Memurlar fazla çalışma karşılığı nasıl izin alırlar?

Fazla çalışmaya ilişkin olarak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Çalışma saatleri" başlıklı 99 uncu maddesinde şu hüküm yer almaktadır.

"Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.
Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.
Ancak bu kanuna, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir."

"Günlük çalışma saatlerinin tesbiti" başlıklı 100 üncü maddesinde ise şu hüküm yer alıyor:
"Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Cumhurbaşkanınca, illerde valiler tarafından tesbit olunur.
Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir.
Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür. Bu hususa ilişkin usül ve esaslar, Cumhurbaşkanınca belirlenir."

"Fazla çalışma ücreti" başlıklı 178 inci maddesinde ise şu hüküm yer alıyor:
" . Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir.
Fazla çalışmanın uygulama esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenir."

Diğer taraftan 13.3.1975 tarihli ve 15176 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik" hükümlerinde, fazla çalışma karşılığı verilecek ücretler, fazla çalışma sayılacak haller, mülga Devlet Bütçe Uzmanları ile Devlet Personel Uzmanlarının fazla çalışmaya ilişkin her türlü inceleme yapmaya ve evrakları tetkike yetkili olduğu vb. hususlar düzenlenmiştir.

Memurlar fazla çalışma karşılığı ne kadar izin alabilirler?

Fazla çalışma ücreti verilecek durumlar dışında kurumların personelini ihtiyaç halinde günlük çalışma saatleri dışında çalıştırdığında bu personele her sekiz saatlik fazla çalışma için 1 gün izin verilecektir. Fakat bu iznin en çok 10 günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek o yıl içinde kullandırılabilecektir.

Fazla çalışma karşılığı verilen izin bir sonraki yıl kullandırılabilir mi?

Bu konuda mevzuat hükümlerinde bir engel bulunmamaktadır. Dolayısıyla fazla çalışma karşılığı verilen izin bir sonraki yıl da kullandırılabilecektir. Ancak, yıllık izinlerin kullanılışındaki gibi cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin haklarının düşeceği hesaba katılmalıdır.

Fazla çalışma karşılığı verilecek iznin esasları hakkında açık bir düzenleme var mıdır?

Bu konuda yukarıda yer verilen ilgili Kanun ve Yönetmelik hükümleri incelendiğinde iznin nasıl verileceğine dair açık bir hüküm yoktur. Örnek vermek gerekirse, 657 sayılı Kanunda Cumartesi ve Pazar günleri tatil olarak düzenlenmiştir. Bu günlerde fazla çalışma yapması istenen memura o günlerde kaç saat çalışırsa çalışsın fazla çalışma süresi çalıştığı süre kadar mı yoksa en üst sınır olan sekiz saatlik süre üzerinden mi hesaplanacaktır? İlgilinin ikametinin uzak bir bölgede örneğin o ilin ilçelerinde olması durumunda yolda geçirdiği süreler vb. tüm hususların detaylı şekilde ele alınması hakkaniyetli bir düzenleme açısından yerinde olacaktır.

Mevzuat hükümlerinde kaldırılan unvanlar ve kurumlardan bahsedilmesi, bu ve benzeri mevzuatlarda güncelleme yapılmasını gerektirmekte midir?

Söz konusu hükümlerin 1960' lı ve 1970' li yıllarda yürürlüğe girdiği göz önüne alındığında günümüz şartlarına uyarlanması gerekmekte olup, mülga Devlet Personel Uzmanlarının çoğunluğunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında Çalışma Uzmanı olarak, az bir kısmının ise çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında çeşitli unvanlarda görev yapması sebebiyle kamu personel yönetiminin çok parçalı durumundan kaynaklı olarak çok sayıda düzenlemelerin aksadığı, kamu personel rejiminin işleyişinde aksaklıklar bulunduğunun göstergelerinden birisi de bu mevzuattır. Ayrıca mülga Devlet Bütçe Uzmanlarına yapılan atıflar da mevzuatın güncelliğini yitirdiğinin açık bir göstergesidir.