Engelli çocuğu olan kadın memurun izlemesi gereken yol

Soru : Merhaba. Benim Temmuz 2018 doğumlu ağır engelli çocuğum var. Haziran 2011 tarihinde sözleşmeli memur olarak kamuda ise girdim. 2013 yılında kadrolu memur oldum. Yasanın 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesi nedeniyle1/4 prim eklenmesi işe giriş tarihim olan 2011 yılından itibaren mi başlatılması gerekiyor? 1997 yılında 1 yıl SSK li olarak özel bir şirkette çalıştım. 1977 doğumluyum. Emeklilik tarihim nedir? Bilgi verebilir misiniz? Teşekkürlerimi sunarım.

Detaylar Değerlendirmeler;

Ağır engelli çocuğu bulunan kadın memurlar, SGK Sağlık Kurulunca çocuğun ağır engelli olduğunu tespit ettiği tarihten sonra geçen sürelerinin dörtte biri memurun emeklilik hizmet sürelerine eklenmekte ve yaş haddinden indirilmektedir. Böylelikle emeklilik için aranılan hizmet süresi ve emeklilik yaşı daha önce tamamlanabilmektedir.

5434 ve 5510 kapsamında olan memurlar için uygulanan 5510 sayılı Kanun Madde 28 hükmü;
"Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir."

Hükmün yorumu;

Ağır engelli çocuğu olan kadın memurlar da diğer memurlar gibi emeklilik yaş haddine tabi olurlar (8/9/1999 öncesi çalışması olanlar için yaş şartı aranmaz), sadece yıpranma süresi olan memurlar hakkında uygulanan işlemlerde olduğu gibi 2008 yılı Ekim ayı başından sonra geçen çalışma sürelerinin dörtte biri kadar kazandıkları sürenin emeklilik yaş grubundan indirilmek suretiyle daha erken emeklilik yaş grubunu tamamlamaya fayda sağladığını belirtebiliriz.

5510 sayılı Kanun 2008 yılı Ekim ayı başında yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen süre ile sınırlı olan bu düzenleme ile ağır engelli çocuğu bulunan kadın memurların her çalıştıkları sürenin dörtte biri çalışma sürelerine eklenmektedir. Eklenen süre kadar da kadın memurun emeklilik yaş haddinden indirilmektedir. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başlayan kadın memurlar için aranılan 58 yaş haddinden eklenilen süre kadar indirilme işlemi yapılmaktadır. Böylelikle, 2008 yılı Ekim ayında 5510 sayılı Kanunla getirilmiş olan yasal düzenleme ile ağır engelli çocuğu olan kadın sigortalılar, emeklilik şartlarını belirli bir oranda daha erken tamamlayabilmektedirler. Eklenen ilave süre sadece bir çocukla sınırlı olmaktadır. Bu ekleme süreler, yalnızca kadın memurlara verilmekte, malul çocuğu bulunan erkek memurlara verilmemektedir.

İşlem süreci:

Engelli çocuğu olan kadın memurun her yıl için dörtte bir olan bu hizmet ilavesinden yararlanabilmesi için engelli çocuğun durumunun Sosyal Güvenlik Kurumunca incelenerek karar verilmesi sonucu olmaktadır.

Hizmet süresine ilave edilecek bu sürenin başlangıcının tespitini SGK Sağlık Kurulu belirler. Bu belirlemeyi de kadın memurların (ÇÖZGER) Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporunu düzenlemeye yetkili Sağlık Kuruluşlarına başvurması ve bu rapor düzenlendiğinde de görev yaptıkları Kurumları aracılığı ile SGK Sağlık Kuruluna gönderilmesi ile süreç başlar.

SGK Sağlık Kurulu söz konusu raporu incelemesi neticesinde hangi tarihten itibaren çocuğun bu kapsamda olduğu kararını vermesi halinde o tarihten itibaren çalışılan sürelerin ¼ ü kadın memurun hizmet süresine eklenir ve bu süre hem hizmet yılının tamamlanmasında, hem aylık bağlama oranlarında, hem emekli ikramiyesi hesabında, hem de emeklilik yaş haddinin indirilmesinde kullanılır.
Yani, kişi müracaat ettiğinde müracaat tarihi itibariyle değil, SGK Sağlık Kurulu müracaat tarihinden önceki bir tarih itibariyle çocuğun bu kapsamda olduğunu belirlerse belirlediği tarihten itibaren (1 Ekim 2008 tarihinden önceye sarkmamak kaydıyla) hizmet sürelerine eklenir.

Genel Değerlendirmemiz: Malul çocuğu bulunan kadın memurlar için önemli bir uygulamadır. Ancak malul çocuğu bulunan babaların da bu kapsama alınmasının daha uygun olacağını değerlendirmekteyiz. Yeni uygulanacak olan ve kadın memurların doğum nedeniyle yarı zamanlı çalışmalarda isterlerse babalar da faydalanabileceklerdir. Bu bağlamda, malul çocuğu olan babaların da ek sürelerden yararlanmalarını sağlayacak bir değişikliğin olması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Açıklamalarımız bağlamında durumunuzla ilgili söylenebilecek durum şöyledir:

5510 sayılı Kanun kapsamında memur olmaktasınız. 1997 yılında 1 yıl SSK lı olduğunuzu belirtmektesiniz. Dolayısıyla bu süre SGK primleri ödenmiş bir süre ise emeklilikte yaş haddine (58 yaşa) tabi olmazsınız ve memur statüsünden emeklilik için aranılan hizmet toplamınız da 20 yıl olması yeterli olur.
Çocuğunuz hakkında düzenlenecek olan ÇÖZGER raporunun SGK Sağlık Kurulu incelemesi neticesinde hangi tarihten geçerli bu kapsamda olduğunun kararını verir. Bu kararda yer alan tarihten sonra geçen sürelerinizin ¼ hizmet sürenize eklenir ve 20 tam yıl hizmet daha erken tamamlanmış olur.

Yani, 2018 doğumlu ağır engelli çocuğunuz adına düzenlenecek olan ÇÖZGER raporunun SGK Sağlık Kurulunca incelenmesi neticesinde;

- Çocuğunuzun doğumdan itibaren ağır engelli olduğu yönünde bir karar vermesi halinde çocuğunuzun doğum tarihi olan Temmuz 2018 tarihinden itibaren geçen ve SGK primleri tam olarak ödenmiş olan sürelerin,

- Doğumdan geçerli değil de raporun düzenlendiği tarihten itibaren ağır engelli olduğu yönünde bir karar vermesi halinde ise bu defa rapor tarihinden sonra geçen sürelerin,

¼ üne tekabül eden süre hizmetlerinize eklenir. Yani 1 yıl 15 ay sayılır. Küsuratlı aylarda buna göre hesaplanır.

Dolayısıyla, öncelikli olarak bu konuda raporun temini ve bu raporun da Kurumunuz aracılığı ile SGK Sağlık Kuruluna gönderilip, alınacak cevabın beklenmesi ve buna göre hizmet hesabının yapılması, dolayısıyla da EYT kapsamında yaş şartı aranmaksızın sadece 20 hizmet yılı üzerinden emeklilik tarihinin belirli hale gelmesi gerektiğini söyleyebiliriz.