Okullarda Görünmez Akran Zorbalığı Artıyor

Akran zorbalığı Türkiye'de son yıllarda biçim değiştirerek daha görünmez ve yıkıcı bir hale gelmiştir. Artık okullarda dikkat çeken, fiziksel güç gösterileri veya yüksek sesli çatışmalar yerine; dışlama, imalı davranışlar, grup baskısı ve dijital taciz gibi yöntemler öne çıkmaktadır. Öğrenciler, çoğu zaman öğretmenlerin fark edemediği bu baskı biçimlerinin gölgesinde eğitim hayatlarına devam etmektedir. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından yayımlanan "Türkiye Eğitim Sektöründe Akran Zorbalığının Ele Alınması" raporuna göre, özellikle lise birinci sınıflar görünmez zorbalığın en yoğun hedefi haline gelmiştir.

Okullarda Görünmez Zorbalık Türleri

• Dışlama ve imalı davranışlar
• Grup baskısı
• Dijital taciz ve siber zorbalık

Kız Öğrencilerde Dijital Taciz

Kız öğrenciler arasında sosyal medya üzerinden yürütülen itibar zedeleme davranışlarının arttığı gözlemlenmektedir. Bir öğrencinin fotoğrafının izinsiz paylaşılması, hakkında alaycı etiketler oluşturulması veya manipüle edilmiş görüntülerin kapalı gruplarda dolaşıma sokulması, mağdurun yalnızca okul içinde değil, dijital ortamda da sürekli baskı altında kalmasına yol açmaktadır.

Erkek Öğrencilerde Güç Gösterisi

Erkek öğrencilerde ise güç gösterisine dayalı zorbalık öne çıkmaktadır. Koridorda omuz atma, itme-çekme, spor takımlarına yeni katılanlara uygulanan sert karşılamalar veya "uyum sağlarsa kabul edilir" anlayışı, zamanla normalleşen bir baskı kültürüne dönüşmektedir. Uzmanlar, bu tür davranışların öğrencilerin ruh sağlığı üzerinde belirgin bir yük oluşturduğunu belirtmektedir.

Siber Zorbalığın Yaygınlaşması

Siber zorbalık, görünmez zorbalığın en hızlı yaygınlaşan boyutunu oluşturmaktadır. Öğrencinin izinsiz çekilen görüntülerinin gruplarda paylaşılması, fotoğrafların filtrelerle alay konusu yapılması, kapalı gruplardan dışlanma veya sözlü olmayan dijital baskı, son yıllarda belirgin bir artış göstermiştir.

Köklü Okullarda Gelenekleşen Baskı

Köklü okullarda görünmez zorbalığın farklı bir yüzü ortaya çıkabilmektedir. Bu okulların güçlü gelenekleri ve sınıf içi hiyerarşileri, yeni gelen öğrenciler üzerinde ek baskı yaratabilmektedir. Bazı uygulamalar yıllar içinde "gelenek" adı altında normalleşmiş olsa da öğrenciler arasında görünmez bir zorbalık döngüsüne dönüşmüştür. Üst sınıfların yeni gelenlere karşı sergilediği mesafeli tutum kimi zaman "Biz de zamanında çektik, sıra sizde" söylemiyle meşrulaştırılmaktadır.

Dışlanma Korkusu ve Öğretmenlerin Rolü

UNICEF raporlarına göre öğretmenler görünmez zorbalığı çoğu zaman fark edememektedir. Fiziksel şiddetin aksine dışlama, imalı konuşmalar, grup içi hiyerarşi ve dijital baskı gözle görülür olmadığı için öğrenciler yaşadıkları durumu çoğunlukla gizlemektedir. "Şikayet edersem daha çok dışlanırım" kaygısı, bu döngünün sürmesine neden olmaktadır.