Ön inceleme duruşmasına katılmamak yargılamayı uzatır mı?

Anayasa Mahkemesi, yazılı yargılama usulüne tabi davalarda ön inceleme duruşmasının tarafların katılımına bağlı olarak yargılamayı sürüncemede bırakacak bir etki doğurmadığını vurguladı.

İptal talebi "yargılama uzuyor" gerekçesine dayandırıldı

Başvuruya konu olayda, ön inceleme duruşmasına taraflardan birinin katılmaması halinde yargılamanın uzadığı, bu durumun da adil yargılanma hakkını ihlal ettiği ileri sürüldü. Bu gerekçeyle, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili hükmünün Anayasa'ya aykırı olduğu savunuldu.

Ancak Anayasa Mahkemesi, bu iddiayı yerinde bulmadı.

AYM: Yargılamanın uzaması söz konusu değil

Yüksek Mahkeme, kararın 27. maddesinde, ön inceleme duruşmasına taraflardan birinin katılmamasının yargılamayı otomatik olarak uzatmadığını açıkça ortaya koydu.

Karara göre;

• Ön inceleme aşamasında taraflardan birinin duruşmaya katılmaması,
• Yargılamaya devam etmek isteyen tarafın yokluğu,
• Dosya üzerinden karar verilebilmesi,

hallerinde, yargılamanın gecikmesine yol açacak bir zorunluluk bulunmuyor. Bu nedenle, ön inceleme duruşmasının yapılmaması ya da tarafların katılım durumuna göre sürecin yönetilmesi hakimin takdir yetkisi kapsamında değerlendiriliyor.

"Şekilcilik yargılamayı kilitlememeli"

Anayasa Mahkemesi, usule ilişkin kuralların katı ve şekilci yorumlanmasının, yargılamanın gereksiz yere uzamasına yol açmaması gerektiğine dikkat çekti. Ön inceleme aşamasının, davayı sonuçsuz bırakan veya süreci kilitleyen bir mekanizma olarak görülmesinin Anayasa'nın öngördüğü yargılama sistemiyle bağdaşmadığı belirtildi.

Bu çerçevede Mahkeme, ilgili hükmün yargılamayı uzattığı yönündeki iddiayı kabul etmedi.

İptal istemi reddedildi

Anayasa Mahkemesi, yapılan değerlendirme sonucunda, ön inceleme duruşmasına taraflardan birinin katılmamasının yargılamayı uzatmadığı gerekçesiyle iptal isteminin reddine karar verdi.

Karar, 23 Aralık 2025 tarihli ve 33116 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararı görmek için tıklayın.