Cevdet Yılmaz: Uyuşturucuya Karşı Çok Yönlü Mücadele

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, uyuşturucuyla mücadelenin toplum sağlığı ve güvenliği açısından en kritik başlıklardan biri olduğunu vurgulayarak, 137 bin metruk binanın tespit edildiğini ve bu yapıların büyük çoğunluğunun kontrol altına alındığını açıkladı. Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu'nun 2019'dan bu yana gerçekleştirdiği beş toplantıda 91 karar alındı ve bu kararların yüzde 93'ü sahada başarıyla uygulamaya geçirildi. Yılmaz, bağımlılıkla mücadelede devlet, kamu, sivil toplum ve akademinin iş birliğinin önemine dikkat çekti.

Bağımlılıkla Mücadelede Kurumsal Yaklaşım

Yılmaz, bağımlılıkla mücadeleyi milletin bekası ve toplumsal düzen için hayati bir öncelik olarak değerlendirdiklerini belirtti. Sivil toplum kuruluşlarının sahadaki katkısının önemli bir zemin oluşturduğunu ifade eden Yılmaz, devlet, kamu, sivil toplum ve akademinin bir araya gelmesinin daha etkin bir mücadele için güçlü bir temel sağladığını söyledi.

Bütüncül Politikalar ve Risk Yönetimi

Bağımlılık sorununu tek bir maddeye indirgemeden, risk faktörlerini erken aşamada tespit eden ve önlemeye odaklı bütüncül bir yaklaşımla politikaların hayata geçirildiğini belirten Yılmaz, riskli grupların tespit edilmesinin önemine vurgu yaptı. Eğitim kurumlarının yeni teknolojilerle riskli çocukları, mahalleleri ve okulları belirlemesi gerektiğini ifade etti.

Ulusal ve Yerel Düzeyde Mücadele

Madde ve davranışsal bağımlılıkların hem ulusal hem de yerel düzeyde ele alındığını belirten Yılmaz, merkezi politikalar ile yerel uygulamalar arasındaki ilişkinin iyi kurgulanmasının gerekliliğine dikkat çekti. Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu çatısı altında 12 bakanlık ve Cumhurbaşkanlığı Sağlık Politikaları Kurulu temsilcilerinin yer aldığını, Yeşilay gibi sivil toplum örgütleriyle de yakın iş birliği yapıldığını aktardı.

Yerel Risk Analizleri ve Koordinasyon

İllerde ve ilçelerde risk analizi bazlı çalışmalar yürütülerek yerelin kendine özgü risklerine göre koruyucu ve önleyici faaliyetler gerçekleştiriliyor. Her toplantıda kurumların sahadan gelen ihtiyaçları değerlendiriliyor ve alınan kararların ilerleyişi takip ediliyor.

Çok Yönlü Mücadele Yöntemi ve Strateji Belgeleri

Kamu kurumlarının sağlık, güvenlik, sosyal hizmet ve eğitim alanlarındaki çalışmalarını bir araya getiren çok yönlü bir mücadele yöntemi oluşturuldu. Bu modelin temelini 2024-2028 dönemini kapsayan üç ulusal strateji belgesi oluşturuyor:

• Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı
• Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı
• Davranışsal Bağımlılıkla Mücadele Strateji Belgesi ve Eylem Planı

Sigarayı bırakma hizmetlerinden fiyatlandırma politikalarına kadar geniş bir yelpazede mücadele yürütülüyor. Son bir yılda 478 yeni sigara bırakma polikliniği hizmete girdi ve toplam merkez sayısı 1016'ya ulaştı. Sigarayı bırakmak isteyen vatandaşlara ücretsiz ilaç temini sürdürülüyor; 2025 yılında 90 bin kutu ilaç dağıtıldı ve bugüne kadar 1 milyon 600 bin kişi bu tedavi imkanlarından yararlandı. ALO 171 hattı üzerinden yılın 11 ayında 339 binin üzerinde çağrıya yanıt verildi.

