ÜAK bünyesinde kurulan Komisyon tarafından hazırlanan YÖK Yasa Taslağının, 12.1.2004 tarihli değişikliklikleri içeren son hali (102 KB)
Üniversitelerarası Kurul bünyesinde kurulan Komisyon tarafından hazırlanan YÖK Yasa Taslağının, 12.1.2004 tarihli değişikliklikleri içeren son hali
Memurlar.NET Özel
12 Ocak 2004
Sayın Yükseköğretim Genel Kurulu ve Üniversitelerarası Kurul Üyelerine,
Üniversitelerarası Kurul bünyesinde kurulan Komisyon tarafından hazırlanmış
olan Yükseköğretim Yasa Taslağı metni, Yükseköğretim Genel Kurulu ve Üniversitelerarası
Kurul'da gerçekleştirilen müzakerelerden sonra öğretim üyeleri dernekleri ve
öğrenci konseyleri temsilcileri ile yapılan toplantılarda ortaya konan görüşler
çerçevesinde kaleme alınarak ekte bilgilerinize sunulmaktadır.
Bu metin üzerinde kurumunuzca yapılması istenilen değişikliklerin bu aşamada
metnin bütünlüğüne olabildiğince sadık kalınarak somut öneriler biçiminde yapılması
isabetli olacaktır. Bu amaçla, 19 Ocak 2004 tarihinde Yükseköğretim Genel Kurulu
ile Üniversitelerarası Kurul'un birlikte toplanması öngörülmüştür.
Gereği için bilgilerinize saygı ile sunulur.
Prof.Dr. Ayhan ALKIŞ Prof.Dr. Erdoğan TEZİÇ
Üniversitelerarası Kurul Başkanı Yükseköğretim Kurulu Başkanı
Yer: Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu
Saat 10.30
"2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN" TASARISI TASLAĞI
MADDE 1 - 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3-4-5-6-8-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25-26-27-28-29-30-35-40-41-42-46-47-48-49-50-53-54-55-56-57-58-61-62 inci maddeleri, bazı madde kenar başlıkları, bölüm sayı ve kenar başlıkları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; Kanuna "Vakıf Yükseköğretim Kurumları" başlıklı ONİKİNCİ BÖLÜM ve bu bölüm içinde "Vakıf Yükseköğretim Kurumları" başlığı altında 66 ıncı madde eklenmiş; Kanunun "Yürürlükten Kaldıran Kanun ve Hükümler" başlıklı 66 ıncı maddesinin numarası 67 olarak değiştirilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Tanımlar
MADDE 3 - Bu Kanunda yer alan;
a) Bilimsel özgürlük : Bilimsel etik kurallara titizlikle bağlı kalmak koşuluyla,
öğretim elemanlarının üniversite içinde ve dışında özgürce bilimsel araştırma
yapmalarını; bilimsel görüşlerini tartışma, yayımlama ve sanatsal dışavurum
yoluyla hiçbir etki altında kalmaksızın açıklayabilmelerini,
b) Stratejik plân : Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının
orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini,
performansını ölçmelerini ve bunlara ulaşmak için izlenecek yol ve yöntemler
ile kaynak dağılımını içeren plânı,
c) Öz değerlendirme : Yükseköğretim kurumlarında verilen eğitim-öğretimin niteliğinin,
her türlü eylem ve işlemin hukukun üstünlüğü ilkesine uygunluğunun, kurumun
topluma karşı sorumluluğunun, kaynakların şeffaflık ve hesap verebilirlik esaslarına
göre etkin ve verimli bir biçimde kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesini,
ç) Dış değerlendirme (akreditasyon) : Yükseköğretim kurumlarında diplomaya yönelik
eğitim-öğretim programlarının ulusal ve uluslararası ölçütlere uygun bir şekilde
düzenlendiğinin, eğitim-öğretimin bu doğrultuda devam etmekte olduğunun, bu
programların yükseköğretimin amacına uygun nitelikleri haiz mezun vermeyi sağlayacak
ölçütlere sahip bulunduğunun; üniversite dışında, ulusal ya da uluslararası
genel kabul görmüş yetkili bir kurum tarafından değerlendirilmesinin yapıldığı
ve yönetimin kalitesinin ölçüldüğü sistemi,
d) İdarî ve malî özerklik : Üniversitelerin idarî ve malî konularda, Anayasa
ve kanunlar çerçevesinde serbestçe karar alarak uygulayabilmelerini,
e) Demokratik katılım : Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının;
kuruluş, yönetim ve işleyişlerinde öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer ilgili
tarafların katılımını ve çoğulculuğu,
f) Yükseköğretim : Ortaöğretime dayalı en az dört yarıyılı kapsayan her düzeydeki
eğitim-öğretimi,
g) Üst kuruluşlar : Yükseköğretim Kurulu ile Üniversitelerarası Kurul, Öğrenci
Seçme ve Yerleştirme Merkezi ve Yükseköğretim Denetleme Kurulunu,
ğ) Yükseköğretim kurumları : Üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri ve
bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar,
meslek yüksekokulları ile uygulama ve araştırma merkezlerini,
h) Üniversite : Topluma ve insanlığa hizmet etmek amacıyla araştırmaların yapıldığı;
bilimsel bilgi, kuram ve yöntemlerin yaratıldığı, geliştirildiği, öğretildiği,
uygulandığı ve yayınlandığı; ulusal kültürün evrensel değerlerle yoğrulup yayıldığı;
özgür ve yaratıcı düşüncenin geliştirildiği ve her türlü bilimsel danışmanlığın
yapıldığı; bilimsel özerklik ile idarî ve malî özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini
haiz yükseköğretim kurumunu,
Üniversite ile eşdeğer statüye sahip olan yüksek teknoloji enstitüsü ise, özellikle
yüksek teknoloji alanında araştırma-geliştirme, eğitim-öğretim, yayın ve danışmanlık
yapan yükseköğretim kurumunu,
ı) Fakülte : Lisans düzeyinde en az sekiz yarıyıllık eğitim-öğretim, bilimsel
araştırma, uygulama ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu,
i) Enstitü : Belli bilim alanlarında veya bilim alanları arasında lisansüstü
eğitim-öğretim, araştırma, uygulama ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu,
j) Yüksekokul : Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi
amaçlayan sekiz yarıyıllık eğitim-öğretim, uygulama, araştırma ve yayın yapan
yükseköğretim kurumunu,
k) Konservatuvar : Müzik ve sahne sanatları alanlarında eğitim-öğretim, araştırma
yapan ve eser ortaya koyan yükseköğretim kurumunu,
l) Meslek yüksekokulu : Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi
amaçlayan uygulama ağırlıklı dört yarıyıllık eğitim-öğretim yapan yükseköğretim
kurumunu,
m) Bölüm : Fakülte ve yüksekokullarda kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil
eden, bir veya birbirini tamamlayan ya da birbirine yakın birden fazla anabilim/anasanat
dalından oluşan idarî ve akademik temel birimi,
n) Anabilim / anasanat dalı: Bir bölüm içinde yer alan temel eğitim-öğretim
birimini,
o) Uygulama ve araştırma merkezi : Eğitim-öğretimin desteklenmesi amacıyla,
çeşitli alanların uygulama ihtiyacına ve bazı meslek dallarının hazırlık ve
destek faaliyetlerine yönelik olarak araştırma, geliştirme ve uygulamaların
yapıldığı yükseköğretim kurumunu,
Uygulama ve araştırma merkezi ile aynı statüye sahip olan sağlık uygulama ve
araştırma merkezleri ise, tıp fakültelerinde mezuniyet öncesi ve sonrası tıp
eğitimine ilişkin her türlü uygulama ve araştırmaların yapıldığı, aynı zamanda
sağlık hizmetlerinin verildiği kurumu,
ö) Öğretim elemanı : Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyesi, öğretim
görevlisi, okutman ve öğretim yardımcılarını,
p) Öğretim üyesi : Yükseköğretim kurumlarında görevli;
(1) Profesör : En yüksek düzeydeki akademik ünvana sahip öğretim üyesini,
(2) Doçent : Üniversitelerarası Kurulca doçentlik ünvanı verilen öğretim üyesini,
(3) Yardımcı doçent : Doktora, tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlik ünvanını
aldıktan sonra kazanılan ilk düzeydeki öğretim üyeliğini,
r) Öğretim görevlisi : Öğretim üyesi bulunmayan alanlarda ders vermek ve uygulama
yaptırmakla yükümlü olan konusunda uzmanlaşmış öğretim elemanını,
s) Okutman : Çeşitli öğretim programlarında ortak zorunlu dersleri okutan ve/veya
uygulayan öğretim elemanını,
ş) Öğretim yardımcıları : Yükseköğretim kurumlarında görev yapan araştırma görevlileri,
uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim plânlamacılarını,
t) Önlisans : Nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, ortaöğretime dayalı
en az dört yarıyıllık bir programı kapsayan ve lisans öğretiminin ilk kademesini
oluşturan yükseköğretimi,
u) Lisans : Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan
yükseköğretimi,
ü) Lisansüstü : Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitim-öğretimini
kapsayan;
(1) Yüksek lisans : Bir lisans öğretimine dayalı ve en az iki yarıyıllık eğitim-öğretim
ve araştırmayı amaçlayan öğrenimi,
(2) Doktora : Lisans öğretimine dayalı en az sekiz yarıyıl veya yüksek lisansa
ya da eşdeğer bir diplomaya sahip olanlar için en az altı yarıyıllık programı
kapsayan ve bağımsız bilimsel çalışma yapabilme liyakatine ulaşıp özgün bir
araştırma ortaya koymayı amaçlayan temel akademik öğrenimi,
(3) Tıpta uzmanlık : Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen
ve tıp doktorlarına belirli alanlarda özel beceri kazandırmayı ve yetki sağlamayı
amaçlayan doktoraya eşdeğer öğrenimi,
(4) Sanatta yeterlik : Lisans öğretimine dayalı en az sekiz yarıyıllık, yüksek
lisansa dayalı en az altı yarıyıllık programı kapsayan ve özgün bir sanat eserini
ortaya koymayı, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı
amaçlayan doktoraya eşdeğer öğrenimi,
v) Yükseköğretimde eğitim-öğretim türleri:
(1) Örgün eğitim-öğretim : Öğrencilerin, eğitim-öğretim süresince ders ve uygulamalara
devam etme zorunluluğunda oldukları, bir diplomaya yönelik olan normal eğitim-öğretimi;
bunun bir türü olan ikinci eğitim-öğretim ise, daha fazla sayıda öğrenciye eğitim-öğretim
fırsatı sunmak amacıyla, üniversitelerin fiziksel ve insan gücü kaynaklarından
yararlanarak mesai saati dışında yapılan eğitim-öğretimi,
(2) Yaygın eğitim-öğretim : Toplumun her kesimine değişik alanlarda bilgi ve
beceri kazandırmayı ve yenilenmeyi amaçlayan ve kurslar yoluyla yapılan eğitim-öğretimi,
(3) Meslekî ve teknik eğitim bölgesi : Bir veya daha fazla meslek yüksekokulu
ile eğitim-öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilmiş,
meslekî ve teknik ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarından oluşan eğitim-öğretim
grubunu,
(4) Uzaktan öğretim : Eğitim-öğretimin her düzeyinde; basılı malzeme, radyo,
televizyon ile diğer bilgi teknolojileri kullanılarak yapılan, öğrenen ile öğretenin
aynı mekânda bulunmasını gerektirmeyen ve etkileşimli uzaktan öğretim ile açık
öğretimi de kapsayan eğitim-öğretimi,
Etkileşimli uzaktan öğretim : Ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde; bilgi
teknoloji ve yöntemleri kullanılarak yapılan eğitim-öğretimi,
Açık öğretim : Yükseköğretimin belirli dallarında, devam zorunluluğu olmaksızın,
sadece yarıyıl içi ve yarıyıl sonu sınavlarına katılmak koşuluyla yapılan uzaktan
öğretimi,
(5) Sürekli eğitim-öğretim : Belli bir eğitim düzeyindeki bireylerin kendilerini
hayatboyu geliştirmeleri ve yenilemeleri amacıyla yapılan ve diplomaya yönelik
olmayan eğitim-öğretimi,
y) Bilim alanı : Üniversitelerde fen, sosyal ve sağlık ile ilgili konularda
eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapılan bilim gruplarını,
z) Öğrenci katkı payı : Öğrencilerden alınan eğitim-öğretim harcını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yükseköğretimde Amaç
Yükseköğretimin Amacı
MADDE 4 -
a) Atatürk ilke ve inkılaplarına, Cumhuriyete, demokrasiye, laikliğe, hukukun
üstünlüğüne bağlı, insan haklarına dayalı ve toplumun kültür değerlerine saygılı,
aklın ve bilimin üstünlüğünü kabul eden, çağdaş uygarlık değerlerini benimseyen,
uluslararası düzeyde rekabet edebilir bilgi ve beceriye sahip bireylerin yetişmesini
sağlamak,
b) Bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji yaratmak, bilim
verilerini yaymak, yurtiçi ve yurtdışı kurumlarla işbirliği , öğrenci ve öğretim
üyesi değişimi yaparak (Sokrates-Erasmus programları vb). bilimin gelişmesine
katkıda bulunmak,
c) Ülkenin ve toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda gelişmesini bilim
yoluyla güçlendirmek ve toplumun refahını artırmak amacıyla; ülke kalkınmasına
temel olacak programları hazırlamak ve bu suretle ülkenin çağdaş dünyada seçkin
bir üye haline gelmesine yardımcı olmak,
ç) Öğretim elemanı ve öğrencilerin eğitim-öğretim ile ilgili hak ve özgürlüklerini
kullanmalarına olanak sağlamak, öğrencilerin yeteneklerini ortaya çıkararak
bilgi edinme ve bilgi yaratma becerilerini artırmak ve yükseköğretimdeki fiziksel
ve sosyal şartları geliştirmektir.
d) Diploma, akademik ve onur ünvanları vermek ve bunların denklik ve akademik
niteliklerini onaylamak.
