Emeklilikte, yaşın doldurulması mı, yaşa girilen tarih mi dikkate alınmaktadır?
5434 SAYILI T.C.EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNA GÖRE, AYLIK, İKRAMİYE ALMA HESABINI YAPMAKTA OLANLARIN, 18 YAŞ ALTI GEÇEN SİGORTALI SÜRELER İLE TABİ OLUNAN YAŞINA GİRİLDİĞİ TARİHİN Mİ YOKSA BU YAŞIN DOLUMU TARİHİNİN Mİ ESAS ALINDIĞI KONULARI SIKÇA SORULMAKTADIR. BU YAZIMIZDA BU KONULARA AÇIKLIK GETİRMEKTEYİZ.
BİRİNCİ KONU : EMEKLİLİKTE YAŞIN HESABINDA MUTLAK SURETTE YAŞIN DOLUM TARİHİ ESAS ALINMAKTA, GİRİLEN YAŞTAN GÜN ALMA KABUL EDİLMEMEKTEDİR.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 40 ıncı maddesinde 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabilecekleri, ayrıca bunlardan bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerin en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanununun 12 nci maddesine göre kaza i rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilecekleri, belirlenmiştir. Buradaki ibareden mutlak suretle 18 yaşının tamamlanması şartının arandığı, anlaşılmaktadır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun 12 nci maddesinde, aynı şekilde hüküm bulunmaktadır. ?Madde 12 ? Bu kanunla tanınan haklardan aşağıda (I) işaretli fıkrada yazılı yerlerde çalışanlardan,Türk uyruğunda olmak ve 18 yaşını bitirmiş bulunmak şartiyle, (II) işaretli fıkrada gösterilenler faydalanırlar. ? ibaresinde de 18 yaşını bitirmiş bulunmak ön şart olarak gösterilmektedir.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun 105 inci maddesinde yine aynı şekilde hüküm bulunmaktadır. ?Madde 105 ? Bu kanunun iştirakçilere ait çeşitli hükümlerinin tatbikında; emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye ilk defa tayin sırasında kurumlara gösterilen nüfus hüviyet cüzdanlarında yazılı doğum tarihleri, eğer 18 yaşını tamamladıktan sonra yaş düzeltilmesi yapılmış ise 18 yaşının doldurulması tarihindeki doğum tarihleri, dul ve yetimler hakkındaki hükümlerinin uygulanmasında da, dul ve yetim aylıklarına veya (Toptan ödeme) ye hak kazanıldığı tarihlerde bunların kayıtlı bulundukları nüfus idarelerindeki doğum tarihleri esas tutulur.? İbaresinde yine 18 yaşını tamamlama ön şart olarak gösterilmektedir.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununun geçici 205 inci maddesinde de yine
aynı şekilde hüküm bulunmaktadır. ?Geçici Madde 205 ? (Ek: 25/8/1999 - 4447/26
md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;
?
r) (Ek: 23/5/2002-4759/5 md.) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya;
16 tam yıldan fazla, 17 tam yıl kalan kadın iştirakçiler 55 yaşını,
Doldurmaları ve kadın iştirakçinin 20, erkek iştirakçinin 25 fiilî hizmet
süresini tamamlamaları halinde istekleri üzerine emekli aylığı bağlanır.
(Değişik: 23/5/2002-4759/5 md.) 39 uncu maddenin (e) ve (f) fıkraları
kapsamına girenlere 25 fiilî hizmet yılını ve yukarıdaki yaşları doldurmaları
halinde emekli aylığı bağlanır.
?? ibaresinde yine maddede yer alan yaşların doldurulması ön şart olarak
yer almaktadır.
01.05.1963 doğumlu bir devlet memurunun 52 yaşına tabi olduğu ve bu yaşın dolum tarihinde emekliliğe hak kazanacağından bu kişi 01.05.1963 + 52 = 01.05.2015 tarihinde yaşını doldurmuş olacak ve bu tarihten sonra emekliliğini isteyebilecektir.
22.10.1952 doğumlu bir devlet memurunun yaş haddinden (65 yaşından dolayı) emekliye sevki 65 yaşını dolduracağı tarihte olacaktır. 22.10.1952 + 65 = 22.10.2017 tarihinde kurumunca bu kişi emekliye sevk edilecektir.
İKİNCİ KONU: 18 YAŞIN ALTINDA GEÇEN SSK. LI SİGORTALI SÜRELER 2829 SAYILI KANUNA GÖRE BİRLEŞTİRİLECEK HİZMETLERDE, 5434 SAYILI T.C.EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNA GÖRE EMEKLİLİKTE ESAS ALINAN KADINLAR İÇİN 20. ERKEKLER İÇİN 25 HİZMET YILININ HESABINDA VE EMEKLİLİĞE TABİ OLUNAN YAŞIN DOLDURULMASINDA ESAS ALINAN 23.05.2002 (14.06.2002) TARİHİNDEKİ HİZMETE GÖRE YAŞIN HESABINDA GEÇERLİ KABUL EDİLMEKTEDİR.
2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde "Hizmet sürelerinin birleştirilmesinde Kurumlara tabi çeşitli işlerde çalışılmış sürelerin, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla aylık bağlanmasına hak kazanıldığında birleştirileceği, Ancak, hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde, bu Kanun hükümleri uygulanmaz." Şeklinde açıklık yapılmış, bu hükümden 18 yaşın altı ve üstü şeklinde bir ayrım yapılmadığı görülmektedir.
2829 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi Sigortalılık süresinin başlangıcını belirlemekte, 18 yaşından önce kurumlardan herhangi birine sigortalı olanların sigortalılık sürelerinin başlama tarihinin, 18 yaşını doldurdukları tarih kabul edileceğini açıklamaktadır. Bu şart mülga 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerinin uygulanmasında da geçerli olacağı, anlaşılmakta, ayrıca burada da 18 yaş altı yada sonrası hizmetlerin ayrımı yapılmadığı görülmektedir.
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA 18 YAŞINI DOLDURMAMIŞ KİŞİLERİN ÇALIŞABİLECEKLERİ AÇIKLANMIŞTIR. 4857 SAYILI KANUNUN ?ÇALIŞTIRMA YAŞI VE ÇOCUKLARI ÇALIŞTIRMA YASAĞI? KONUSUNU ELE ALAN 71 İNCİ MADDESİNDE ?Onbeş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.? İBARESİ İLE BU HUSUS AÇIKLANMIŞTIR.