Eğitim-Bir-Sen'den Milli Eğitim Akademisi için 7 öneri

EĞİTİM-Bir-Sen, Milli Eğitim Akademisi'nin Kurumsal Rolü: Öğretmenlik Mesleğinde Niteliksel Dönüşüm, Stratejik Sınırlar ve Yapısal Gerilimler Üzerine Bir Değerlendirme' başlıklı raporunu kamuoyuna sundu. Türkiye genelinde yaklaşık 6 bin öğretmen ve okul yöneticisinin katılımıyla gerçekleştirilen saha araştırmasına dayanılarak Akademi müfredatına ilişkin somut tavsiyeler ve ayrıca 7 stratejik politika önerisi sunuldu.

'Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi (EBSAM) tarafından hazırlanan 'Milli Eğitim Akademisi'nin Kurumsal Rolü: Öğretmenlik Mesleğinde Niteliksel Dönüşüm, Stratejik Sınırlar ve Yapısal Gerilimler Üzerine Bir Değerlendirme' başlıklı raporunu kamuoyuna sundu.

Eğitim-Bir-Sen, tarafından yapılan açıklamada, "Saha araştırmasının sonuçlarına göre öğretmenler, adayların göreve başlamadan önce mutlaka öğrenmesi gereken en önemli konunun sınıf yönetimi olduğunu vurgularken okul yöneticileri için en kritik beceri etkili iletişim oldu. Raporda ayrıca, öğretmen yetiştirmede uygulama odaklı dönüşümden eğitim yöneticiliğine uzanan kapsamlı bir reform paketi sunuldu. 125 sayfalık kapsamlı çalışmada, Türkiye'de öğretmen yetiştirme sisteminin yeniden yapılandırılmasında merkezi bir aktör olarak konumlandırılan Milli Eğitim Akademisi, kurumsal, pedagojik ve yönetsel açılardan çok yönlü analiz edildi. 21. yüzyıldaki toplumsal ve teknolojik dönüşümün, öğretmenlik mesleğini nasıl yeniden tanımladığına dikkati çeken rapor, Milli Eğitim Akademisi'nin bu süreçte üstlenebileceği kritik rolü detaylı biçimde ortaya koydu" denildi.

Açıklamanın devamında, "Raporda, Akademi'ye yönelik olumlu ve olumsuz yaklaşımlar özetlenirken, öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitimi ve eğitim süresi gibi güncel tartışmalar da nesnel bir bakış açısıyla ele alındı. Öğretmen yetiştirme, öğretmen niteliği, eğitim ve kamu yönetimi, eğitimde reform ile uluslararası uyum perspektifinde elde edilen bulgular ve yaklaşık 6 bin öğretmen ile yöneticiden oluşan araştırma sonuçları temel alınarak, Milli Eğitim Akademisi'nin işlevselliğini artırmaya ve Türkiye'nin öğretmen yetiştirme rejimini sürdürülebilir kalite esasına göre yeniden inşa etmeye yönelik 7 stratejik politika önerisi geliştirildi" ifadelerine yer verildi.

MİLLİ EĞİTİM AKADEMİSİ İÇİN SAHA ARAŞTIRMASI YAPILDI

EBSAM tarafından Milli Eğitim Akademisi'nin kurumsal rolü çerçevesinde, öğretmen ve yönetici adaylarına yönelik müfredatta hangi konuların yer alması gerektiğini belirlemek amacıyla 1-6 Temmuz 2025 tarihleri arasında bir saha araştırması gerçekleştirildi.

Araştırmaya Türkiye'nin 81 ilinden 4 bin 384 öğretmen ile 1533 okul yöneticisi katıldı. Yaklaşık 6 bin öğretmen ve okul yöneticisiyle yapılan saha araştırması sonuçları derinlemesine analiz edildi ve Akademi'nin müfredatına yönelik politika yapıcılara öneriler sunuldu.