Ana İlkeler
MADDE 5 -
a- Yükseköğretim kurumları;
1-"Eğitim ve öğretim, Atatürk İlkeleri ve İnkılâpları ile çağdaş bilim
ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetimi ve denetimi altında yapılır"
ilkeleri doğrultusunda, öğrencilere çağdaş uygarlık bilincinin kazandırılmasını
sağlamak,
2-Evrensel hukuk ilkelerini, Anayasada öngörülen temel hak ve hürriyetleri,
hukukun üstünlüğünü, sosyal devlet anlayışı ile fırsat eşitliği ve dayanışmayı
gözetmek,
3-Milli kültürümüzü evrensel kültür içinde geliştirerek öğrencilere, milli birlik
ve beraberliği kuvvetlendirici ruh ve irade gücü kazandırmak,
4-Eğitim-öğretim, araştırma ve yayım faaliyetlerinde akademik etik ve liyakat
esasına dayanarak, mevcut kaynakları rekabetçi bir anlayış içinde şeffaflık
ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda etkin ve verimli bir biçimde kullanmak,
5-Karar alma ve uygulama süreçlerinde çoğunculuğu ve demokratik katılımı sağlamak,
6-Eğitim ve öğretimi öğrenci odaklı kılmak; bu amaçla öğrencilerin eğitim-öğretim
sürecinde etkin katılımını sağlayacak önlemler almak; kendileri ile ilgili konularda
temsilcileri aracılığıyla görüşme ve karar süreçlerine katılmalarını sağlamak;
araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerini destekleyip teşvik etmek,
7-Bilimsel çalışmalarda ve diğer faaliyetlerde kamu kurum ve kuruluşları, özel
sektör, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşlarıyla
işbirliği yapmak; araştırmacıların yüksseköğretim kurumları kütüphanelerinden
ortak yararlanmalarını sağlamak,
8-Eğitim-öğretim plân ve programlarını bilimsel esaslar çerçevesinde, ulusal
ve yerel ihtiyaçlara göre, eğitim-öğretimde birlik ilkesini bozmadan, örgün,
yaygın, sürekli ve açık öğretimi de kapsayacak şekilde hazırlamak, uygulamak
ve geliştirmek,
9-Eğitim-öğretim, araştırma ve sosyal faaliyetlerin yürütülmesinde kültürel
ve tarihsel değerler ile çevreyi korumak ve bu bilinci geliştirmek,
10-Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Türk Dili ve Kültürü ile yabancı dil
derslerini en az iki yarıyıl olmak şartıyla zorunlu olarak okutmakla
yükümlüdür.
b - Yükseköğretim kurumlarından;
1-Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerinin kuruluşu, Yükseköğretim
Kurulunun önerisi üzerine kanunla,
2-Fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları ve enstitülerin, araştırma
ve uygulama merkezlerinin kuruluşu, eğitim-öğretim programları açma ve kapamaları,
üniversite senatolarının kararı üzerine Yükseköğretim Kurulunun onayı ile,
3-Meslek elemanı yetiştiren bakanlıklara bağlı yüksekokulların kuruluşları Yükseköğretim
Kurulunun tespit edeceği esaslara göre Bakanlar Kurulu kararı ile olur.
c- Yükseköğretim kurumlarında aynı ya da özdeş nitelikte eğitim-öğretim yapan birden fazla birim kurulamaz.
MADDE 6 - (c) bendinin ikinci paragrafı, (d) bendinin ikinci paragrafının son cümlesi ile (e) bendinin birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
(c) bendinin 2. paragrafı: "Yükseköğretim Genel Kurulu, yukarıdaki (b)
fıkrasında yazılı kişilerden oluşur. Genel Kurul ayda iki kere toplanır. Başkanın
çağrısı veya üyelerin en az üçte birinin yazılı isteği üzerine olağanüstü toplantılar
yapılabilir."
(d) bendinin ikinci paragrafının değişen son cümlesi: "Genel Kurul, çalışmalarında
süratlilik ve verimlilik sağlamak amacıyla kendi içinde komisyonlar oluşturabilir".
e) "Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri sürekli görev yaparlar. Kurul
Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri; yükseköğretim kurumlarında ders verme ve
bilimsel yayın yapma, kamu yararına çalışan dernek ve kurumlar ile vakıflar
ve bunların kurmuş olduğu kurum ve kuruluşlarda herhangi bir ücret almadan görevlendirme
ve Bakanlar Kurulunca verilecek geçici görevler dışında, kamu kuruluşlarında
ya da özel kuruluşlarda çalışamazlar." Bu madde uyarınca yapılacak görevlendirmelere
Yükseköğretim Genel Kurulu karar verir.
MADDE 8 - "Kuruluş ve İşleyiş" başlıklı b) bendinin birinci
ve ikinci paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
b) Kuruluş ve işleyişi :
Yükseköğretim Denetleme Kurulu;
(1) Yükseköğretim Kurulu tarafından önerilecek sekiz profesör üyeden,
(2) Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay tarafından seçilecek ikişer üyeden,
(3) Genelkurmay Başkanlığınca seçilecek bir, Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecek
iki üyeden
oluşur.
Bu suretle oluşan Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerinin atanmaları ve çalışma
usulleri yönetmelikle düzenlenir.
Rektör
MADDE 13 -
a) Seçimi ve atanması : Devlet üniversitelerinde ve yüksek teknoloji enstitülerinde,
Yükseköğretim Kurulunun belirteceği esaslara göre, profesörler arasından, üniversitelerin
kadrolu öğretim üyelerinin katılacağı gizli oylamada üç aday seçilir. Bunlardan
Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği iki aday Cumhurbaşkanına sunulur. Cumhurbaşkanı
bu adaylardan birini rektör olarak seçer ve dört yıl için atar. Bir kimse en
fazla iki defa rektör atanabilir. Üç ayrı bilim alanında eğitim ve öğretim yapan
birimleri bulunan üniversitelerde, aynı bilim alanından arka arkaya iki dönemden
fazla rektör seçilemez.
Yeni kurulan devlet üniversitelerinde rektör, Yükseköğretim Kurulunun önereceği
iki aday arasından Cumhurbaşkanınca seçilir ve iki yıl için atanır.
Rektörlerin yaş haddi 70 yaştır. Ancak rektör olarak atanmış olanlarda görev
süresi bitinceye kadar yaş haddi aranmaz.
Rektör, çalışmalarında kendisine yardım etmek üzere üniversitenin kadrolu profesörleri
arasından, kendi görev süresi için üç rektör yardımcısı atayabilir. Rektör yardımcısı
sayısı senato kararı ile beşe ve açık öğretim yapan üniversitelerde yediye kadar
çıkarılabilir. Rektör ihtiyaç halinde danışmanlar atayabilir.
Rektör, görevde bulunmadığı zamanlarda rektör yardımcılarından birini vekil
olarak görevlendirir. Bu konuda Yükseköğretim Kuruluna bilgi sunar. Göreve vekâlet
altı aydan fazla sürerse yeni bir rektör seçimi süreci başlar.
b) Görev, yetki ve sorumlulukları :
(1) Üniversite kurullarına başkanlık eder; yükseköğretim üst kuruluşlarının
ve üniversite senatosu ile yönetim kurulunun aldıkları kararları uygular; üniversiteye
bağlı kuruluşlar arasında düzenli ve eşgüdümlü çalışmayı sağlar.
(2) Stratejik plana göre üniversitenin yatırım programlarını, hedeflerini; senatonun,
yönetim kurulunun ve bağlı birimlerin görüş ve önerilerini aldıktan sonra üniversite
bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını hazırlar ve Yükseköğretim Kuruluna sunar. Alt
birimlerden gelen kadro ihtiyacına uygun olarak birimlere dağıtımını sağlar.
(3) Üniversitenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim
ve denetim yapar; idari ve akademik verimliliklerini izler, değerlendirir ve
denetler.
(4) Üniversite ve birimlerinde öğrenci konseyi ve temsilcilikleri oluşturulmasını
sağlar; bunların araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerine destek
verip teşvik eder; bu faaliyetlerle ilgili harcamalar için kurum bütçesine ödenek
konarak bu yönde yapılacak masrafları denetler.
(5) Üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsünün tüzel kişiliğini temsil eder
ve kurumun ita amiridir.
(6) Bu kanun ve ilgili yönetmelikler ile kendisine verilen diğer görevleri yapar.
Senato
MADDE 14 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Senato, rektörün başkanlığında, rektör yardımcıları,
dekanlar, lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitü başkanları ile varsa araştırma
enstitülerini temsilen bir müdür ve her fakülteden fakülte kurullarınca iki
yıl için seçilen birer öğretim üyesi ile rektörlüğe bağlı yüksekokul, konservatuar
ve meslek yüksekokullarını temsilen bir üyeden oluşur. Ayrıca doçentleri, yardımcı
doçentleri, araştırma görevlilerini ve diğer öğretim elemanlarını temsilen birer
kişi ve üniversite öğrenci temsilcisi kendileriyle ilgili konularda senato toplantılarına
katılırlar ve oy kullanırlar.
Senato her yarı yıl en az iki defa üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya
katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Rektör ile en az beş senato üyesi
gerekli gördükleri hallerde senatoyu toplantıya çağırabilirler. Üniversite genel
sekreteri senatonun sekreterya görevini yürütür.
b) Görevleri : Senato, üniversitenin akademik organı olup aşağıdaki görevleri
yapar:
(1) Üniversitenin her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin
esasları hakkında karar alır, akademik takvimi belirler.
(2) Üniversitenin stratejik planlarını ve öz değerlendirme raporlarını hazırlar,
hedef ve politikalarını saptar ve önerilerde bulunur.
(3) İlgili birimlerin de görüşünü alarak akademik ve idari yapı ve işleyiş ile
öğretimin her kademesini düzenleyen yönetmelikler yapar, değiştirir ve yürürlükten
kaldırır.
(4) Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esaslar dahilinde akademik personelin
atama ve yükseltmelerinde uygulanacak ölçüt ve esasları belirler.
(5) Üniversite yönetim kuruluna ve diğer kurullara üye seçer.
(6) Ulusal ve uluslararası konularda üniversitenin bilimsel temele dayalı görüşlerini
açıklar.
(7) Bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı ve hazırlık sınıfları
kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılması hakkında, ilgili olan üst birimin
görüşünü de dikkate alarak karara bağlar ve Yükseköğretim Kuruluna sunar.
(8) Fahri akademik ünvanlar veya akademik ödüller verir.
(9) Üniversitedeki kurulların ve birimlerin akademik kararlarına yapılan
itirazları inceler ve karara bağlar.
(10) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapar.
Üniversite Yönetim Kurulu
MADDE 15 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Üniversite yönetim kurulu, rektörün başkanlığında dekanlar,
lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitülerin başkanları ve üniversiteye bağlı
değişik bilim alanlarını temsil edecek şekilde senato tarafından seçilecek üç
profesörden oluşur. Yönetim kuruluna ayrıca katılması gerekli görülen en çok
üç üye senatonun beşte üç çoğunluğuyla belirlenir. Kendileri ile ilgili konularda
üniversite öğrenci temsilcisi de toplantılara katılır ve oy kullanır.Üniversite
genel sekreteri yönetim kurulunun sekreterya görevini yürütür; üniversite idari
personeli ile ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılır.
b) Görevleri : Üniversite yönetim kurulu aşağıdaki görevleri yapar :
(1) Üniversitenin stratejik hedefleri doğrultusunda faaliyet plan ve programlarının
uygulanmasını sağlar; üniversiteye bağlı birimlerin önerilerini dikkate alarak
yatırım programını, bütçe tasarısı taslağı ve kadro ihtiyaçları hakkında kararlarını
rektöre sunar.
(2) Üniversiteye bağlı birimlerin önerileri çerçevesinde öğrencilerin kayıt
ve kabulü, intibakları, kayıt dondurma ve ilişik kesme işlemlerini, eğitim-öğretim
ile sınav takvimini kararlaştırır; üniversite birim ve kurullarının akademik
konular dışındaki kararlarına yapılacak itirazları inceler ve karara bağlar.
(3) Senatonun belirlediği ilkeler doğrultusunda profesör kadrolarına atamada
oluşturulacak jürileri belirler ve jüri raporları sonuçlarına göre alınan kararı
rektöre bildirir.
(4) Rektörün önerisi ile, gerekli gördüğü hallerde, bağlı oldukları birimlerin
görüşünü de alarak, üniversitede görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin
görev yerlerini değiştirebilir veya bunlara yeni görevler verebilir.
(5) Üniversitenin taşınmaz mallarının satımı, tahsisi, kiralanması veya üniversite
arazisi üzerinde her türlü hukuki tasarruf konusunda karar alır.
(6) Herhangi bir nedenle eğitim-öğretimin aksaması durumunda, öğrenime ara verilmesini
ilişkin karar alır veya bu konularda rektöre yetki verir.
