Tohumculuk Sisteminin Baş Halkası 'Orijinal Tohum' Korunmalı!

Tohumda kendimize yeter konuma getiren; Orijinal Tohum Üretimidir!

Tohumda kendi kendimize yeter noktaya geldiğimiz şu dönemde bunun sürdürülebilirliğini sağlamamız için Orijinal Tohumluk üretimini güçlendirmek zorundayız.

Kuraklığın kol gezdiği tarım alanlarımızda, Orijinal Tohuma özel yer açmalıyız. Genel anlamda sertifikalı tohumluk, özel anlamda Orijinal Tohum üretiminin sorunlarına çözüm aramak için özel gündemler oluşturmalı ve çalıştaylar düzenlemeli, planlamalar yapmalıyız.

Orijinal Tohum üretme becerisini kazanmış kurum ve kuruluşları güçlendirmeliyiz.

Orijinal Tohum nedir? Tohumluk sistemindeki zincirin baş halkasıdır. Sürekli ve yeterli düzeyde üretilmezse yerli sertifikalı tohum üretim sistemi çöker! Yabancı tohumlara muhtaç olunur.

Orijinal Tohum, üretilen tohumlukların anasıdır, tüm kademeli tohumlar ondan üretilir!

Bitki Islahçıları, uzun yıllar boyunca ıslah ederek tescil aşamasına getirip tescil ettirdiği bitki çeşitlerini Elit Tohum olarak sahaya sürer. Elit Tohumdan Orijinal Tohum üretilir ve diğer tüm kademeli tohumluklar kaynak olarak Orijinal Tohumdan üretilir. İşte bugün 1,5 milyon tona ulaşan sertifikalı tohum üretimimizin asıl kaynağı bu Orijinal Tohumluklardır.

Orijinal Tohumun bir birim artırılması, zincirin sonraki aşamasındaki artışa en az yirmi beş birim olarak yansır. Zincirin son halkasına yani sertifikalı aşamanın son kademesine gelindiğinde bu katlanma en az yüz birime ulaşır.

Bir ton Orijinal tohum kullanıyorsanız ilk senede en az 25 ton veya üzeri sertifikalı tohum elde edebilirsiniz. Bu tohumlukların Sertifikalı tohum özelliği devam ettiği sürece verim aynı şekilde katlanarak son ürüne kadar gider.

Orijinal tohumda meydana gelecek eksilmeler, son ürüne kadar daha büyük miktarlarda eksilmelere sebep olur. Bu durumda bir yılda yaşanacak kayıp uzun yıllara yansıyacaktır. Telafisi yerli kaynaklarla mümkün olmayacaktır. O nedenle zincirin eksilmeden sürdürülmesi, bunun için gereken tedbirlerin alınması hayati öneme sahiptir. Bu bilgi tarımsal üretimde Orijinal Tohumun önemini anlatmak için yeterlidir sanırım.

Orijinal Tohumları kimler üretiyor?

Sadece bitki ıslahı yapan Ar-Ge kuruluşları üretiyor. Orijinal Tohum üretiminin % 100'e yakınını yani bu değerli cevherin nerdeyse tamamını, tarımın Araştırma Enstitüleri üretiyor. Maalesef bunlar arasında yeterli kapasitesi olan Ziraat Fakülteleri yok! Tohumculuğun özel sektörü yok denecek kadar az! Çünkü Orijinal Tohum üretimi sorumluluk istiyor, kapasite istiyor, beceri istiyor, sabır istiyor, disiplinli çalışma istiyor, özveri istiyor!

Orijinal Tohumda çalışma, aslında 10 - 15 yıl öncesinden, bitki ıslah çalışmasıyla birlikte başlıyor. Uzun yılların emeği Elit Tohum olarak somutlaşıyor, Orijinal Tohum olarak üreticilerle buluşuyor. Bu çalışmaları kim yapıyor? Zaman zaman bazı törenlerde, birkaçı plaketlerle hatırlanan, kısıtlı özlük hakları ile ömrü arazide, bitki ıslahı ve tohum üretiminde geçen, varlıklarının farkında bile olunmayan tarımın Ar-Ge uzmanları yapıyor!

Ar-Ge yetkileri olmasına rağmen birçok özel sektör kuruluşu ve üniversiteler bu alanda yoklar! Bunu verilerden görmek mümkün. Sadece para kazanmaya endeksli tohum al-satçıları bu işe yaklaşmaz! Yaklaşsa da yapısal olarak başaramaz! Sadece akademisyenlik unvanı ve ünle hayat süren Ziraat Fakültelerinin güzide üyeleri bu işe girmek istemez! Sorumluluk olarak bu işi aklına bile getirmez! TİGEM, "benim görevim kademeli tohum üretmek" demekle yetiniyor! Anlayacağınız bu cenahlarda işin durumu, "Sen ağa ben ağa bu ineği kim sağa" şeklinde zuhur ediyor!

Orijinal Tohum üretimini artırmak için ne yapılmalı?

Öncelikli olarak, sertifikalı tohum üretim sistemine doğru yönelmiş tohumculuğumuzun her biriminin yeniden yapılandırılması, yapılandırırken de, sertifikalı tohumluk sistemi içerisinde Orijinal Tohum üretimine öncelik veren sisteme geçilmesi gerekmektedir.

Sadece yurt dışından tescilli bitki çeşidi getirmek için Ar-Ge yetkisi alan özel sektörün kontrolü iyi yapılmalı ve bunun önüne geçilmelidir! Özel Sektör kuruluşlarından Ar-Ge yetkisi talep edenlere; araç-gereç edevat kontrolünün dışında faaliyet gösterdiği alanla ilgili sağlıklı ve sürekli bir Ar-Ge-Islah projesi olması şartı aranmalıdır. Çünkü Orijinal Tohum üretimine katkıya giden yol budur.

İsim olarak her yerde var olan ancak etki olarak kendi konumları ve unvanları hariç hiçbir yerde olmayan akademik sınıfın tarımın Ar-Ge'sine, dolayısıyla sertifikalı tohum sistemine, Orijinal Tohum üretimine katkı sağlayacak şekilde dahil edilmesi, bu yapıları ile mümkün görülmemektedir. Ziraat Fakültelerinin işlevinde ülkenin tarım gerçeğine katkı sağlama imkanları da dikkate alınmalıdır. Unvan ve makam tercihinde öncelik tarımsal Ar-Ge'ye katkı olmalıdır.

Bakanlık, Orijinal Tohum üreten Ar-Ge kuruluşlarını gözü gibi korumalı, üreten birim sayısını artırmalıdır. Bu kuruluşlar lüzumsuz ve gereksiz işlerle oyalanmamalıdır. Kaynak aktarmaktan çekinmemeli, imkan ve koruma yeterli düzeyde sağlanmalıdır. Çünkü bu alanda harcanan kaynakların geri dönüşü fazlasıyla mümkündür ve geleceğimizdir. Bu alanda çalışanlar özenle seçilmeli, hiyerarşi ve yapı bu değerli cevherin üretimine katkı sunacak şekilde oluşturulmalıdır. Bu konuya savunma sanayine verilen değer kadar değer verilmelidir. Bitkisel bütün gıdaların ana hammaddesi tohum, tohumun anası Orijinal Tohumdur. Bu gerçek, bilinç olarak yönlendirici olmaya yeterlidir.

A.Galip YAŞAR