ek göstergeye ilişkin olarak neler söylenebilir?

Ek göstergesi 3600'e yükseltilenlerden şayet emekli olmak düşüncesinde olanların 6 ay daha görev yapmalarına gerek yoktur.

1 aylık görev maaşını alarak emekli olmak istediklerinde hem emekli aylığı hem emekli ikramiyesi 3600 üzerinden hesaplanır. Yani, yasa diyelim 1 Ocak 2023 de yürürlüğe girdi, 3600 ek göstergeden 15 Ocak 2023 maaşını alan memur 16 Ocak 2023 de emekli olmak isterse 3600 ek gösterge kazanılmış hakkı olur.

Ayrıca, yeni düzenlemenin 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi halinde 15 Aralık 2022 görev aylığını alıp emekli olan memurunda yararlanması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Ayrıca kısa bilgi olarak; Kanunla yapılacak ek gösterge artışının veya özel hizmet aylık oranlarındaki artışın, daha önce emekli olanların emekli aylıklarına, dul ve yetim aylığı almakta olanların da bu aylıklarına yansıtılması da 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesinde mevcut olan, "5434 sayılı Kanuna göre ödenen aylıklar ile bu madde kapsamında bağlanacak aylıklar, memur maaş katsayılarındaki artışlara göre yükseltilir. Ayrıca 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra barem, teşkilat, kadro ve sair kanunlar ile aynı rütbe, kadro ve sair kanunlarda yapılacak değişiklikler sonucunda aylık tutarlarında meydana gelecek yükselmeler, aynı rütbe, kadro unvanı ve dereceden bağlanmış bulunan emeklilik, malullük ve vazife malullük aylıkları ile dul ve yetim aylıkları hakkında da uygulanır. " hükmü ile sağlanmaktadır. Dolayısıyla aylık tutarlarını etkileyecek her artış emekli ve hak sahipleri hakkında da uygulanır, ancak emekli ikramiyesi fark tutarları ayrıca ödenmez.

Açıklamalarımız bağlamında sizin durumunuzla ilgili olarak değerlendirmemiz;

Ek gösterge konusunda açıklanan içeriğe göre Şube Müdürlerinin ek göstergesi 3600 olmayacak, ancak emekli aylık ve emekli ikramiyesinde büyük önemi bulunan özel hizmet aylığı tazminat oranlarında bir artış olması halinde yine emekli aylık ve emekli ikramiye tutarlarında artış sağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.

Yani, 5434 sayılı Kanun Ek Madde 70 hükmüne göre;

- Ek göstergesi 3600 (dahil) - 4800 (hariç) arasında olanlarda % '145 ine,

- Ek göstergesi 2200 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olanlarda % 85'ine,

Diğerlerinde % 55'ına,

tekabül eden miktarı emeklilik keseneğine ve kurum karşılığına tabi tutulmakta, yani emekli aylık ve emekli ikramiyesi aylık tutarını belirleyen özel hizmet aylığı tutarını etkilemektedir.

Şayet, Şube Müdürleri yine 2200-3600 arasında kalırsa ve açıklandığı üzere 3000 ek göstergede kalırsa, bu artışın emekli aylık ve emekli ikramiye tutarında cüzi bir değişikliğe (yani emekli aylığında 100-150 tl., emekli ikramiyesinde de örneğin 4500-6000 tl. gibi bir artışa yol açacaktır.

Ancak, belirlenmiş oranlar diyelim 85 oranından 115, 125 gibi bir orana çekilirse en azından ek gösterge 3600 olmasa da emekli ikramiyesi ve emekli aylık tutarlarını artıracak bir düzenleme olacaktır.

Bu durumun netlik kazanması açısından da konu ile ilgili sürecin tamamlanmasının beklenilmesinde fayda olacağını değerlendirmekteyiz.

Sonuç bağlamında, Şayet, yeni ek gösterge artışları veya özel hizmet aylığı oranlarındaki olası artışlar sizi, yani Şube Müdürlerini de kapsaması ve 1 Ocak 2023 tarihinde yeni bir düzenleme ile hayata geçirilmesi halinde emeklilik için 6 ay beklemenize gerek olmadığını, belirttiğiniz gibi 16 Şubat 2023 tarihinde emekli olmanız halinde yeni artışlar ( Ek göstergenin 3000 olması ve şayet özel hizmet aylığı oranlarında bir artış olduğunda da yine aynı şekilde yararlanmanız gerektiğini değerlendirmekteyiz.) uygulanarak emekli aylık ve emekli ikramiye tutarınızı alabileceğinizi, değerlendirmekteyiz.

NOT;5434 e tabi memurlar ek gösterge artışında hem emekli aylık hem de emekli ikramiye tutar farklarını;

5510 a tabi memurlar ise sadece emekli ikramiyesi tutarlarını;

Hesaplamak için https://www.memurlar.net/hesaplama/emekli-maas/ robotumuzu kullanabilir.