(7) Bu kanun ve ilgili yönetmeliklerle kendisine verilen diğer görevleri yapar
ve üniversite yönetimi ile ilgili rektörün getireceği konularda karar verir.
Fakülte Organları
Dekan
MADDE 16 -
a) Atanması : İlgili fakültenin öğretim üyelerinin, profesörler arasından gizli
oylama ile belirleyeceği en çok oy alan ilk üç adayı rektör, adaylar hakkındaki
görüşü ile birlikte Yükseköğretim Kuruluna sunar. Yükseköğretim Kurulu adaylarından
birini üç yıl için dekan atar.
Kurucu dekan ile kadrolu öğretim üye sayısı onbeşin altında bulunan fakültelerde
dekan, rektörün önereceği üç aday arasından Yükseköğretim Kurulu tarafından
üç yıl için atanır.
Dekan, kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere, fakültenin kadrolu öğretim
üyeleri arasından, en çok üç yıl için iki kişiyi dekan yardımcısı olarak atayabilir.
Ancak, açık öğretim yapan üniversitelerde dörde kadar dekan yardımcısı atanabilir.
Dekana, görevi başında olmadığı zaman, yardımcılarından biri vekalet eder. Vekalet
altı ayı geçerse yeni bir dekan atanır.
b) Görev, yetki ve sorumlulukları :
1) Dekan, fakülteyi temsil eder; fakültenin birimleri ve her
düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim yapar.
2) Fakülte kurullarına başkanlık eder; kurulların kararlarını
uygular ve fakülte birimleri arasındaki düzenli çalışmayı sağlar.
3) Fakülte ve birimlerinde öğrenci temsilcilikleri oluşturulmasını
sağlar ve bunların araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerini destekleyip
teşvik eder.
Fakülte Kurulu
MADDE 17 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Akademik bir organ olan fakülte kurulu, dekanın başkanlığında,
fakültenin kadrolu öğretim üyeleri ile araştırma görevlilerinin ve diğer öğretim
elemanlarının kendi aralarından seçecekleri birer temsilciden oluşur. Fakülte
öğrenci temsilcisi kendileri ile ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara katılır
ve oy kullanır.
Fakülte kurulu, her yarıyılın başında ve sonundaki çalışma haftasında kendiliğinden
toplanır. Ayrıca, dekanın veya beş öğretim üyesinin çağrısı üzerine toplanır.
b) Görevleri :
(1) Fakültenin stratejik hedefleri doğrultusunda her düzeyde eğitim-öğretim,
bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin esasları
kararlaştırır.
(2) Fakültelerde bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı ve hazırlık
sınıfı kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılmasına ilişkin önerilerini bir
kararla rektörlüğe sunar.
(3) Bölümlerde okutulacak derslerin belirlenmesi, yeni ders eklenmesi, kaldırılması
ve ertelenmesi ile ilgili önerileri görüşerek bir kararla rektörlüğe sunar.
(4) Fakültenin kapasitesi ile insan gücü planlaması doğrultusunda, kabul edilecek
öğrenci sayısı konusundaki görüşlerini bir kararla rektörlüğe sunar.
(5) Üniversite senatosuna üye seçer ve bu kanunla verilen diğer görevleri
yapar.
Fakülte Yönetim Kurulu
MADDE 18 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında, öğretim
üyelerinin kendi aralarından üç yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve
bir yardımcı doçent temsilcisinden oluşur. Ayrıca tıp fakültesi yönetim kuruluna
sağlık araştırma ve uygulama merkezi müdürü de katılır ve oy kullanır. Araştırma
görevlisi ve öğrenci temsilcisi ise kendilerini ilgilendiren konularda toplantılara
katılırlar ve oy kullanırlar. Fakülte yönetim kurulu üyelerinin en az salt çoğunluğu
ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Fakülte
sekreteri yönetim kurulunun sekreterya görevini yürütür; fakülte idari personeli
ile ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılır.
b) Görevleri :
(1) Senato, üniversite yönetim kurulu ve fakülte kurulu kararlarını uygular,
dekanın fakülteyle ilgili getireceği diğer işleri karara bağlar.
(2) Bölüm kurullarının kararları doğrultusunda fakültenin bütçe ve kadro ihtiyaçlarına
ilişkin önerilerini rektörlüğe sunar.
(3) Gerekli gördüğü hallerde geçici çalışma grupları ile eğitim-öğretim, araştırma
koordinatörlükleri kurar ve bunların görevlerini düzenler.
(4) Öğrencilerin kayıt ve kabulü, intibakları ve eğitim-öğretim takvimini yapar;
sınavlara ilişkin işlemler ile ilişik kesme, kayıt dondurma ve benzeri konularda
karar verir.
(5) Bu kanun ile verilen diğer görevleri yapar.
Enstitüler
Kuruluşu
MADDE 19 -
(1) Lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitüler : Lisansüstü eğitim-öğretim,
araştırma ve yayın faaliyetlerinin yürütüldüğü, kadrosu ve bütçesi olan yükseköğretim
kurumlarıdır.
Enstitü organları, enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur.
Enstitü müdürü, enstitüde programı bulunan anabilim dallarındaki kadrolu profesörler
arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç
yıl için atanır.
Enstitü kurulu, enstitü müdürü başkanlığında, enstitüyü oluşturan anabilim dalı
başkanlarından oluşur. Başkanın yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara
katılabilirler.
Enstitü yönetim kurulu, enstitü müdürünün başkanlığında, enstitü kurulu öğretim
üyeleri tarafından üç yıl için seçilecek dört öğretim üyesinden oluşur. Müdür
yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara katılabilir.
Enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu, enstitüde bu kanun
ile fakülte dekanı, fakülte kurulu ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri
yerine getirir. Enstitü yönetim kurulu, bölümlerden gelen öneriler üzerine yüksek
lisans ve doktora jürilerini tespit eder. Yüksek lisans ve doktora tezlerinin
yayınlanmalarını sağlar ve intihal olaylarını engelleyici denetim mekanizmaları
kurar.
(2) Araştırma enstitüleri : Araştırma, geliştirme ve her türlü akademik yayın faaliyetlerinin yürütüldüğü yükseköğretim kurumlarıdır. Bu enstitülerin kuruluş ve işleyişleri Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği esaslar çerçevesinde senatoca belirlenir. Araştırma enstitüsü müdürü rektör tarafından atanır.
Yüksekokullar Ve Meslek Yüksekokulları
MADDE 20 -
a) Yüksekokul ve organları : Yüksekokul organları yüksekokul müdürü, yüksekokul
kurulu ve yüksekokul yönetim kuruludur.
Yüksekokul müdürleri, yüksekokulun veya üniversitenin kadrosundaki öğretim
üyeleri arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından
üç yıl için atanır. Müdür, fakültede dekanlara verilen görevleri, yüksekokul
bakımından yerine getirir.
Yüksekokul kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve bölüm veya anabilim
dalı başkanları ile öğrenci temsilcisinden oluşur. Yüksekokul yönetim kurulu,
müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile, yüksekokul kurulu tarafından
üç yıl için seçilen dört öğretim elemanından oluşur.
Yüksekokul kurulu ve yönetim kurulu, fakültelerdeki fakülte kurulu ve fakülte
yönetim kurulunun görevlerini yapar.
b) Meslek yüksekokulu ve organları : Meslek yüksekokulu organları, meslek yüksekokulu
müdürü, meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kuruludur. Müdür,
meslek yüksekokulunun veya üniversitenin kadrosundaki öğretim üyeleri arasından,
üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için
atanır.
Meslek yüksekokulu kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve program
başkanları ile öğrenci temsilcilerinden oluşur. Meslek yüksekokulu yönetim kurulu,
müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile meslek yüksekokulu kurulu tarafından
üç yıl için seçilecek dört öğretim elemanından oluşur.
Meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kurulu, bu Kanunla fakülte
kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri, meslek yüksekokulu bakımından
yerine getirilirler.
Bölüm
MADDE 21 -
a)Bölüm organları : Bölüm başkanı ve bölüm kurulundan oluşur.
Bölüm başkanı, bölümün kadrolu profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri,
doçent de bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri arasından bölümdeki kadrolu
öğretim üyeleri tarafından üç yıl için seçilir. Yediden az kadrolu öğretim üyesi
bulunan bölümlerde, bölüm başkanı, kıdem esası da gözetilerek, rektörlüğe bağlı
bölümlerde rektör, fakülteye bağlı bölümlerde dekan tarafından atanır. Yüksekokullardaki
bölüm başkanları yüksekokul müdürü tarafından atanır. Rektörlüğe bağlı birimlerde
bölüm başkanı, rektör tarafından atanır.
Bölüm kurulları bölümün kadrolu öğretim üyeleri, araştırma görevlileri ile diğer
öğretim elemanları temsilcileri ve öğrenci temsilcisinden oluşur.
b) Bölüm başkanının ve bölüm kurulunun görevleri :
(1) Bölüm başkanı, bölüm kuruluna başkanlık eder, kurulun aldığı kararları uygular,
bölümdeki eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini düzenli ve verimli bir
şekilde yürütür. Bölümdeki lisans ve lisansüstü öğrencilerle ilgili olarak oluşturulan
jürileri bölüm kararı ile dekanlığa veya enstitüye önerir. Bölümün diğer ihtiyaçlarını
anabilim/bilim dalı başkanlarının görüşünü de alarak, bölüm kurulu kararı ile
dekanlığa veya enstitüye sunar.
(2) Bölüm kurulu, bir bölümde her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma,
yayın,bölüm bütçesinin hazırlanması ve diğer faaliyetlerin planlanmasından ve
bölümle ilgili kararların alınmasından sorumludur.
(3) Anabilim / anasanat dalı başkanı seçiminde de bölüm başkanı seçimindeki
usul uygulanır. Üçden az kadrolu öğretim üyesi bulunan anabilim / anasanat dallarında
kıdemli öğretim üyesi başkan olur.
Anabilim dalı başkanı, bölüm başkanının görevlerini anabilim dalı açısından
yürütür. Tek anabilim dalı bulunan bölümlerde bölüm başkanı aynı zamanda anabilim
dalı başkanı; tek bilim dalı bulunan anabilim dallarında da anabilim dalı başkanı
bilim dalı başkanıdır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Öğretim Elemanları
Öğretim Elemanlarının Statüsü ve Görevleri
MADDE 22 -
Öğretim üyelerinin temel görevleri eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve yayın
yapmak ve yaymak; bu yolla topluma hizmet etmek ve bu kanunla kendisine verilen
diğer görevleri yerine getirmektir. Yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim
üyelerinin görevleri ve statüleri ile ilgili diğer hususlar, Yükseköğretim Kurulunca
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yükseköğretim kurumlarında, öncelikle lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitüler
ile araştırma enstitülerinde ve ihtiyaç duyulan diğer birimlerde, Yükseköğretim
Kurulunun koyacağı esaslar dahilinde, sözleşmeli öğretim elemanı da çalıştırılabilir.
Yardımcı Doçentliğe Atama
MADDE 23 -
Yardımcı doçentlik başvuru koşulları ve atama yöntemleri Üniversitelerarası
Kurulun belirlediği ilkeler ve üniversite senatolarının hazırladığı esaslar
ve ölçütlere göre yürütülür. Yardımcı doçentlik başvurusunda doktora veya tıpta
uzmanlık veya sanatta yeterlik ünvanlarından birine sahip olmak ve merkezi dil
sınavında başarılı olmak ön koşuldur.
Bir üniversitede açık bulunan yardımcı doçent kadrosu, ilgili birimin talebi
üzerine rektörlükçe ilan edilir. İlgili birimin yönetim kurulu tarafından, ilgili
bilim dalından olmak üzere, biri o birimden, diğer ikisi de o üniversite dışından
olmak üzere üç profesör ve/veya doçent tespit edilerek, bunlardan yazılı görüş
istenir. Bu görüşe dayanarak ilgili birimin yönetim kurulunun alacağı karar
üzerine, en çok üç yıl için rektör atamayı yapar. Süre bitiminde yeniden atanabilmek
için, üniversitenin konuya ilişkin ilke ve ölçütlerinin yerine getirilmiş olması
gerekir. Bu şekilde en çok oniki yıla kadar atama yapılabilir.
Doçentlik Başvurusu ve Sınavı :
MADDE 24 -
a) Doçentlik sınavı başvuru koşulları :
(1) Doçentlikle ilgili merkezi yabancı dil sınavında başarılı olmak,
(2) Üniversitelerarası Kurulunun doçentlikle ilgili asgari bilimsel
koşullarını taşımak, gereklidir.
b) Doçentlik sınavı : Doçentliğe başvuru koşulları, asgari ölçütler, sınavın
şekli, jürilerin oluşumu, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler çerçevesinde,
öğretim üyeliğine yükseltme ve atama yönetmeliğine göre yapılır.
Doçentliğe Atama
MADDE 25 - Bir üniversitede açık bulunan doçentlik kadrosu, ilgili birimin
talebi üzerine rektörlükçe ilan edilir. Başvuran doçent ünvanı almış adayların
durumunu incelemek üzere, ilgili birimin yönetim kurulu, ilgili bilim dalından
olmak üzere, biri başvurulan üniversiteden, ikisi diğer üniversitelerden üç
profesörü jüri üyesi olarak seçer. Üyeler ayrı ayrı görüş bildirir. Bu görüşe
dayanarak üniversite yönetim kurulunun kararı üzerine rektör atamayı yapar.