Metruk Binalar ve Uyuşturucu ile Mücadele

Uyuşturucuya erişimi kolaylaştıran çöküntü alanlarını ortadan kaldırmak amacıyla 137 bini aşkın metruk bina tespit edildi ve bu yapıların yüzde 88'i kontrol altına alındı. Gençleri korumayı önceleyen "Önleyici ve Koruyucu Hizmet Modeli" ile okullar, mahalleler ve sosyal çevreler düzenli olarak taranıyor; öğretmenler ve aileler için risk işaretlerini tanıtan eğitim modülleri yaygınlaştırılıyor.

Tedavi ve Rehabilitasyon Kapasitesi

Tedavi ve rehabilitasyon kapasitesi önemli ölçüde artırıldı. 2014'te 30 olan AMATEM ve ÇEMATEM merkezlerinin sayısı bugün 144'e çıktı, yatak kapasitesi ise 712'den 1582'ye yükseldi. ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma Hattı, yılın ilk on ayında 34 bini aşkın çağrıya yanıt verdi.

Dijital Bağımlılıklar ve Yeni Modüller

Dijital oyun, sosyal medya, çevrim içi kumar ve kontrolsüz internet kullanımı gibi davranışsal bağımlılık alanları da kapsamlı şekilde ele alınıyor. Davranışsal Bağımlılıkla Mücadele Strateji Belgesi kapsamında farkındalık çalışmaları, güvenli dijital ortamlar, eğitim modülleri ve erken uyarı mekanizmaları geliştirildi. Öğretmenlerin, velilerin ve öğrencilerin dijital riskleri tanımasını sağlayan yeni modüller hazırlandı.

Sosyal Medya Denetimi ve Güvenli İnternet

Sosyal medya platformlarındaki zararlı içeriklere yönelik denetim mekanizmaları geliştirildi; çevrim içi kumar gibi yasa dışı mecralara erişimi sınırlandıran teknik altyapı güncellendi. Rehberlik araştırma merkezleri, sağlıklı hayat merkezleri ve Yeşilay danışmanlık birimleri üzerinden ebeveynlere eğitimler veriliyor.

Eylem Planı ve Öncelikler

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla yasa dışı bahis, şans oyunları ve kumarla mücadelede önemli adımlar atıldı. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) finansal akımların takibi konusunda görevlendirildi. Eylem Planı'nın Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile yürürlüğe girdiği belirtildi.

• Elektronik haberleşmede teknik tespit ve müdahale
• Finansal sistemde önleme ve denetim
• Kolluk ve adli kapasitenin güçlendirilmesi
• Cezai müeyyidelerin caydırıcılığı
• Toplumsal farkındalık ve bağımlılıkla mücadele
• Reklam ve tanıtım düzenlemeleri
• Uluslararası iş birliğinin geliştirilmesi

Sivil Toplumun Rolü ve Küresel İşbirliği

Sivil toplum kuruluşlarının sahadaki varlığı, toplumsal duyarlılıkları ve gönüllülük esasına dayalı çalışmalarıyla önemli bir fark oluşturduğu vurgulandı. Aile, mahalle, okul ve gönüllü teşebbüslerin oluşturduğu destek halkalarının bireyi yalnız bırakmayan, kırılganlıkları azaltan koruyucu bir sosyal ağ oluşturduğu belirtildi. Zirvenin ülkelerin deneyimlerini paylaşarak bağımlılıkla mücadelede daha güçlü bir küresel işbirliği hattı kurmasına katkı sağladığı ifade edildi.

Süreklilik ve Güç Birliği Vurgusu

Cevdet Yılmaz, bağımlılıkla mücadelenin süreklilik gerektiren bir süreç olduğunu belirterek, yol haritasının net olduğunu ve güç birliği içinde daha etkili sonuçlar alınacağına inandıklarını söyledi.

Zirve Katılımcıları

• Hayat Boşluk Kabul Etmez Bağımlılıkla Mücadele ve Eğitim Derneği Başkanı Dr. Mustafa Uzun
• Cumhurbaşkanlığı Sağlık Politikaları Kurulu Üyesi Prof. Dr. Toker Ergüder
• Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan
• Mücadeleyi kazanmış Deniz Rahimoğlu (hikayesini paylaştı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş programa tebrik telgrafı gönderdi.