Türkiye, bu dinlemeleri çözemedi
Gökçer Tahincioğlu
Türkiye, ?ortam dinlemesi' olarak nitelenen, ancak nasıl yapıldığı ispatlanamayan ?dinleme terörüyle' karşı karşıya. Önder Sav'la bu soru işaretlerine bir yenisi eklendi
Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Osman Paksüt, dinlendiğinden kuşkulandığını açıklamıştı.
Kritik isimlere ait olduğu öne sürülen ses kayıtlarının internet sitelerine yüklenmesi, yüksek yargıçların dinlendiği ve izlendiği yolundaki iddialar henüz aydınlığa kavuşmadan, CHP Genel Sekreteri Önder Sav'ın da dinlendiğini öne sürmesi soru işaretlerine bir yenisini ekledi.
Türkiye ?ortam dinlemesi? olarak nitelenen ancak nasıl yapıldığı net biçimde ortaya çıkarılamayan ?dinleme terörüyle? karşı karşıya kaldı.
İddialar, son dönemde www.youtube.com adlı internet sitesine yüklenen ses kayıtlarıyla başladı.
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, yaptığı incelemede seslerin büyük olasılıkla aynı ortamdaki kişilerce kayda alındığı, ancak bunun kesin olarak saptanamayacağı sonucuna vardı.
Konuşan kişilerin gerçekten ismi geçenler olup olmadığının da net biçimde anlaşılamayacağı belirlendi.
İnternet sitesine yüklenen kayıtlarda, konuşan kişi olduğu öne sürülen isimler ve sözler şöyle:
Eski YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç: ?O bildiri (e-muhtıra) orada duruyor. Hadi bakalım sıkıysa Çankaya'ya birini bindirsin arabaya da yemin ettirip göndermeye kalksın. Yolda kaza olur.?
Ankara Özel Yetkili Cumhuriyet Savcısı Salim Demirci: Ankara Adliyesi'nde çekildiği sanılan kayıtta Başbakan Erdoğan ve Başbakanlık Müsteşarı Efkan Ala'ya yönelik ağır hakaretler yer aldı.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Eğitim ve Öğretim Komutanı Tümamiral Kadir Sağdıç: Ordunun gerektiği zaman gerekli reaksiyonu göstereceğine yönelik sözler bulunuyor.
Genelkurmay Başkanlığı Elektronik Sistemler (GES) Komutanı Tuğgeneral Münir Erten: TSK'nın Kuzey Irak'a düzenlediği hava harekâtında açıklanandan çok daha az teröristin öldüğü yolunda sözler yer alıyor.
Hakkâri Dağlıca Tabur Komutanı Yarbay Onur Dirik: PKK'lı teröristlerin 12 askeri şehit ettiği, 16 asker yaralayıp 8 askeri kaçırdığı Dağlıca'ya konuşlu taburun komutanı Yarbay Onur Dirik'e ait olduğu iddia edilen ses kaydında konuşan kişi Dağlıca baskınıyla ilgili önemli ayrıntılar veriyor, bölge köylülerine ağır küfürler ediyor, genelkurmay, bazı komutanlara hakeretler yağdırıyor ve hakkındaki bazı suçlamaları kabul ediyor.
Dinleme iddialarının gündeme geldiği bazı olaylar şöyle:
Ergenekon: Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alınan Cumhuriyet gazetesi başyazarı İlhan Selçuk'a, sorgusunda özel hayatına yönelik sorular yöneltildiği öne sürüldü. Yasal telefon dinlemeleri sonunda özel hayata ilişkin konuşmaların zabıtlardan ayıklanmaması, polise dönük eleştirilere yol açtı.
Osman Paksüt: Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Paksüt'ün kendisini takip ettiğini öne sürdüğü araçta bulunanlar polis çıktı. Paksüt, son iki aydır takip edildiğinden ve dinlendiğinden kuşkulandığını açıkladı.
Dinlemedeki kritik isimler
Ergenekon soruşturması kapsamında sabaha karşı evinden gözaltına alınan Cumhuriyet gazetesi başyazarı İlhan Selçuk'la ilgili olarak, yasadışı biçimde dinlendiği iddiaları ortaya atıldı. İnternete yüklenen ses kayıtları arasında eski YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç'in de olduğu öne sürüldü.
Teknolojiyle dinleme kolay
Dinleme amaçlı cihazlar, emniyet, MİT ve jandarmanın elinde bulunuyor. Ancak teknolojik gelişmeler
herkesin herkesi dinleyebileceği bir ortam yaratıyor
Son dönemde yaşanan telefon ve ortam dinlemesi iddialarına CHP Genel Sekreteri Önder Sav'ın eklenmesi, akıllara dinlemelerin nasıl yapıldığı sorusunu getirdi. Dinleme amaçlı cihazlar, emniyet, MİT ve jandarmanın elinde bulunuyor. Ancak dinleme cihazlarının serbestçe pazarlanması ve teknolojik gelişmeler nedeniyle artık herkesin herkesi dinleyebileceği bir dönem yaşanıyor.
Kamu kurumları, yasal dinleme ve izlemelerini, telefon, faks, elektronik posta takibi gibi yöntemlerle ya da binaları dışarıdan dinlemeyi sağlayan uydu sistemlerini kullanarak yapabiliyor. Bu tip dinlemeleri yapabilmek için kamu kurumlarının mahkemeden karar çıkarmaları gerekiyor.
Onay verilmeyen dinlemelerin ve dinlenen zanlının özel hayatına ilişkin konuşmalarının imhası zorunluluğu bulunuyor. Emniyet, MİT ve jandarmanın kullandığı yöntem ve cihazlar şöyle:
Uydu sistemleri: Uydu telefonlarının dinlenmesini sağlayan sistem, uydu telefonlarına GSM hizmeti sunan firmalar aracılığıyla yürütülüyor.
Sabit telefonlar: Dinleme, telekomünikasyon firmaları üzerinden yapılıyor. Dinleme yapılmasına yönelik mahkeme kararı, Türk Telekom'a (TT) bildiriliyor. İlgili kuruma, dinlenecek hattın paraleli açılıyor.
Cep telefonları: Sabit telefonlardaki yöntemin uygulandığı sistemde GSM servisini sağlayan firmaların altyapısı kullanılıyor. Dinlemeler, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nca da takip ediliyor.
Ortam dinlemesi
Ortam ve mekân dinlemeleri: Bu kapsamdaki dinlemeler iki şekilde gerçekleşiyor. İlk yöntemde, dinleme yapılacak kişi veya mekânlara mikrofon olarak kullanılacak sistem yerleştiriliyor. Bu mikrofonlar kalem, masa süsü, böcek adı verilen cihazlar ya da gizli kamera olabiliyor. Cep telefonları ve diz üstü bilgisayarlar da yüklenen programlarla mikrofon haline gelebiliyor.
Bir diğer yöntemde ise ortama, frekans olarak güçlü profesyonel cihazlar yerleştiriliyor. Alıcı-verici özelliği bulunan bu cihazların aldığı ses, özel sistemlerin kullanıldığı izleme araçlarındaki kayıt sistemine aktarılıyor.
Ancak uluslararası teknoloji fuarlarında her türde dinleme cihazının yasal olarak pazarlanabilmesi, teknolojide yaşanan gelişmeler nedeniyle cep telefonlarının bile temiz kayıt yapabilmesi nedeniyle ?ortam dinlemesini? herkes için mümkün kılıyor.