Yılda 743 milyon ton toprak kaybediyoruz!

Mert İnan / istanbul

TEMA Vakfı, erozyonla mücadele konusunda çalışmalarını 600 bini aşkın gönüllü ile birlikte aralıksız sürdürüyor. Bugüne kadar yaklaşık 14 milyon fidan ve 700 milyon meşe palamudunu toprakla buluşturan TEMA Vakfı; 60'tan fazla kırsal kalkınma, koruma, biyolojik çeşitlilik projesini hayata geçirirken, 287 sahada ağaçlandırma çalışması yürüttü. Ancak TEMA tarafından, yapılan tüm çalışma ve uyarılara rağmen Türkiye'de erozyonla mücadele konusunda yeterli duyarlılığın oluşmadığına dikkat çekiliyor.

TEMA Vakfı Genel Müdürü Doç. Dr. Barış Karapınar; Toprak Bayramı ve Dünya Çölleşme İle Mücadele Günleri nedeniyle Türkiye'de yaşanan toprak kaybının boyutlarını Milliyet ile paylaşırken, erozyonla mücadelenin Türkiye açısından hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor. Karapınar, "Ülkemizdeki erozyonla taşınan toprak miktarı yılda 743 milyon ton. Her yıl Türkiye'nin üzerindeki 0,8 milimetrelik toprak tabakası yok oluyor. Ülkemizde her 12 yılda 1 santimetre üst toprak katmanı kaybediliyor. 1 santimetre toprağın oluşma süresi ortalama 400 yıl. Verimliliği en yüksek üst toprak tabakası başta olmak üzere toprak varlığımız hızla yok oluyor" diyor.

Yarı yarıya azaldı

Yaşanan sorunun en önemli nedeninin toprağın bitki örtüsünden mahrum kalması olduğuna dikkat çeken Doç.Dr.Karapınar; "Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın bölgesel ölçekte çıkardığı 'Türkiye Çölleşme Risk Haritası'na göre ülkemizin yaklaşık yüzde 47'si orta ve üzeri çok yüksek risk grubunda yer alıyor. Konya-Karapınar, Iğdır-Aralık, Urfa-Ceylanpınar Gölü havzası, Ereğli-Karaman, Tuz bölgesi, Urfa-Ceylanpınar, Mardin-Batman, Eskişehir bölgesi orta ve yüksek risk grubunda yer alıyor. Arazilerimizin 5,6 milyon hektarında hafif (yüzde7); 15,6 milyon hektarında orta (yüzde20); 28,3 milyon hektarında şiddetli (yüzde36) ve 17,4 milyon hektarında çok şiddetli (yüzde 22) erozyon görülüyor. Tarım arazilerinin yüzde 59'unda, orman alanlarının yüzde 54'ünde, meraların ise yüzde 64'ünde erozyon söz konusu. Orman arazileri ile mera alanlarında erozyonun görülmesinin ana nedeni toprağı örtecek yeterli bitki örtüsünün olmaması. Çok bozuk orman alanları toplam orman alanlarının yüzde 48'ini teşkil ediyor. Eldeki veriler erozyon ve hızlı nüfus artışının kişi başına düşen tarım alanı miktarının 50 sene içinde yarı yarıya azaldığını gösteriyor" diye konuşuyor

Erezyona karşı neler yapılmalı?

İklim ile toprağın birbiri ile çok yakından ilişkili olduğunu kaydeden TEMA Vakfı Genel Müdürü Doç. Dr. Barış Karapınar çözüm önerileri ise şöyle:

"Hem erozyonu önleyen hem de mera ot verimini yükselten mera ıslah çalışmaları yatırımları artırılmalı. Tarım alanlarında erozyonu önlemenin en etkili yollarından biri teraslama, diğeri de toprak korumalı tarım uygulaması. Tarımsal terasların yapımı teşvik edilmeli, erozyonun yüksek olduğu alanlarda özellikle çapa isteyen bitkiler ile diğer tarla bitkileri yerine alternatif ürünlerin yetiştirilmesi desteklenmeli.

İşlemesiz tarım, minimum toprak işlemeli tarım, şeritsel tarım, ekim nöbeti ve organik tarım gibi toprağı koruyan tarım teknikleri ile rüzgar perdesi çalışmaları özendirilmeli.