Profesörlüğe Yükseltme ve Atama
MADDE 26 - Bir üniversitede boş bulunan profesörlük kadrosu, ilgili birimin
talebi üzerine rektörlükçe ilan edilir. Rektörlük, üniversitelerde yönetim kurulları
tarafından gösterilen ihtiyaca göre araştırma profesörlüğü veya sözleşmeli profesör
ilanı da yapabilir.
Profesörlüğe yükseltme ve atamada doçentlik ünvanını aldıktan sonraki süre ve
bilimsel niteliklerin tespitine ait ölçütler, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği
ilkeler çerçevesinde öğretim üyeliğine yükseltme ve atama yönetmeliğinde belirlenir.
Başvuru için doçentlik ünvanı aldıktan sonra en az beş yıl ilgili bilim alanında
çalışmak gerekir.
Üniversite yönetim kurulunca, ilgili bilim dalından ve en az üçü diğer üniversitelerden olmak üzere beş profesörden oluşan jüri belirlenir. Jüri üyeleri her aday için ayrı ayrı birer rapor hazırlarlar ve açık tercihlerini de bildirirler. Üniversite yönetim kurulunun bu raporlar doğrultusunda alacağı karar üzerine rektör atamayı yapar.
Yabancı Ülkelerde Alınan Doçentlik Unvanları
MADDE 27 - Yabancı ülkelerde alınan doçentlik ünvanlarının Türkiye'de geçerli
sayılması üniversitelerarası kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde
yönetmelikle düzenlenir.
Yabancı Ülkelerde Alınan Profesörlük Unvanları
MADDE 28 - Yabancı ülkelerde alınan profesörlük ünvanlarının Türkiye'de
geçerli sayılması Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde
yönetmelikle düzenlenir.
Etik Komisyonu ve Ünvanların Korunması
MADDE 29 - Üniversitelerarası Kurulun oluşturacağı etik komisyonun vereceği
bir karar olmadıkça, öğretim elemanları akademik ünvanlarından yoksun bırakılamazlar.
Bilim alanlarına göre oluşturulacak etik komisyonunun kararı üzerine, akademik
unvanı geri alma işlemi, üniversitelerin bu ünvanları veren yetkili birimlerince
yapılır. Etik komisyonlarının oluşum ve çalışma esas ve usulleriyle, bu komisyonların
kararı üzerine akademik ünvanların nasıl geri alınacağı üniversitelerarası kurulun
belirleyeceği ilkeler çerçevesinde yönetmelikle düzenlenir.
Öğretim üyelerinden profesör ünvanı taşıyanlar, herhangi bir nedenle görevden
ayrıldıklarında, bu ünvanlarını, en az üç yıl süreyle bir yükseköğretim kurumunda
kadrolu görev yapmış olmak koşulu ile kullanabilirler.
Emeklilik Yaş Haddi
MADDE 30 - Öğretim elemanlarının kadrolu görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini
gerektiren yaş haddi 70 yaşını doldurdukları tarih olup, üniversiteler ihtiyaç
halinde bu yaş sınırı ile bağlı olmaksızın sözleşmeli olarak öğretim elemanı
çalıştırabilirler.
Sözleşmeli öğretim elemanlarının tabi olacakları esaslar Yükseköğretim Kurulunca
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Öğretim Elemanı Yetiştirme
MADDE 35 -
Ek son fıkra:
Başka üniversiteler adına öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla geçici kadro
tahsisi yapılan üniversitelere, bu amaçla yapılan eğitim ve araştırma faaliyetlerinin
getirdiği ek maliyetlerin finansmanı için Yükseköğretim Kurulunun bütçesinden,
öğrenci başına her yıl belirlenecek meblağa göre hesaplanacak ödenek aktarılır.
Aktarılan ödenekler, ilgili üniversite yönetim kurullarının belirleyeceği harcama
kalemlerine dağıtımı yapılarak kullanılır.
ALTINCI BÖLÜM
Çalışma Esasları, Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon
"Yurt İçinde ve Yurt Dışında Görevlendirme" kenar başlıklı 39. maddenin son fıkrası yeni 41. maddenin son fıkrasına konulmuştur.
Kurumlararası yardımlaşma
MADDE 40-
a) Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, kadrolu öğretim görevlileri
ve okutmanlar bağlı bulundukları birimlerde haftalık ders yüklerini dolduramadıkları
takdirde; aynı üniversitenin diğer birimlerinde, üniversite yönetim kurulunun
kararıyla, kendi bilim dalında olmak şartıyla, ders yükünü doldurmak üzere rektör
tarafından görevlendirilebilir. Ders yüküne dahil çalışmalar karşılığında ek
ders ücreti ödenmez.
Öğretim üyeleri; kendi isteği, bölüm/anabilim dalı, fakülte veya üniversite
yönetim kurullarının görüşü ve rektörün oluru ile istekte bulunan aynı şehirdeki
diğer yükseköğretim kurumlarında ders vermek üzere görevlendirilebilir. Bu öğretim
üyelerine haftalık ders yükünün üstündeki ders faaliyetleri için görevlendirildikleri
kurumun bütçesinden ek ders ücreti ödenir.
Üniversitelerin aynı şehirdeki diğer birimlerinde veya aynı şehirdeki diğer
yükseköğretim kurumlarında görevlendirilebilecek öğretim elemanı bulunmaması
halinde, başka şehirlerdeki yükseköğretim kurumlarından, bu maddenin ikinci
fıkrasındaki usulle ders vermek üzere öğretim üyesi görevlendirilebilir. Bu
şekilde görevlendirilen öğretim elemanlarına, 6245 sayılı Harcırah Kanununa
göre geçici görev yolluğu ve yukarıdaki esaslara göre ek ders ücreti ödenir.
b) Öğretim üyeleri; ihtiyacı olan üniversitenin isteği, kendi kabulü, bölüm/anabilim
dalı, fakülte ve üniversite yönetim kurullarının olumlu görüşü ve rektörün oluru
ile kadroları ve özlük hakları saklı kalmak şartıyla, en az bir eğitim-öğretim
yılı için başka şehirlerdeki üniversitelerde geçici olarak görevlendirilebilir.
Bu şekilde görevlendirilenlerin kadroları kendi kurumlarında saklı tutulur.
Bu öğretim üyelerine, görev yapacakları kurumun bulunduğu yer ve özellikleri
dikkate alınarak kurum kadrolarında çalışanların yararlandıkları ödenek, ek
ders ücreti ve diğer haklar ile 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre ödenecek
harcırahları, görev yapacakları üniversitelerin bütçelerinden ödenir.
Öğretim elemanları etkileşimli uzaktan öğretim yöntemiyle de ders verebilir.
c) Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacı, diğer yükseköğretim kurumlarından bu madde uyarınca karşılanabilir.
Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarında Görevlendirme
MADDE 41- Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim
kurumlarında 40. madde çerçevesinde yapılacak görevlendirmeler, Yükseköğretim
Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarından
resmi davet alan öğretim elemanlarına üç yılı aşmamak ve bütün özlük hakları
saklı kalmak üzere, üniversite yönetim kurulunun kararı, Yükseköğretim Kurulu
ve Milli Eğitim Bakanlığının onayı ile aylıklı izin verilebilir.
Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon
MADDE 42-
a) Yükseköğretim kurumlarının akademik değerlendirmesini yapmak
amacı ile Üniversitelerarası Kurul tarafından "Yükseköğretim Akademik Değerlendirme
Kurulu" oluşturulur. Bu Kurulun kurulması, Kurul üyelerinin seçimi ve eğitimi
ile çalışması, Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği esaslar çerçevesinde
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Yükseköğretim Akademik Değerlendirme Kurulu en geç üç yılda bir yükseköğretim
kurumlarını değerlendirerek hazırlayacağı raporu yayımlamak zorundadır.
b) Yükseköğretim kurumlarının değerlendirmesi, eğitim-öğretim
sisteminin niteliğini bilimsel verimliliğini, öğretim kadrosunun akademik hazırlığını
ve eğitim-öğretim, araştırma koşullarının incelenmesi ile aşağıdaki noktaların
değerlendirilmesini kapsar.
(1) Öğretme yöntemleri,
(2) Eğitim-öğretim müfredatının yapısı ve uluslararası kıyaslaması,
(3) Bilimsel düzey ve yayınlar,
(4) Öğretim kadrosunun niteliği,
(5) Topluma hizmet ve toplumla kurulan ilişkiler düzeyi,
(6) Uluslararası işbirliği ve sonuçları,
(7) Her diploma programı için mezunlar, işverenler, son sınıf öğrencileri anketlerinin
yapılması ve sonuçlarının her yıl müfredata yansıması,
(8) Öğrencinin öğreticiyi değerlendirme anketleri, alınan sonuçların değerlendirilmesi
ve önlemler,
(9) Öğretim üyesi ders dosyası incelemesi,
(10)Mezunların iş bulabilirlikleri,
(11) İdarenin örgütlenme modeli ve verimliliği,
c) Yükseköğretim kurumları kurumsal değerlendirme, akademik değerlendirme ve
akreditasyon çalışmalarını yapmak üzere senato kararıyla "Kalite ve Gelişim
Planlama Kurulu" ile "Akreditasyon Kurulunu" kurarlar. Bu kurulların
her birinde görev yapacak öğretim üyelerinin sayısı o üniversitedeki fakülte
ve lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitü sayısının toplamından az olamaz.
Bu kurullar mezunlar, işverenler, son sınıf öğrencileri ile öğrencinin öğreticiyi
değerlendirdiği anket çalışması yaparlar. Her yıl geçmiş yıllarla kıyaslama
yaparak ilgili yükseköğretim kurumunun "Öz Değerlendirme Raporu"nu
birlikte hazırlarlar. Bu kurullar fakülte, bölüm ve programların akreditasyonu
için gereken tüm çalışmaların yapılması amacıyla alt kurullar oluştururlar.
Hazırlanan öz değerlendirme raporları senatoca görüşülerek son şekli verildikten
sonra yükseköğretim üst kuruluşları ile Yükseköğretim Akademik Değerlendirme
Kurulu ve diğer yükseköğretim kurumlarına gönderilir.
Kalite ve Gelişim Planlama Kurulu her üç yılda bir gelecek üç yıl için üniversitenin
stratejik plan ve eylem planlarını hazırlayarak Yükseköğretim Akademik Değerlendirme
Kuruluna göndermek zorundadır.
d) Yükseköğretim kurumları yurt dışında akreditasyon ve kurumsal değerlendirme programlarına başvurabilirler. Bu kurumlardan alınacak raporlar eşdeğer olarak kabul edilebilir. Yapılan tüm harcamalar üniversitelerin katma bütçelerinden karşılanır. Uluslararası akreditasyon kurumlarına ve kurumsal değerlendirme programlarına başvurmaları için üniversiteler, Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası Kurul tarafından teşvik edilir. Rapor sonuçlarına göre verimliliği dikkate alacak şekilde katma bütçeye teşvik ödeneği konur.
Cari Hizmet Maliyeti
MADDE 46 -
Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet ödenekleri, öğrenci başına olmak üzere,
öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri ile yükseköğretim kurumlarının özellikleri
gözönünde tutularak Yükseköğretim Kurulunca farklı miktarlarda tespit edilir.
Bu miktarın her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı Devletçe karşılanır
ve öğrenci adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur.
Geri kalan kısmı öğrenci tarafından ödenir. Devletçe karşılanacak kısmı, cari
hizmet maliyetlerinin dörtte üçünden az olamaz.
Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak ödemelerin miktarı ve bölgelere göre
oranları ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller her yıl Bakanlar Kurulunca en
geç Temmuz ayı içersinde belirlenir. Devlet üniversitelerinde yabancı uyruklu
öğrencilerden alınacak ücretlerin miktarı, ilgili üniversitenin yönetim kurulunca
tespit edilir.
Ödeme güçlüğü içinde olan öğrencilere, istekleri halinde, öğrenci tarafından
ödenecek katkı payının tamamı, her eğitim-öğretim yılının başında, Yükseköğretim
Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilir.
Hazırlık sınıfı ve yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere, iki yıllık
ön lisans ve 4,5,6 yıllık lisans öğreniminden, bu süreler sonunda mezun olamayan
öğrencilere, Devlet katkısı ödenmesine devam olunur. Bu durumdaki öğrencilerden
birinci yıl için %50, müteakip yıllar için %100 fazlasıyla öğrenci katkısı alınır.
Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci katkısı
%100 fazlasıyla alınır. Öğrenci katkısını ödeyemeyenlerin kayıtları yapılmaz
ve yenilenmez.
Cari hizmet maliyetine öğrenci katkısı ve öğrenci sosyal tesis ve faaliyetlerinden
elde edilen gelirler ile yükseköğretim kurumlarınca önceki yıllarda bastırılan
ders kitapları ve teksirlerinin satışından elde edilen gelirler, üniversite
veya yüksek teknoloji enstitüsü adına üniversite işletme hesabına gelir kaydedilir.
Sosyal Hizmetler, Ders Kitapları ve Eğitim-Öğretim Araçlarının Basılıp Çoğaltılması
MADDE 47 -
a) Sosyal hizmetler
(1) Yükseköğretim kurumları, Yükseköğretim Kurulunun yapacağı plan ve programlar
uyarınca, öğrencilerin beden ve ruh sağlığının korunması, barınma, beslenme,
çalışma, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme gibi sosyal ihtiyaçlarını
karşılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı
sağlık merkezleri, mediko-sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları açmak,
toplantı, sinema ve tiyatro salonları, spor salon ve sahaları, kamp yerleri
sağlamakla ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli
önlemleri almakla görevlidirler.