Eğitim-Bir-Sen, rapor hakkında şu bilgilere yer verdi:

"Saha araştırmasının sonuçlarına göre öğretmenler, adayların göreve başlamadan önce mutlaka öğrenmesi gereken ilk konunun sınıf yönetimi olduğunu vurguladı. Bunu sınıf içi disiplin, etkili iletişim, psikolojik dayanıklılık, stres yönetimi, problem çözme, motivasyon sürekliliği, dijital eğitim araçlarının kullanımı, yaratıcı düşünme, disiplin uygulamaları ve sendikal haklar izledi.

"Öğretmenlerin önemle altını çizdiği diğer başlıklar arasında ise milli ve manevi değer bilinci, bölgesel farklılık ve kültürel uyum, okul idaresi, öğretmen-öğrenci-veli iletişimi, öğretmen dosyası kuralları, bireysel farklılıkların gözetilmesi, çok kültürlülük ve kapsayıcılık, tecrübe aktarımı atölyeleri, protokol kuralları ile ölçme-değerlendirme teknikleri yer aldı.

"Araştırmaya katılan okul yöneticileri, yönetici adaylarının en çok ihtiyaç duyacağı alan olarak etkili iletişimi öne çıkardı. Bunun yanı sıra problem çözme, okul yönetimi, etik değerler, stres yönetimi, psikolojik dayanıklılık, okul iklimi, kurumsal liderlik, planlama, motivasyonun sürekliliği, bütçe ve veri yönetimi, mevzuat bilgisi, disiplin uygulamaları ve sendikal haklar da diğer öne çıkan başlıklar arasında gösterildi.

"Yöneticiler ayrıca toplumsal vicdan, kriz yönetimi, adalet kültürü, zaman yönetimi, toplum ve paydaş ilişkileri, kişisel duruş ve temsil gibi konuları da ön plana çıkardı. Göreve başlandığında karşılaşılacak en büyük zorluk ise çatışma yönetimi olarak ifade edildi. Bunu okul çalışmalarını organize etme, öğretmenleri motive etme, velilerle iletişim, stres yönetimi, öğretmenlerin farklılıklarını dikkate alma ve rehberlik yetersizliği izledi."

Anket bulgularına göre, Akademi'ye ilişkin şu öneriler sıralandı:

"Müfredatın içerik yoğunluğu sınıf içi uygulamalarla desteklenmeli. Öğretmenlik mesleğine ilişkin etik, sosyolojik ve kültürel boyutlar göz ardı edilmemeli. Liyakat temelli bir sınav sistemi ile birlikte mentorluk uygulamalarının yapılandırılması zorunluluktur."

Raporda 7 stratejik politika önerisi sunuldu. Bu öneriler özetle şu şekilde sıralandı:

"1.TEST ESASLI ÖĞRETMEN SEÇİMİNDEN ÇOK BOYUTLU DEĞERLENDİRMEYE GEÇİŞ

"Raporda, test odaklı öğretmen seçiminin mesleğin derinliklerini göz ardı ettiği vurgulanarak akademi temelli, nesnel ve çok boyutlu bir değerlendirme modeline geçilmesi gerektiği belirtildi.

"Buna göre, öğretmen adayları, yalnızca sınav puanlarıyla değil insani ve mesleki nitelikleriyle değerlendirilmeli. Empati, iletişim, pedagojik sezgi ve sınıf yönetimi gibi mesleğin temel yetkinlikleri de ölçülmeli. Milli Eğitim Akademisi'nin koordinasyonunda uygulamalı vaka calısmaları ve ders simulasyonu gibi sureclerle öğretmen adaylarının gerçek yetenekleri nesnel biçimde açığa çıkarılmalı. Böylece uzun vadede bu yaklasımın meslege daha donanımlı, bilincli ve ogrencilerine ilham verebilen ogretmenler kazandırarak egitimde niteligin artmasına katkı sağlayabileceği belirtildi."

"2. ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE UYGULAMA ODAKLI DÖNÜŞÜM

"Rapora göre, Milli Egitim Akademisi, teori ile pratigi butunlestirecek şekilde bir eğitim sunmalı. Deneyim temelli mentorluk, proje odaklı, mikro ogretim ve vaka analizlerine dayanan uygulama agırlıklı şekilde kurgulanacak dersler, ogretmen adaylarının sınıf ici becerilerini gelistirmelerine olanak sağlamalı.

