Laboratuvarda X- Işınları içeren cihazları kullanan, yıpranma payı alabilir mi?

SORU: Ben bir üniversitede tekniker 657'ye tabii olarak çalışmaktayım. Kadromu Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığında ancak üniversitenin Araştırma Laboratuvarında görevimi yapmaktayım. 9 senedir bu görevlendirmeyle çalışmaktayım. Laboratuvarda kullandığım cihazlar arasında X-Işınları içeren, radyasyon yayan cihazlar mevcut olup bu cihazları senelerdir aktif şekilde kullanmaktayım. Benim sormak istediğim röntgen teknisyeni vb. unvanlarda çalışıp radyasyona maruz kalarak iş gören ve erken emekliliğe veya yılda 1 ay izin gibi bir takım özel haklara sahip olan çalışanlar gibi benim de bu tür haklardan yararlanma şansım var mıdır ? Bunun bir yasal dayanağı vs. örneği var mıdır?

CEVAP: Memurlar yıpranma payından nasıl yararlanırlar? Sorunuz özelinde durumunuzu değerlendirmekteyiz.

Kısa bilgiler olarak;

Fiili hizmet süresi zammı, fiili hizmetlere eklenen sürelerdir. Fiili hizmet süresi zammı memurların emeklilik yaşlarını daha erken tamamlamaya katkı verir. Fiili hizmet süresi zammı emeklilik ikramiyesi hizmet süresine katılır. Fiili hizmet süresi zammı intibak işleminde uygulanmaz. Detaylı bilgiler sitemizde mevcut olup ziyaret edilebilir.

Peki memurların fiili hizmet süresi zammını kazanmaları nasıl olmaktadır.

Hem 5434 e tabi memurlar hem de 5510 a tabi memurlardan hangi görevlerin fiili hizmet süresi kapsamında olduğu bugün için 5510 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde gösterilmiştir.

İlgili hüküm şu şekildedir:

"Aşağıda belirtilen işyerlerinde ve işlerde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayıları, fiili hizmet süresi zammı olarak eklenir. 360 günden eksik sürelere ait fiili hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiili hizmet süresi ile orantılı olarak belirlenir. Çalışmanın fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için, tablonun (13) ve (14) numaralı sıralarında belirtilen sigortalılar hariç sigortalının kapsamdaki işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır. Tablonun (10) numaralı sırasında belirtilen sigortalıların, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmaz."

Yukarıdaki hükümde yer alan tablo (13) ve (14) TSK ve Emniyet personelini kapsamaktadır. Dolaysıyla bu kapsamdakiler için kadro görev ünvanlarında bulunma şartı yer almaktadır.

Diğer memurların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmeleri için mutlaka Madde 40'ta belirtilen işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şartı bulunmaktadır.

Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle ilgili tablonun 11. sırası şu şekildedir:

"11) Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler- Doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya bütün dier korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işlerde çalışanlar"

Yani, fiili hizmet süresi zammından yararlanmanın şartları;
1-İşyerinin veya işin fiili hizmet süresi zammına yönelik olması,
2-Memurun fiilen bu işlerde çalışması,
3-Çalışmanın da bu işlerin risklerine maruz kalınacak durumda olması,
gerekmektedir.

Sonuç bağlamında; görev ünvanınız ve hizmet sınıfınız itibariyle fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacağınızı değerlendirmekteyiz.