(2)Yükseköğretim kurumları, özel ve kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak mezunlarına
iş bulmakta yardımcı olurlar.
(3) Üniversiteler rehberlik ve psikolojik danışma merkezleri kurar, öğrencilerin
kişisel ve ailevi sorunlarını çözümlemeye çalışır.
(4) Kamu kuruluşları adına üniversitelerde okuyacak öğrencilere, bu kuruluşlarca
verilecek bursların bilim dallarına dağılımı ve sayısı, insan gücü ihtiyacı
ve öğretim elemanı yetiştirilmesi bakımından, devlet kalkınma planları ilke
ve hedeflerine göre Yükseköğretim Kurulu tarafından belirtilir. Burslu öğrencilerin
harçları ile laboratuvar, sınav ve diploma masrafları burs kapsamına girer.
b) Ders kitapları ve eğitim-öğretim araçlarının basılıp çoğaltılması
Üniversitelerde ders kitapları, bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan
eğitim-öğretim ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü materyal,
ilgili üniversite veya Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanır veya hazırlattırılır
ve öğrencilere uygun bedelle satılır. Ders aracı olarak kullanılan kitap ve
her türlü materyali öğretim elemanları kendi hesaplarına bastıramaz ve çoğaltamazlar;
bunlar ilgili üniversite tarafından basılır, bastırılır veya çoğaltılır. Ancak,
başvurdukları eğitim-öğretim yılı içinde bastırılamayacağı, kurumun yönetim
kurulunca yazılı olarak bildirilen kitapları kendilerinin bastırma hakları saklıdır.
Ders kitapları bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitim-öğretim
ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü malzemeyle ilgili olarak
uygulanacak esaslar ve ödenecek telif hakları, Maliye Bakanlığının uygun görüşü
üzerine Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.
Uzaktan Öğretim
MADDE 48 -Yükseköğretim kurumları, uzaktan öğretim ve açık öğretim kapsamında
ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim-öğretim programları ve sertifika
programları düzenleyebilirler. Bu amaçla yurt içindeki ve yurt dışındaki yükseköğretim
kurumları, telekomünikasyon, bilişim ve medya kuruluşları ve basımevleri ile
ortaklıklar ve/veya konsorsiyumlar kurabilirler. Bu tür eğitim-öğretim programlarının,
öğrenci girişi, müfredat, sınav ve değerlendirme esasları ve mezuniyet şartları
dahil, işleyişine ilişkin usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği
esaslar çerçevesinde üniversitelerce çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
Bu eğitim-öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerden alınacak öğrenim ücretleri
ilgili yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca tespit edilir ve kurumun özel
bütçesine gelir kaydedilir. Yurt içi ve yurt dışındaki birden fazla kurum ve
kuruluşun ortaklığıyla yürütülen programlarda her bir ortağın yükümlülükleri,
öğrenim ücretlerinin ortaklar arasında hangi oranlara göre paylaşılacağı ve
diğer hususlar sözleşmeyle belirlenir. Kayıtlı bulundukları yükseköğretim kurumunun
kabul etmesi koşulu ile öğrenciler, başka yükseköğretim kurumunun açık öğretim
veya uzaktan öğretim programlarından ders alabilirler. Bu şekilde alınan derslerin
ücreti, dersi veren kurumun özel bütçesine yatırılır.
Bu eğitim-öğretim programlarına bütçe ile tahsis olunan ve/veya yukarıdaki hükümler
uyarınca ilgili yükseköğretim kurumunun özel bütçesine yatırılan ücretler, söz
konusu eğitim-öğretim ve sertifika programlarının gerektirdiği personel, diğer
cari ve yatırım giderlerinin karşılanmasında kullanılır.
Bu eğitim-öğretim programlarının hazırlanmasında ve yürütülmesinde fiilen görev
alan yükseköğretim kurum personeline veya hizmet alınacak diğer kişilere Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle
belirlenen esas ve usuller uyarınca, ilgili yükseköğretim kurumu yönetim kurulu
kararı ile belirlenecek miktarlarda telif ücreti ve/veya hizmet karşılığı ödeme
yapılabilir.
Milli Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları; açık yükseköğretim sisteminde
eğitim-öğretim veren yükseköğretim kurumu tarafından yapılacak sınavlarda kullanılacak
bina ve salonlarını kendi olanaklarıyla sınav düzenine uygun olarak hazırlamak,
aydınlatmak ve ısıtmakla; Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının ve yükseköğretim
kurumlarının yönetici, öğretmen, öğretim elemanı ve diğer personeli de açık
yükseköğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumu tarafından verilen sınav görevlerini
kurallarına uygun olarak yürütmekle yükümlüdürler.
Yabancı Dil Hazırlık Eğitim-Öğretimi ve Yaz Okulu
MADDE 49 -
a) Eğitim-öğretimini kısmen veya tamamen bir yabancı dilden yapan yükseköğretim
kurumları, kaydını yaptıran öğrencileri, öğrenimde kullanılacak yabancı dilde
bir yeterlilik sınavına tabi tutarlar. Yetersiz bulunan öğrenciler için esasları
Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek bir yabancı dil hazırlık öğrenimi
uygulanır. Bu lisan öğreniminde başarılı olamayan öğrencilerin bağlı oldukları
yükseköğretim kurumları ile ilişkisi kesilerek uygun bir yükseköğretim kurumuna
yerleştirilir..
b)Yaz okullarına katılacak öğrencilerden alınacak yaz okulu öğrenim ücreti,
bu Kanunun 46 ncı maddesi uyarınca ilgili program adına göre belirlenen yıllık
öğrenci katkı payının iki katını geçmemek üzere, kaydolunan ders saati itibariyle
üniversite yönetim kurulunca belirlenir.
Üniversite yönetim kurulu, başarılı veya gelir düzeyi düşük öğrencilerden bu
ücretin alınmamasına veya belirlenen miktardan daha az öğrenim ücreti alınmasına
karar verebilir. Kamu kurum ve kuruluşları adına mecburi hizmet karşılığı öğrenim
gören öğrenciler, Türkiye Cumhuriyeti Devlet burslusu olarak yükseköğretim gören
yabancı öğrenciler ile lisansüstü öğrenim gören öğretim ve araştırma görevlilerinden
yaz öğrenimi için ücret alınmaz.
Yaz okulu öğrenim ücretleri, öğrenciler tarafından üniversite özel hesabına
peşin olarak yatırılır.
Yaz okulunda ders veren öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretlerinin
toplamı, bu amaçla toplanan gelirlerin %70 ini aşamaz. Bu kapsamda, öğretim
elemanlarına yapılacak ödemelerin miktarları 2914 sayılı Yükseköğretim Personel
Kanunun 11 nci maddesinde akademik unvanlar itibariyle öngörülen ek ders ücretlerinin
beş katını, sınav ücretlerinin üç katını geçmemek üzere üniversite yönetim kurulunca
belirlenir.
Lisansüstü Öğretim
MADDE 50 -
a) Usul ve şartları
(1) Lisans düzeyinde öğrenim gördükten sonra, yükseköğretim kurumlarında yüksek
lisans, doktora, sanatta yeterlilik ya da tıpta uzmanlık öğrenimi yapacakların
belirlenmesi ile hangi alanlarda lisans programlarıyla birleştirilmiş tezsiz
yüksek lisans programları açılabileceği, Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek
esaslara göre Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.
(2) Lisansüstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan
yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere öğretim yardımcılığı
kadrolarından birine de atanabilirler.
(3) Tıpta uzmanlık öğrenimi yapanlara verilecek aylık veya ödeneklerin tespitinde,
aynı durumda bulunan Sağlık Bakanlığındaki personelin aylık ve ödenekleri göz
önünde tutulur.
Hangi lisansüstü düzey ve alanlardaki programlara kayıtlı öğrencilerden katkı
payı alınacağı, bilim ve teknolojideki gelişmeler ve ülke ihtiyaçları göz önüne
alınarak, her üç yılda bir Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir. Lisansüstü
öğrencilerden alınacak katkı payının miktarı, Yükseköğretim Kurulunun önerisi
üzerine, Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Öğretim ve araştırma asistanlarından
katkı payı alınmaz. Öğrencilerin ödeyecekleri katkı payları ile ücretler, ilgili
üniversitenin üniversite özel hesabına gelir kaydedilir. Lisansüstü öğrencilerine
de üniversite özel hesabından burs verilebilir.
b) Tezsiz yüksek lisans
Üniversitelerde Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek alanlarda tezsiz yüksek
lisans programları açılabilir. Hangi programların açılacağı ilgili üniversite
senatosunun teklifi üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilir.
Bu programlara kayıtlı öğrencilerden alınacak öğretim ücretleri üniversite yönetim
kurulunca belirlenir.
Tezsiz yüksek lisans programları öğretim ücretleri peşin olarak ya da üniversite
yönetim kurulunun belirleyeceği zamanlarda taksitler halinde olmak üzere, öğrenciler
tarafından üniversite özel hesabına yatırılır.
Tezsiz yüksek lisans programlarında görev alan öğretim elemanlarına ödenecek
ders ücretlerinin miktarı, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 nci
maddesinin dördüncü fıkrasında akademik unvanlar itibariyle belirlenen ek ders
ücretinin on katını ve aynı maddede öngörülen sınav ücretlerinin beş katını
geçmemek üzere, üniversite yönetim kurulunca belirlenir. Tezsiz yüksek lisans
programlarında verilen dersler ders yükünden sayılmaz.
Öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretlerinin toplamı bu amaçla
toplanan gelirlerin %70 ini aşamaz.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Disiplin ve Ceza İşleri
Öğretim Elemanlarının Disiplin ve Ceza İşleri
MADDE 53 -
a) Disiplin amirleri
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Yükseköğretim Kurulu üyeleri ile rektörlerin, rektör
üniversitenin ve yüksek teknoloji enstitüsünün, dekan fakültenin, enstitü ve
yüksekokul müdürleri enstitü ve yüksekokulların akademik ve idari personelinin,
sıralı disiplin amirleridir. Üniversite ve bağlı birimlerin yönetim kurulları
aynı zamanda disiplin kurulu olarak görev yaparlar.
Disiplin kurullarında profesörlerle ilgili hususların görüşülmesinde doçent
ve yardımcı doçentler, doçentlerle ilgili hususların görüşülmesinde de yardımcı
doçentler disiplin kurullarına alınmazlar.
b) Disiplin soruşturması
Yükseköğretim Kurulu ile üniversitelerde ve yüksek teknoloji enstitülerinde
görevli akademik, idari ve sözleşmeli personelin disiplin hükümleri, devlet
memurlarına uygulanan usul ve esaslara göre Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
c) Ceza soruşturması
Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları
yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kuruluş ile
kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının görevleri
dolayısıyla yada görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar
hakkında, aşağıdaki hükümler uygulanır:
(1) Ön soruşturma : Yükseköğretim Kurulu Başkanı için kendisinin katılmadığı,
Milli Eğitim Bakanının başkanlığındaki bir toplantıda, Yükseköğretim Kurulu
üyelerinden teşkil edilecek en az üç kişilik bir kurulca; diğerleri için, bu
Kanunda gösterilen ön soruşturma disiplin amirlerince, doğrudan veya görevlendirecekleri
uygun sayıda soruşturmacı tarafından ön soruşturma yapılır.
Ön soruşturma ile görevlendirilen kişi veya kişiler, kendilerini görevlendiren
disiplin amirinin bütün yetkilerine haizdir; hakkında ön soruşturma yapılan
öğretim elemanı ile memur ve diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurur; ayrıca
soruşturma konusu ile ilgili bilgi ve belgeleri toplar. Ulaşılan sonuç gerekçeli
bir raporla soruşturma açma izni vermeye yetkili disiplin amirine verilir.
Öğretim elemanlarından soruşturmacı tayin edilmesi halinde, bunların, hakkında
soruşturma yapılacak öğretim elemanının akademik ünvanına veya daha üst akademik
ünvana sahip olmaları şarttır.
(2) Soruşturma izni:
Ön soruşturma raporu üzerine ;
a) Yükseköğretim Kurulu, Yükseköğretim Denetleme Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme
Merkezi başkan ve üyeleri hakkında Danıştay İkinci Dairesi,
b) Rektörler, rektör yardımcıları ve üst kuruluşların genel sekreterleri hakkında,
Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek üç kişilik kurul,
c) Üniversite, fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurulu üyeleri, fakülte
dekanları ve dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdürleri ve yardımcıları
ile üniversite genel sekreterleri hakkında, rektörün başkanlığında rektörce
görevlendirilen rektör yardımcılarından oluşacak üç kişilik kurul,
d) Öğretim elemanları, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterleri hakkında
üniversite yönetim kurulu üyeleri arasından oluşturulacak üç kişilik kurul,
e) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında rektör
tarafından soruşturma izni verilmesine ya da verilmemesine karar verilir. Bu
kararların gerekçeli olması zorunludur. Karar, soruşturma konusu fiilin öğrenilmesinden
itibaren ön soruşturma dahil otuz gün içinde verilir. Bu süre zorunlu hallerde
onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir.
(3) Kurulların oluşturulması : Yükseköğretim Kurulu ile üniversite yönetim kurullarınca
oluşturulacak kurullarda görevlendirilecek asıl üye sayısı kadar yedek üye iki
yıl için seçilirler. Süresi sona erenlerin tekrar seçilmeleri mümkündür.