"3. ÖĞRETMENLERİN SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİMİNİN STRATEJİK VE BÜTÜNCÜL BİR SÜRECE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

"Raporda, öğretmenlerin sürekli mesleki gelişiminin stratejik ve bütüncül bir sürece Milli Eğitim Akademisi önderliğinde dönüştürülmesi önerisi de yer aldı.

"Raporda, sürekli mesleki gelişimlerin eğitim fakülteleri ve hizmet içi eğitim programlarıyla desteklenerek kariyer, maaş ve ödüllendirme gibi teşviklerle güçlendirilmesinin önemine işaret edildi; ayrıca programların öğretmenlerin bireysel ihtiyaçlarına uygun biçimde çeşitlendirilmesi ve daha etkin düzenlenmesi önerildi.

"Mesleki gelişimin angarya değil öğretmenlerin kariyerini güçlendiren ve eğitim sisteminin kalitesini artıran bir süreç haline getirilmesi gerektiği ifade edildi.

"4- EGITIM YÖNETIMINDE AKADEMI TEMELLI YENI BIR LIYAKAT KÜLTÜRÜ MIMARISININ KURULMASI

"Raporda, Milli Egitim Akademisi'nin liyakat temelli bir yönetim kültürü insasına odaklanarak Türk egitim sisteminde degisim ve gelisim için saglam bir zemin hazırlayabileceğine işaret edildi ve "Akademi, bu amaca yönelik seffaflık, hesap verebilirlik ve objektiflik ilkeleriyle hareket etmeli, önerilen egitim programları, degerlendirme sistemleri ve veri temelli çalısmalarla egitim yöneticilerinin liyakat esaslı performansı ödüllendirilerek kurumsal dönüsüm saglanmalıdır." değerlendirmesi yapıldı.

"5-AKADEMİ İÇİN ESNEK, DİNAMİK VE UYGULAMA TEMELLİ MÜFREDAT TASARIMI

"Raporda, Milli Eğitim Akademisi'nin müfredatının belirlenmesinde, "deneyim temelli öğrenme", "proje tabanlı eğitim ve mikro-öğretim", "vaka analizi ve saha deneyimi", "esnek, modüler ve farklılaştırılmış müfredat", "dijital okuryazarlık ve yenilikçi teknoloji kullanımı" olmak üzere 5 temel yaklaşım önerisi yer aldı.

"6-KURUMSAL UYUM VE AKADEMİK ÖZGÜRLÜK ARASINDA AKADEMİ'NİN YAPI VE SİSTEM DENGESİ

"Eğitim-Bir-Sen'in raporunda, Akademi'nin başarısının, kurumsal yapısının sağlam temellere dayalı olarak geliştirilmesine ve sürekli iyileştirilmesine bağlı olduğu vurgulandı. Daha az hiyerarşik, daha fazla iş birlikçi ve bilimsel temelli karar süreçlerine öncelik veren bir yapı oluşturulması gerektiğinin altı çizilerek, "Mevcut yapının güçlü yönlerini koruyup, zayıf yönlerini gidererek hem bir Bakanlık birimi disiplinine sahip hem de üniversite benzeri özgür ve yenilikçi ortam sunan bir Akademi modeli mümkün gözükmektedir." ifadesine yer verildi.

"7-ÖĞRETMEN ADAYLARININ STATÜSÜNDE MEVZUAT AÇIĞI

Raporda, 7528 sayılı Kanun çerçevesinde Akademi'de eğitime alınan öğretmen adaylarının hukuki statüsünün yasal düzenleme konusu edilmesi ve mevzuat boşluğunun giderilmesi önerisi yer aldı. Öğretmen adaylarının 657 sayılı Kanun bağlamında 'aday memur' olarak değerlendirilmesi ve ücretlerin de buna göre belirlenmesi gerektiği belirtildi."