(4) Kurulların çalışma usulü : soruşturma izni verilip verilmemesine karar verecek
kurullar üye tam sayısı ile toplanır. Kurullara ilk soruşturmayı yapmış olan
üyeler ile haklarında karar verilecek üyeler katılamazlar. Noksanlar yedek üyelerle
tamamlanır. Oylar, kabul veya red şeklinde verilir. Toplantı nisabı üye tamsayısıdır.
Kararlar, katılanların salt çoğunluğuyla alınır.
(5) İtiraz : Yetkili kurullarla Danıştay ve rektör tarafından soruşturma izni
verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararlar Cumhuriyet Başsavcılığına, hakkında
soruşturma yapılan öğretim elemanı, memur veya diğer kamu görelisine ve varsa
şikayetçiye bildirilir. Bu kararlara karşı ilgililer tarafından, kararın kendilerine
tebliğinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İlgililerce Danıştay İkinci
Dairesinde verilen karara yapılacak itiraz, Danıştay İdari İşler Kurulunca;
diğer kurullarca ve rektörlerce verilen kararlara karşı yapılacak itiraz, Danıştay
İkinci Dairesinde karara bağlanır.
Soruşturma izni kesinleşen yükseköğretim üst kuruluşlarının başkan ve üyeleri
ile rektörlerin yargılanması Yargıtay ilgili ceza dairesine; temyiz incelemesi
Ceza Genel Kuruluna; diğer görevlilerin yargılanmaları suçun işlendiği yer adliye
mahkemelerine aittir.
Değişik statüdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde, soruşturma usulü
ve yetkili yargılama mercii görev itibariyle üst dereceliye göre tayin olunur.
Yükseköğretim üst kuruluşları başkanları ve rektörler için, 3628 sayılı Mal
Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamına
giren suçlar hakkında yapılacak ceza soruşturmasında, yukarıda belirtilen ceza
soruşturmaları usulü tatbik edilir. Bunlar dışında kalan tüm görevliler bakımından,
3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçlardan dolayı ceza kovuşturması için gereken
izin, Yükseköğretim üst kuruluş üyeleri ile bu kuruluşların memurları hakkında
Yükseköğretim Kurulu Başkanından; üniversite ve birimlerin yöneticileri ve öğretim
elemanları ve memurlar hakkında üniversite rektörlerinden alınır.
Anayasada yer alan temel hak ve hürriyetleri, devletin ülkesi ve milletiyle
bölünmez bütünlüğünü veya dil, ırk, sınıf, din ve mezhep ayrılığına dayanılarak
nitelikleri Anayasada belirtilen Cumhuriyeti ortadan kaldırmak kastıyla işlenen
suçlar ve bunlarla irtibatlı suçlar ile ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde,
yukarıda yazılı usuller uygulanmaz. Bu hallerde kovuşturmayı Cumhuriyet savcısı
doğrudan yapar.
Bu Kanunda yer almayan hususlarda, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin
Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır. Ceza soruşturması usul ve
esaslarına ilişkin ayrıntılı hükümler, bu Kanun ve 4483 sayılı Kanun çerçevesinde
Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Öğrencilerin Disiplin ve Ceza İşleri
MADDE 54 -
Soruşturma, yetkiler ve cezalar:
a) Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında öğrenme ve öğretme hürriyetini
doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kısıtlayan; kurumların çalışma düzenini
bozan veya eğitim-öğretimi engelleyen eylemlere katılan ya da bunları teşvik
veya tahrik eden; yükseköğretim mensuplarının şeref ve haysiyetine veya şahıslarına
tecavüz eden; terör eylemlerine katılan veya bunları tahrik ya da teşvik eden
öğrencilere, eylem başka bir suçu oluştursa bile ayrıca uyarma, kınama, bir
haftadan bir aya kadar veya bir ya da iki yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma
veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları verilir.
b) Yükseköğretim kurumlarına ait açık veya kapalı alanlarda veya kurumlara ait
olmayan yerlerde öğrencilerin topluluk halinde işlemiş oldukları disiplin suçlarından
dolayı soruşturma yaptırmaya rektör; bireysel olarak işlenmiş disiplin suçlarından
dolayı öğrencisi olduğu birimin dekan veya müdürü yetkilidir.
c) Hakkında soruşturma yapılan öğrenciye sözlü veya yazılı savunma
hakkı verilir. Tanınan süre içinde savunma yapmayan öğrenci bu hakkından vazgeçmiş
sayılır. Soruşturma, açılmadan itibaren yirmi gün içinde sonuçlandırılır. Zorunlu
hallerde bu süre onbeş gün daha uzatılabilir.
d) Disiplin cezaları, ilgili öğrenciye yazılı olarak bildirilir.Yükseköğretim
kurumundan çıkarma kararına karşı onbeş gün içinde üniversite yönetim kuruluna
itiraz edilebilir. Cezalar, öğrencinin dosyasına ve siciline işlenir; öğrenciye
burs veya kredi veren kuruluşa bildirilir.
e) Bu maddeye göre yapılacak işlemler sırasında gerekirse öğrenciye, bağlı bulunduğu
öğretim kuruluşunda ilan yoluyla tebligat yapılabilir.
f) Yükseköğretim kurumundan çıkarma kararları Yükseköğretim Kuruluna ve ilgili
askerlik şubelerine bildirilir.
g) Öğrencilerin disiplin soruşturması usul ve esasları ile disiplin suçu teşkil
eden fiiller ve bunlara karşılık gelen disiplin cezaları, bu Kanunda belirlenen
hükümler çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
ONUNCU BÖLÜM
Mali Hükümler
Genel Hükümler
Madde 55 -
a) Devlet, yükseköğretim kurumlarına işleyişlerini sürdürebilmeleri için, enflasyondan
etkilenmeyecek şekilde gerekli kaynağı tahsis etmekle yükümlüdür. Gerekli kaynak
sağlanamadığı takdirde bu durum cari hizmet maliyetlerine yansıtılır.
b) Yükseköğretim kurumları bütçelerini, stratejik planlarına ve kurumlarının
gelişme politikalarına uygun olarak dağıtır. Yükseköğretim kurumları yukarıdaki
hedefler doğrultusunda bütçelerini üç yıllık hazırlarlar.
c) Yükseköğretim kurumlarına genel bütçeden aktarılacak ödeneklerin belirlenmesinde;
gelişmekte olan veya yeni kurulan üniversitelerin gelişimi, özellikleri, öğrenci
sayıları ve araştırma-geliştirme faaliyetleri ile stratejik planları gözönüne
alınır. Yeni kurulan ve gelişmekte olan üniversitelerde alt yapının hızla tamamlanması
için gerekli kaynak tahsisi yapılır.
d) Bir mali yılda yükseköğretim kurumlarına genel bütçeden tahsis edilecek ödenekler
toplamı, bir önceki yılda aynı amaçla tahsis edilen ödeneğin gayri safi milli
hasıla içindeki payından daha az olamaz ve bu pay her yıl Yüksek Planlama Kurulu
tarafından belirlenen hedef ekonomik büyüme oranında arttırılır.
e) Araştırma-geliştirmede yükseköğretim kurumlarındaki farklılaşma ve uzmanlaşmayı
teşvik amacıyla devletin ve kurumların stratejik hedefleri doğrultusunda ayrıca
bütçe desteği sağlanır.
f) Yükseköğretim kurumlarının teknolojik geliştirme merkezleri, teknoparklar
ve bilim merkezlerinin alt yapı ve üst yapılarının tamamlanması için bütçelerine
ayrıca ödenek konulur.
Mali Kolaylıklar
MADDE 56 -
a) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarına yapılacak her
türlü bağış ve vasiyetler, vergi, resim ve harçlardan muaftır. Bağış ve vasiyetlerin
kullanılmasında, bağış ve vasiyet yapanların koydukları ve kanunlara göre geçerli
sayılan kayıtlara ve şartlara uyulur.
b) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumları, genel bütçeye dahil
kamu kurum ve kuruluşları ile vakıflara tanınan muafiyetler, istisnalar ve diğer
malî kolaylıklardan yararlanırlar. Tasarruf genelgeleri dışında tutulurlar.
Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yükseköğretim üst kuruluşları
ve yükseköğretim kurumlarına makbuz karşılığında yapılacak nakdî bağış ve yardımlar
Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek
gelirlerden ve kurum kazancından indirilir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması
halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın, varsa
mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, Takdir Komisyonunca
belirlenecek değeri esas alınır.
c) Eğitim-öğretim ve araştırma amacı ile ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza,
malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemelerle
ilgili olarak, yükseköğretim kurumları gümrük vergisi ile buna bağlı her türlü
vergi, resim ve harçlardan muaftır.
d) Yirmi milyar lira tutarındaki bir hakkın veya menfaatin terkinini gerektiren,
maddî veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında, yüksek mahkeme ve mercilerde
incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış olan dava, icra
ve benzeri takiplerden vazgeçilmesine veya uygun ödeme kararı almaya rektör
ve üst kuruluşların başkanları; yirmi milyar liradan fazlası için üst kuruluşlarda
Yükseköğretim Kurulu Başkanın, yükseköğretim kurumlarında rektörün önerisi ve
Sayıştay Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı karar verir. Yirmi milyar
lira her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen
yeniden değerleme oranında artırılır.
e) Yükseköğretim üst kuruluşlarına ve yükseköğretim kurumlarına tahsis edilmiş
olan taşınmazlar bu kurumların mülkiyetine tescil edilir.
f) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının gelir kaynaklarından
hiçbir suretle kesinti yapılamaz ve o kurumun izni olmadan başka bir tertibe
aktarma yapılamaz.
g) Bir yükseköğretim kurumunun bütçesindeki ödenekleri, diğer bir yükseköğretim
kurumunun bütçesine aktarmaya, ilgili rektörlerin önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun
olumlu görüşü üzerine, Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Bütçe ve Harcama Yetkisi
MADDE 57 -
Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının bütçeleri; genel
ve özel bütçelerin bağlı olduğu mevzuata uygun olarak hazırlanır, yürürlüğe
konur ve denetlenir.
Harcama yetkilisi; üst kuruluşlarda Yükseköğretim Kurulu Başkanı, yükseköğretim
kurumlarında rektördür. Bu yetki, gerektiğinde uygun görülen konularda Yükseköğretim
Kurulu Başkan vekilleri ile rektör yardımcılarına, genel sekreterlere, dekan
ve yardımcılarına, enstitü ve yüksekokul müdürlerine devredilebilir. Yetkinin
devredilmesi, yetki devredenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Yükseköğretim Kurumu Özel Bütçesi
MADDE 58 -
a) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin gelir kaynakları aşağıda belirtilmiştir:
(1) Genel bütçeden aktarılan ödenekler.
(2) Yükseköğretim kurumunun her türlü fiziki imkan, tesis, araç, gereç, teçhizat,
insan gücü ve bilgi birikimini değerlendirerek üreteceği her türlü hizmet ve
mallardan elde edilecek gelirler.
(3) Yükseköğretim kurumlarına ait veya yükseköğretim kurumuna tahsis edilmiş
olan taşınır, taşınmaz malların kiralanması, idare, işletme ve satılmasından
elde edilecek gelirler.
(4) Gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak bağış, vasiyet ve yardımlar.
(5) Kar payları, faizler ve diğer nemalandırma gelirleri.
(6) Araştırma-geliştirme faaliyetlerinden elde edilen gelirler.
(7) Telif, yayın, patent, lisans gelirleri.
(8) Öğrencilerin ödeyeceği katkı payları ve öğrencilerden tahsil edilen diğer
ücretler.
(9) Diğer gelirler.
b) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinden yapılacak giderler aşağıda belirtilmiştir:
(1) Yükseköğretim kurumu, kuruluş ve özelliklerine uygun gelişmesi, eğitim-öğretim,
temel ve uygulamalı araştırma, geliştirme, her türlü mal ve hizmet üretimi faaliyetlerini,
ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürebilmesi ve kurumun etkin ve verimli şekilde
yönetilmesi ile, ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılara ilişkin her türlü
giderler ve uzaktan öğretimin gerektirdiği yüzyüze eğitim, sınavların hazırlanması,
uygulanması, değerlendirilmesi, denetimi, kayıt-kabul, her türlü yazılı ve görsel
malzeme üretimi giderleri ile bunlara ilişkin telif ücretleri, internet üzerinden
yapılan eğitimlerde ders ücretleri ile yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun
uygun göreceği patent, lisans ve diğer ödemeler.
(2) Yükseköğretim kurumunun kuracağı şirketler ile teknoloji geliştirme bölgelerinde
kurulacak yönetici şirketlere veya diğer yönetici organlara ortak olunması veya
ortaklığın devamı için yapılması zorunlu olan ödemeler.
(3) Öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık ve eğitim hizmetleri ile kültür ve
spor faaliyetleri için yapılacak her türlü giderler ile muhtaç ve başarılı öğrencilere
verilecek burslar.
(4) Kısmi zamanlı olarak istihdam edilecek öğrencilere ödenecek ücretler.
(5) Yükseköğretim kurumu özel bütçesi kadro ve pozisyonlarında tam veya kısmi
zamanlı olarak istihdam edilen personel ile araştırmacı öğretim elemanı olarak
görev yapanlara yapılacak ücret ve benzeri ödemeler.
(6)) Öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretleri.
(7) Uluslararası kuruluşlara üyelik ücreti ve uluslararası kuruluşlardan alınacak
hizmetler için gerekli ödemeler.
(8) Bilimsel ve teknolojik araştırma, geliştirme ve yayın faaliyetlerini desteklemek,
teşvik etmek ve bu alanlarda katkı sağlayanları ödüllendirmek amacıyla; ulusal
ve uluslararası yetkili merci ve kuruluşlarca tescil edilmiş veya bilimsel ve
teknolojik alanda genel kabul görüp benimsenmiş, buluş veya yenilik yapmış olmak,
ulusal ve uluslararası bilim kuruluşları ve bilimsel yayın organlarınca kabul
görmüş ve yayımlanmış araştırma ve makalesi bulunmak, teorik ve teknik düzeyde
ispatlanmış veya kabul edilebilir katkılar sağlamış olmak, eğitim-öğretim, yöntem,
teknik, konu ve araçlarında yenilik yapma gibi kriterlere bağlı olarak yükseköğretim
kurumu öğretim elemanlarına teşvik ödülü verilebilir. Konuya ilişkin esaslar
ve performans kriterleri Yükseköğretim Kurulunca belirlenir. Ancak, bir takvim
yılında bir öğretim elemanına bu şekilde yapılacak ödemelerin toplamı, ilgililerin
bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), ödenek ve her türlü tazminat (makam,
temsil ve görev tazminatları hariç) toplamının on katını geçemez.
(9) Resmi belgeye dayalı her türlü giderler.
c) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin işleyişi:
1)Yükseköğretim kurumu özel bütçesi; kurumsal, fonksiyonel ve ekonomik sonuçların
görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara
uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tabi tutularak ilgili yükseköğretim
kurumu tarafından hazırlanır. Yükseköğretim kurumu özel bütçesinde yıl sonunda
kullanılmayan ödenekler ertesi yıla devredebilir. Yükseköğretim kurumu banka
hesaplarında bulunan nakit fazlaları yükseköğretim kurumunun uygun göreceği
yöntemlerle nemalandırılır.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesine zamanında ödenmeyen alacaklar 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Yükseköğretim kurumunda mali kontrol görevi yürütecek olan mali kontrol yetkilisi,
muhasebe yetkilisi ve iç denetçi rektör tarafından atanır.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin uygulanması için gerekli muhasebe ve raporlama
standartları çerçeve hesap planları ile düzenlenecek hesapların şekil süre ve
türleri Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin mevzuata uygun olarak hazırlanmasından,
uygulanmasından üst yönetici, yetkisini devrettiği kişiler ile diğer görevliler
müştereken sorumludur.
Sağlık hizmetleri dışında, yükseköğretim kurumunda araştırma ve geliştirme,
teknik danışmanlık, kısa kurslar ve konferanslar dahil gelir elde etme amacıyla
sözleşme karşılığı üreteceği her türlü hizmet ve malın fiyatı, sözleşme hükümleri,
serbest piyasa şartları, uluslararası konjonktür ve kurumun ilgili alandaki
rekabet gücü göz önüne alınmak suretiyle, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca
tespit edilir.
Yükseköğretim kurumunda yapılan çalışmalar sonucunda bir patent veya ihtira
hakkı doğması halinde, ilgili yükseköğretim kurumu bunun sahibi olur ve yönetim
kurulunun uygun göreceği yöntemle bu hak değerlendirilir. Buradan elde edilecek
gelirler yükseköğretim kurumu özel bütçelerine kaydedilir. Bu gelirlerden söz
konusu patent veya ihtira hakkına katkıda bulunan personele yapılacak ödemeler,
yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Bu şekilde bir takvim yılında bir kişiye
yapılabilecek ödemelerin toplamı, her yıl elde edilecek gelirin %70'ini geçemez.
İlgilinin vefatı halinde, bu haklar mirasçılarına kalır. Gerçek ve tüzel kişilerle
sözleşme karşılığı yapılan çalışma ve giderleri kısmen veya tamamen bu kişilerce
karşılanan faaliyetler sonucunda çıkan patent veya ihtira haklarının paylaşımı,
yükseköğretim kurumu ile bu kişiler arasında yapılacak sözleşmede belirtilir.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesinden personel çalıştırılabilir. Bunların görevleri
ve görev yerleri, yükseköğretim kurumunun özellikleri ve faaliyetlerinin kapsam
ve niteliklerine uygun olarak, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca belirlenir.
Giderleri yükseköğretim kurumu özel bütçesinden karşılanmak kaydıyla, yükseköğretim
kurumu birimlerinde ihtiyaca göre bir yıl süreyle, tam gün veya kısmi zamanlı
veya yılın bir ya da birkaç ayına sirayet edecek şekilde tam gün veya kısmi
zamanlı 657 sayılı Kanunun 4/C maddesinde belirtildiği şekilde işçi sayılmayan
sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Kurum sözleşme süresine göre en çok bir
ay önceden haber vermek şartı ile sözleşmeyi tek taraflı olarak her an feshedebilir.
Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak öğrenciler hakkında 4857 sayılı İş Kanununun
işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili hükümleri ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar
Kanununun iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası ile ilgili hükümleri hariç
diğer hükümleri uygulanmaz. Bu statüde çalışan öğrencilere saat başına ödenecek
ücret, asgari ücretin bir saat karşılığının üç katını geçmemek üzere yönetim
kurulunca belirlenir. Bir öğrenci ayda en çok 120 saat süre ile çalıştırılabilir.
Masraflarının tamamı gerçek ya da yükseköğretim kurumları dışındaki tüzel kişilerce
karşılanmak üzere sözleşme ile araştırmacı öğretim elemanı istihdam edilebilir.
Bu hizmette çalışacak araştırmacı öğretim elemanında aranacak asgari nitelikler,
Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Araştırmacı öğretim elemanı pozisyonunda istihdam edilen öğretim elemanına ödenecek
ücret sözleşme ile belirlenir ve tüm giderler bu konuda yapılan bağıştan ödenir.
Kadrolu öğretim elemanı iken araştırmacı öğretim elemanı pozisyonunda sözleşme
ile çalışmaya başlayanlar sözleşme süresince aylıksız izinli sayılır ve bunların
emeklilik hakları mevcut statüsünde devam eder. Bunlar öğretim görevleri bakımından
bu Kanunda aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere tabidir.
Sözleşme esasları ve istihdama ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığının görüşü
ve Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.
2) Gelir kaynaklarının (2)* bendinde belirtilen gelirlerin gayri safi tutarının % 5 inden az olmamak üzere yönetim kurulunun belirleyeceği orandaki tutar; yükseköğretim kurumu özel bütçesi muhasebe yetkilisince tahsilatı takip eden ayın ilk haftası içinde, araştırma amacıyla açılan alt hesaba aktarılır. Araştırma projelerinden elde edilen gelirler ve bu amaçla tahsil olunan bağış ve yardımlar bu alt hesapta toplanır. Bu alt hesapta toplanan miktarlar diğer hesaplara aktarılamaz ve amacı dışında kullanılamaz. Bu Kanunun ilgili maddesinde belirtilen gelirlerin, yukarıdaki fıkraya göre alt hesapta toplanan tutarlardan sonra kalan miktarı (sağlık hizmetlerinden elde edilen gayri safi gelirin en fazla %50 si, diğer hizmetlerden elde edilen gayri safi gelirin en fazla %70 i), işçiler ve sözleşmeli personel hariç diğer personel arasında, personelin tabi olduğu kanun, sınıfı, unvanı, görev yaptığı birim, gelirin elde edilmesindeki katkısı, performansı ve benzeri kriterlerden biri veya bir kaçı birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınarak, aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun belirleyeceği şekilde paylaştırılır:
(2a) Bu şekilde yapılacak ödeme; ilgili personelin bir ayda alacağı aylık
(ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek, her türlü tazminat toplamının, öğretim
üyeleri için iki katını, diğer öğretim elemanları için bir katını, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununa tabi personel ve sözleşmeli personel için ise %80
ini geçemez. Yukarıdaki gelirlerin tahsilatı ve buradan yapılacak giderlerin
organizasyonu ve yönetim işlerinde görev alan öğretim elemanları dışındaki personel
ile işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni
doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane ve acil servis gibi hizmetlerde
çalışan öğretim elemanları dışındaki sağlık personeli için %80 oranı ayrıca
% 50 sine kadar artırılabilir. Bu tavanları aşmamak üzere, gelir durumuna göre
bir aydan daha uzun dönemler itibariyle bu ödemeyi yapmaya yükseköğretim kurumu
yönetim kurulu yetkilidir.
(2b) Öğretim elemanlarına, saat 16.00 dan önce olmamak üzere mesai saatleri
dışında yükseköğretim kurumu özel bütçesine yaptıkları doğrudan katkılarından
dolayı verilecek payın belirlenmesinde yukarıdaki bentte belirlenen sınırlama
dikkate alınmaz.
(2c) Bu ödemelerden yararlanabilmek için ilgili yükseköğretim kurumunda fiilen
görev yapmak şarttır. Ancak;
-Yıllık izin süresince,
-Bir takvim yılında 15 günü aşmayan mazeret izni süresince,
-Hastalık izni kullanılması veya tedavi kurumlarında yatmak suretiyle tedavi
görülmesi halleri ile yatmak suretiyle tedaviden sonra fasılasız olarak hastalık
izni kullanılması ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 20 inci maddesine göre refakat
edilmesi halinde her defasında bu şekilde geçecek sürelerin, bir takvim yılında
toplam 60 günü aşmamak üzere, 15 günü aşmayan kısmı için,
-Yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirme sebebiyle ayrılmalarda yükseköğretim
kurumu yönetim kurulunun bir takvim yılında 60 günü geçmemek üzere belirleyeceği
süreler için,
-Yükseköğretim kurumu rektör ve yardımcılarının bu görevleriyle ilgili yurtiçi
geçici görevlendirmeleri ile bir takvim yılında 90 günü geçmeyen yurtdışı geçici
görevlendirmelerinde, bu şart aranmaz.
ONBİRİNCİ BÖLÜM başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Özlük Hakları ve Diğer Hükümler
Oylama ve Seçim
MADDE 61 - Bu kanunda geçerli jüri, komisyon ve kurullarda her üye oyunu kabul
veya ret şeklinde vermekle yükümlüdür. Her türlü seçimde oylama işlemi gizli
yapılır.
Bütün genel kurullarda toplantı yeter sayısı aksi belirtilmedikçe, kurul üye
tam sayısının salt çoğunluğudur. Yürütme kurullarında ise toplantı yeter sayısı
kurul üye tam sayısının üçte ikisidir.
Kurullarda karar yeter sayısı toplantıya katılanların salt çoğunluğudur. Bunun
sağlanamadığı hallerde başkanın oyu iki sayılır, başkan oyunu en son kullanır.
Her kurul üyesi katıldığı toplantılarda uhdesinde birden fazla görev bulunsa
dahi, her oylamada yalnız bir oy kullanma hakkına sahiptir.
Seçimler, seçmen listesiyle birlikte on gün öncesinden ilgili yükseköğretim
kurumları içindeki panolara asılmak ve kurum web sayfasında yayınlanmak suretiyle
ilan edilir. Seçmenlere; seçimin yeri, tarihi ve saati ayrıca yazılı olarak
bildirilir. Bu kanunda belirtilen kurul ve organların seçimlerinde oy pusulasına
sadece bir adayın ismi yazılır, oylamalar gizli yapılır.
Bu Kanundaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, oyların eşitliği halinde seçimler
bir tam gün sonra yenilenir.
Özlük Hakları, Teşvik ve Ödüller
MADDE 62 - Üniversite öğretim elemanları ve üst kuruluşlar ile üniversitelerdeki
memur ve diğer görevlilerin özlük hakları bakımından, bu Kanunda belirtilmeyen
hususlar için Üniversite Personel Kanunu ve genel hükümler uygulanır.
Yükseköğretim kurumlarında, başta derslerinde ve diğer faaliyetlerde üstün başarı
gösteren, kurumunu başarı ile temsil eden öğrencilere, başarı durumlarına göre
teşvik ödülü verilir. Öğrencilerin ödüllendirilmesi ve teşvikleri ile ilgili
konularda yükseköğretim kurumları kendi düzenlemelerini yaparlar.
Bilimsel çalışma ve yayınlarında veya eğitim-öğretim faaliyetlerindeki üstün
gayret, katkı ve başarıları tespit edilen öğretim elemanları, çalışmaları için
ödüllendirilir ve teşvik edilir. Öğretim elemanlarının ödüllendirilmesi ve çalışmalarında
teşvikleri ile ilgili konuların genel usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu
tarafından belirlenir. Bu doğrultuda yükseköğretim kurumları kendi düzenlemelerini
yaparlar.
Yükseköğretim kurumları ve üst kuruluşlarında çalışan diğer personele ödül verilmesi
ve teşvikleri ile ilgili konularda genel hükümler geçerlidir.
65 inci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki ONİKİNCİ BÖLÜME yer verilmiştir.
ONİKİNCİ BÖLÜM
Vakıf Yükseköğretim Kurumları
Vakıf Yükseköğretim Kurumları
MADDE 66 -
a) Kuruluş : Vakıflar; kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla, mali ve idarî
hususlar dışında akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik
yönlerinden bu Kanunda gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla, en az iki
fakülte ve bir meslek yüksekokulundan oluşan üniversite kurabilirler.
Vakıflar bir yükseköğretim kurumuna bağlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduğu
alanlarda yüksek nitelikli insan yetiştirmek amacıyla, bu Kanun hükümleri çerçevesinde
kalmak şartıyla, meslek yüksekokulu kurabilir. Kurulacak meslek yüksekokullarına,
meslekî ve teknik eğitim bölgesinde gereksinim duyulması esastır.
Vakıflar tarafından askeri ve emniyetle ilgili eğitim kurum veya birimleri açılamaz.
Bir vakıf yükseköğretim kurumu kurulabilmesi için aşağıda belirtilen belgelerin
Yükseköğretim Kuruluna sunulması gerekir.
(1) Kurulacak yükseköğretim kurumunun bina, araç, gereç ve diğer maddi yapıları
ve malzemelerinin hazır bulunduğunu veya bunların sağlanması için yeteri kadar
bir meblağın tahsis edildiğini gösterir belge,
(2) Kurulacak yükseköğretim kurumunun üç yıllık her çeşit işletme ve diğer cari
masraflarının en az % 50 sini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik değeri
olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduğunu ve buna tahsis edildiğini gösterir
belge,
(3) Kurulacak yükseköğretim kurumunun ve bunlara bağlı birimlerin adlarını bildiren
belge ile kurumun eğitim-öğretim, mali ve idari konularda uygulayacağı esasları
gösteren taahhüt belgesi,
(4) Vakıf yükseköğretim kurumunun, Üniversitelerarası kurulca belirlenen ölçütlere
göre eğitim-öğretim fonksiyonunu yerine getiremeyeceğinin Yükseköğretim Kurulu
tarafından belirlenmesi halinde, bu madde ile yükseköğretim kurumuna tahsis
edilen ve faaliyete geçtikten sonra edinilen tüm taşınır, taşınmaz mallar ve
haklar ile öğrencilerini devir alacak bir Devlet Üniversitesinin taahhüdü.
Yükseköğretim Kurulu, belgeler üzerinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra,
kurulacak yükseköğretim kurumu hakkında kararını verir ve bu kararını bilgi
için Milli Eğitim Bakanlığına sunar.
b) Mütevelli heyet : Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, vakıf
yönetim organı dışında en az yedi kişiden oluşan bir mütevelli heyeti bulunur.
Mütevelli heyeti üyeleri vakıf yönetim organı tarafından dört yıl için seçilir,
süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Mütevelli heyeti üyelerinin yaş sınırlaması
hariç, Devlet memuru olma niteliklerine sahip bulunmaları ve en az üçte ikisinin
lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olması gerekir. Mütevelli heyeti üyeleri
kendi aralarından bir başkan seçer. Rektör görevine devam ettiği sürece mütevelli
heyetin tabii üyesi olup, kendisi ile ilgili konularda toplantıya katılamaz
ve mütevelli heyet başkanı seçilemez. Rektör dışındaki üniversite öğretim elemanları
ve çalışanları mütevelli heyette görev alamaz. Mütevelli heyet üyeliğine görevlendirilen
ve ayrılanların isimleri mütevelli heyet başkanı tarafından en kısa sürede Yükseköğretim
Kuruluna bildirilir.
Mütevelli heyet yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yönetici ve öğretim
elemanları ile diğer personelin sözleşmelerini yapar. Mütevelli heyet yükseköğretim
kurumunun bütçesini onaylar ve uygulamaları izler.
Mütevelli heyeti, mütevelli heyet tarafından hazırlanan yönetmelik hükümlerine
göre diğer görevleri yürütür.
(c) Organlar ve öğretim elemanları: Vakıflarca kurulan üniversitelerde, mütevelli
heyeti üniversitede görevli profesörler arasından üç aday önerir; bunlardan
Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği iki adaydan biri Cumhurbaşkanınca dört
yıl için rektör olarak atanır.
Vakıflarca kurulan üniversitelerde, rektör üniversitede görevli profesörler
arasından üç aday önerir; bunlardan mütevelli heyetinin belirleyeceği aday Yükseköğretim
Kurulunca onaylanmak suretiyle üç yıl için dekan olarak atanır. Yüksekokul müdürü
ise, rektörün üniversitede görevli öğretim üyeleri içinden önereceği iki aday
arasından üç yıl için mütevelli heyetince atanır.
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar, Devlet
yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini
yerine getirir.
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumunda akademik kurul senatoların; yönetim
kurulu, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun; rektör, Devlet yükseköğretim
kurumu rektörlerinin yetkisini kullanır ve görevlerini yapar.
Öğretim elemanlarının nitelikleri ve çalışma esasları, bu Kanunda Devlet yükseköğretim
kurumlarındaki sözleşmeli öğretim elemanları için öngörülen hükümlere tabidir.
Vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanları, Devlet yükseköğretim
kurumlarında çalışan öğretim elemanları disiplin ve soruşturma hükümlerine tabidir.
d) Vakıf yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim ve akademik değerlendirme
: Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim esasları, öğretim süreleri
ve öğrenci hakları ile ilgili hususlar bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumları
için öngörülen hükümlerine tabidir. Öğrencilerden eğitim-öğretim için alınacak
ücretler, öğretim süresinin bütünlüğünü kapsayacak bir ödeme planı çerçevesinde
Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşü alınarak mütevelli heyeti tarafından tespit
edilir.
Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumları, Devlet üniversitelerinde
olduğu gibi öz değerlendirme raporlarını hazırlar ve ilgili kurumlara gönderirler.
Vakıf yükseköğretim kurumlarının akademik konuları hakkında bu Kanunda özel
düzenlemeye yer verilmeyen hususlar, Devlet üniversitelerinin tabi olduğu hükümler
göz önüne alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından düzenlenir.
Öğrenci hakları ve disiplin ile ilgili işlemlerde, bu Kanunda Devlet yükseköğretim
kurumlarında öğrenim gören öğrenciler için öngörülen hükümler uygulanır.
e) Tüzel kişiliğin sona ermesi veya eğitim-öğretim faaliyetlerinin durdurulması
: Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim düzeyinin yetersizliğinin
Yükseköğretim Kurulunca tespit edilmesi ve durumun düzeltilmesi için gerekli
uyarı ve önerilerin sonuçsuz kalması halinde, bu kurumun faaliyeti Yükseköğretim
Kurulunca durdurulur.
Vakıf tüzel kişiliğinin herhangi bir şekilde sona ermesi halinde; vakıf yükseköğretim
kurumu tüzel kişiliği devam eder ve vakıf tarafından yükseköğretim kurumu tüzel
kişiliğine tahsis edilen her türlü taşınır ve taşınmaz mal, araç-gereç, malzeme,
para ve ekonomik değeri olan haklar yükseköğretim kurumunun mülkiyetine geçer.
Bu durumda, vakıf yükseköğretim kurumu mütevelli heyeti üyeleri ile yükseköğretim
kurumu yöneticilerinin seçilmesi yetkisi, Yükseköğretim Kurulunun görüşü dikkate
alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğünce vakıf üniversitesi kurabilme niteliklerini
haiz bir başka vakfa devredilir. Bu maddeye istinaden yapılacak devir işlemleri
vergi kanunları yönünden, Kurumlar Vergisi Kanununun 37-39 uncu maddelerine
göre yapılan devir hükmündedir. Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyetlerinin
durdurulması halinde, durdurulma süresince, kapatılması halinde ise temelli
olarak kurumun idaresi ile taşınır ve taşınmaz mal varlığı; eğitim ve öğretimi
sürdürmek veya tamamlamak üzere, yükseköğretim kurumu kuruluşunda taahhütte
bulunan Devlet yükseköğretim kurumunun vesayetine verilir.
f) Mali işler : Kurulacak yükseköğretim kurumu, vakıf tüzel kişiliği dışında
ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olur ve bu kurumun gelirleri, geçici olarak dahi
hiçbir surette vakıf malvarlığına ve hesaplarına intikal ettirilemez. Vakıf
yükseköğretim kurumunun ita amiri rektördür.
Vakıf yükseköğretim kurumuna doğrudan doğruya bağış, yardım ve vasiyet yapılabilir.
Vakıf yükseköğretim kurumlarının, bağış ve diğer şekillerde iktisap edecekleri
taşınmaz mallar tapuda yükseköğretim kurumlarının tüzel kişilikleri adına kaydedilir.
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumları, bu Kanunun ilgili maddesinde yer
alan mali muafiyet, istisna ve kolaylıklardan aynen istifade ederler ve bunlar
emlak vergisinden muaf tutulurlar.
Vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanları, bilimsel çalışma yapmak
ya da bilimsel çalışmalara katılmak amacıyla yurt dışına gidiş gelişlerinde,
Devlet üniversitelerinde görevli olan öğretim elemanlarının haklarına sahiptir.
g) Devlet yardımı : Vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının
giderlerine katkıda bulunmak amacıyla, bütçede yer alan ödenekle sınırlı olmak
üzere, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun müracaatı, Yükseköğretim Kurulunun
görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca Devlet
yardımı yapılır.
Yapılacak Devlet yardımı ; Devlet yükseköğretim kurumlarına o yıl tahsis edilen
toplam bütçe ödeneklerinin örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilen tutarın,
ilgili vakıf yükseköğretim kurumunda okuyan örgün öğrenci sayısıyla çarpılması
sonucu bulunacak miktarın %30 unu geçemez. Ancak, bu miktarın üniversitelere
dağıtımı; öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminde kullanılan sayısal (%50),
sözel (%20) ve eşit ağırlıklı (%30) puan türlerinin parantez içinde gösterilen
ağırlıklar uygulanarak, üniversitenin toplam örgün öğrenci sayısına göre yapılır.
Yükseköğretim Kurulu bu oranları yarısına kadar yükseltmeye veya eksiltmeye
yetkilidir. En az iki yıl eğitim-öğretim yapmış olan vakıf üniversiteleri Devlet
yardımı almak amacı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına müracaat ederler.
Vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımının yapılabilmesi için bu kurumların;
(1) En az iki eğitim-öğretim yılını tamamlamış olması,
(2) Öğrencilerin en az % 15 ine eğitim-öğretim masraflarını karşılayacak düzeyde
tam burs vermesi,
(3) Öğrenci alınan her lisans programı için, öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla,
vakıf üniversitelerince seçilerek Yükseköğretim Kurulu tarafından yurt içinde
veya yurt dışında belirlenen üniversitelere yerleştirilen ve izlenen doktora
öğrencilerine, kontenjanı 50'ye kadar olan programlar için bir, 50 ile 100 arasında
olan programlar için iki ve kontenjanı 100'den fazla olan programlar için üç
öğrenciye eğitim-öğretim ve diğer masraflarını karşılayacak düzeyde burs vermesi,
(4) Yükseköğretim kurumunda lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında
en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde
görevli, ek ders veya diğer üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar
hariç) öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının, bu esasa göre hesaplanan
tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının
ortalamasına eşit veya daha az olması,
(5) Üniversitelerarası Kurulca görevlendirilen komisyonca yapılacak değerlendirme
sonucunda; bir önceki yıl sonu itibariyle tespit edilen tanınmış bilimsel dergilerde,
üniversitede en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan
(kısmi statüde görevli, ek ders veya diğer yükseköğretim kurumlarından görevlendirme
suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen yayın sayısı bakımından,
bu esasa göre sıralanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının ilk yarısına girecek
durumda olması,
(6) Öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminde sayısal, sözel ve eşit ağırlığa
göre, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine o yıl yerleştirilen örgün öğretim
öğrencileri arasında ilk %5 e giren öğrenci almış olması ve üniversitenin örgün
öğretim programlarına o yıl yerleştirilen toplam öğrenci sayısı ile her bir
puan türünün ikinci fıkrada belirtilen göreceli önemini yansıtan ağırlıkları
dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet
yükseköğretim kurumlarının ilk yarısına girmesi,
şartlardan asgari (1), (2), (3) ve (4) bentlerini yerine getirmeleri gerekmektedir.
Buna göre, ikinci fıkrada belirtilen miktarın;
- (1), (2), (3), (4), (5) ve (6) bentlerinde sayılan tüm şartları yerine getiren
vakıf yükseköğretim kurumlarına tamamına kadar,
- Asgari şartlardan (1), (2), (3) ve (4) bentlerinin yanı sıra (5) ve (6) bentlerinden
birini yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 80 ine kadar,
- Sadece asgari şartları yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 60
ına kadar,
Devlet yardımı verilir. Asgari şartları yerine getiremeyen vakıf yükseköğretim
kurumlarına Devlet yardımı yapılamaz.
Bu maddede belirtilen azami ve asgari düzeyler arasında yer alan vakıf yükseköğretim
kurumlarına yapılacak yardım miktarı, Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılacak
değerlendirme esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir.
Vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım her yılın en geç Ekim ayı sonuna
kadar iki eşit taksit halinde ödenir.
Yardım alan vakıf yükseköğretim kurumu her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki
yılın gelir ve giderlerini Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim
Kuruluna göndermek zorundadır.
Bu maddelerin uygulanmasıyla ilgili olarak vakıf yükseköğretim kurumlarından
her türlü belge ve bilgiyi isteyene ve gerektiğinde merkez denetim elemanları
vasıtasıyla denetim ve inceleme yaptırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Bu Kanunun "Yürürlükten Kaldırılan Kanun ve Hükümler" başlıklı 66. maddesinin numarası 67 olarak değiştirilmiştir.
MADDE 2 - 2547 sayılı Kanunun bu Kanunla bağdaşmayan Ek ve Geçici maddeleri
yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 3 - Bu Kanun Resmi Gazetede yayınlandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 4 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu ve Yükseköğretim Kurulu yürütür.